تلگرام؛ رسانه برتر انتخابات پیش‌رو
دکتر حسین امامی رودسری
رسانه جمعی را رسانه‌ای یک‌سویه و در دست صاحبان قدرت و ثروت نامیده‌اند و رسانه‌های اجتماعی را رسانه نوین چندسویه که در اختیار مردم است و در آنجا دموکراسی به‌معنای واقعی ظهور می‌کند بنابراین هرکس می‌تواند رسانه‌ای داشته باشد و تولید محتوا کند. اما از یک نکته نباید غافل شد که رسانه‌های اجتماعی، رقیب رسانه‌های جمعی نیستند بلکه درحال‌حاضر مکمل رسانه‌های جمعی هستند که هم می‌توانند خوراک و سوژه خبری به رسانه‌ها بدهند و هم در اشتراک‌گذاری اخبار و مطالب رسانه‌های جمعی نقش مؤثری ایفا کنند. گرچه شاید در آینده رقیب جدی رسانه‌های جمعی شوند و مردم را کاملا از مطالعه روزنامه و تماشای تلویزیون و مراجعه به وب‌سایت‌ها بی‌نیاز کنند که ظهور تلفن‌های همراه هوشمند و اپلیکیشن‌های ارتباطی، در این میان نقش مهمی را تاکنون ایفا کرده‌اند. استقبال یک سال اخیر مردم از پیام‌رسان‌های موبایلی به‌عنوان یکی از ابزارهایی که زیرمجموعه رسانه‌های اجتماعی است، نشان می‌دهد این بار در ایران، تلگرام گوی سبقت را از باقی رسانه‌ها و کانال‌های ارتباطی ربوده است. استقبال مردم از تلگرام، می‌تواند چند دلیل مهم داشته باشد: رایگان‌بودن، سرعت بالای تبادل اطلاعات خصوصا عکس و فیلم، امکان ایجاد گفت‌وگوهای گروهی، حضور کانال‌های خبری، آموزشی یا سرگرمی متنوع و متعدد، استیکرهای جذاب و نهایتا نسخه دسک‌تاپ از طریق کامپیوتر هم به‌راحتی قابل‌دسترس است. بحث درباره فهرست احزاب و کاندیداها و به‌اشتراک‌گذاشتن خبرها، عکس و فیلم و دیدگاه‌های آنها توسط مردم در شبکه‌های موبایلی از مزیت‌های دیگر تلگرام است. در این دوره از انتخابات، تلگرام، ابزاری برای ایجاد ستاد تبلیغاتی در فضای مجازی شده است و بسیاری از کاندیداها را از راه‌اندازی وب‌سایت و چاپ گسترده بنر و پوستر بی‌نیاز کرده است. کسانی هم در این عرصه موفق‌تر بوده‌اند که یک تیم رسانه‌ای در زمینه بازاریابی محتوا داشته‌اند که علاوه بر نگارش جملات و متون و شعارهای تبلیغی مؤثر، در امور مربوط به مولتی‌مدیا شامل تولید و ویرایش فایل‌های صوتی، تصویری و ویدئویی قوی‌تر ظاهر شوند. البته از این نکته نباید غافل شد که عده‌ای در جامعه هستند که از این ابزارهای نوین استفاده نمی‌کنند و کماکان رسانه اصلی آنها روزنامه، رادیو و تلویزیون داخلی و بین‌المللی است یا عده دیگری که تصمیم‌گیری‌شان برای شرکت‌کردن در انتخابات به ارتباطات میان‌فردی و نظرات اطرافیان یا افراد خاص بستگی دارد که البته از تلگرام بی‌بهره نیستند.
این نکته هم جالب است که از بین پیام‌رسان‌های موبایلی در ایران، استقبال از تلگرام نسبت به باقی اپ‌ها بیشتر است. مثلا واتس‌اپ که کاربرانش به مرز یک میلیارد نفر رسیده‌اند در ایران از آن، آن‌گونه استقبال نشده است. البته مزیت بزرگ واتس‌اپ، دسترسی به تماس تلفنی رایگان است ولی برای مخاطب ایرانی که سرعت اینترنت بسیار پایین‌تری نسبت به سایر کشورها دارد، به تلگرام بسنده کرده است. کاربر ایرانی، از چت و فورواردکردن بیشتر استقبال می‌کند.
در یکی، دو سال اخیر، با فراگیرشدن تلفن‌های همراه هوشمند و افزایش نسبی سرعت اینترنت، نگاه قاطبه مردم ایران از سایر رسانه‌ها از روزنامه و مجله و تلویزیون گرفته تا رسانه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و توییتر به سمت پیام‌رسان موبایلی مثل موبایل سوق پیدا کرده است. به عبارتی این پیام‌رسان‌های موبایلی تبدیل به ارزش‌افزوده جدیدی برای خط تلفن‌های همراه کاربران شده است که این نگاه نسبت به توییتر و فیس‌بوک وجود ندارد، حتی اینستاگرام هم به‌عنوان یک رسانه اجتماعی که فیلتر نیست نتوانسته اولویت کاربران ایرانی باشد و انتخاب آنها باز هم تلگرام است. امیدوارم در روزهای منتهی به انتخابات، دسترسی به تلگرام همچنان برقرار باشد تا شوروحال انتخاباتی مردم در فضای مجازی باعث حضور گسترده مردم پای صندوق‌های رأی شود.
این نکته هم جالب است که از بین پیام‌رسان‌های موبایلی در ایران، استقبال از تلگرام نسبت به باقی اپ‌ها بیشتر است. مثلا واتس‌اپ که کاربرانش به مرز یک میلیارد نفر رسیده‌اند در ایران از آن، آن‌گونه استقبال نشده است. البته مزیت بزرگ واتس‌اپ، دسترسی به تماس تلفنی رایگان است ولی برای مخاطب ایرانی که سرعت اینترنت بسیار پایین‌تری نسبت به سایر کشورها دارد، به تلگرام بسنده کرده است. کاربر ایرانی، از چت و فورواردکردن بیشتر استقبال می‌کند.
در یکی، دو سال اخیر، با فراگیرشدن تلفن‌های همراه هوشمند و افزایش نسبی سرعت اینترنت، نگاه قاطبه مردم ایران از سایر رسانه‌ها از روزنامه و مجله و تلویزیون گرفته تا رسانه‌های اجتماعی مثل فیس‌بوک و توییتر به سمت پیام‌رسان موبایلی مثل موبایل سوق پیدا کرده است. به عبارتی این پیام‌رسان‌های موبایلی تبدیل به ارزش‌افزوده جدیدی برای خط تلفن‌های همراه کاربران شده است که این نگاه نسبت به توییتر و فیس‌بوک وجود ندارد، حتی اینستاگرام هم به‌عنوان یک رسانه اجتماعی که فیلتر نیست نتوانسته اولویت کاربران ایرانی باشد و انتخاب آنها باز هم تلگرام است. امیدوارم در روزهای منتهی به انتخابات، دسترسی به تلگرام همچنان برقرار باشد تا شوروحال انتخاباتی مردم در فضای مجازی باعث حضور گسترده مردم پای صندوق‌های رأی شود.
• مدرس دانشگاه و پژوهشگر رسانه‌های نوین
•• روزنامه شرق، شماره 2530، 6 اسفند 1394
•• روزنامه شرق، شماره 2530، 6 اسفند 1394
نظرات بینندگان