"حراج" و "صندوق حمایت از چایکاران"؛ دو راهکار بهبود وضعیت بازار چای ایرانی
حمایت از تولید "قند پهلو"
چای ایرانی یکی از بهترین‌ها در جهان است و همه از رنگ و بوی آن جز تعریف چیزی برای گفتن ندارند. این برگ سبز ارزشمند اما با کمی غفلت مواجه شده و هنوز جایگاه اصلی خود را نیافته است.
چای ایرانی یکی از بهترین‌ها در جهان است و همه از رنگ و بوی آن جز تعریف چیزی برای گفتن ندارند. این برگ سبز ارزشمند اما با کمی غفلت مواجه شده و هنوز جایگاه اصلی خود را نیافته است. البته در این میان راهکارهایی برای ارتقاء و حفظ این مقام وجود دارد که یکی از این راهکارها را سیستم حراج و مورد دیگر را هم تأسیس صندوق حمایت از چایکاران برای پرداخت وام و تسهیلات ارزان قیمت و همچنین توسعه صندوق حمایت از توسعه صنعت چای عنوان می‌کنند. با این حال کیفیت بالای چای کشور نه‌تنها در بازار داخل، بلکه برای کشورهای دنیا نیز تثبیت شده است.
به گزارش "لاهیگ" به نقل از "صمت"، رئیس اتحادیه چایکاران شمال به بهره‌برداری اول چای اشاره کرد و گفت: از تولیدات بهاره یا همان دوره اول چای بهره‌برداری شد و خیلی زود هم به فروش رفت، چون این چای کیفیت بالایی دارد و مرغوب است. بنابراین مشتریان خود را در بازار دارد.
ایرج هوسمی در گفت‌وگو با "گسترش صمت" با اشاره به اینکه چای ایرانی از چای‌های خوب دنیاست، افزود: به‌دلیل استقبال مردم از این چای، نهایت دقت در تولید آن به‌کار رفته و همین امر نیز باعث فروش بیشتر این محصول در بازار می‌شود. بعد از فروش کامل چای دوره اول، چای دوره دوم هم کم و بیش فروش خود را دارد. البته باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که برخی افراد می‌خواهند چای سنواتی را وارد بازار کنند، اما در سال‌های اخیر و به‌دلیل نظارت شدید، از این اقدام جلوگیری می‌شود. چون این اقدامات، اعتبار چای ایرانی را خدشه‌دار می‌کند.
چوب حراج به چای
چای تولیدی کارخانه‌ها حراج می‌شود. این سیستم به گفته دبیر اتحادیه چایکاران شمال سیستمی شناخته شده در صنعت چای جهان است اما هنوز در ایران کاربردی ندارد. سید احمد مظفری اظهار کرد: در سیستم حراج، چای تولیدی کارخانه‌ها بر اساس استانداردهای آزمایشگاهی به حراج گذاشته می‌شود و سپس از سوی شرکت‌های بزرگ خریداری، بسته‌بندی و به فروش می‌رسد. وی به ایسنا گفت: در این فرآیند، نوع و درجه چای، بسته‌بندی، نحوه توزیع و شرایط بازار کاملا مشخص است. سال‌هاست که برنامه‌ریزی‌ها و اهداف بر راه‌اندازی این سیستم در بازار چای ایران است اما هنوز موفق به اجرای آن نشده‌ایم؛ چراکه کارخانه‌های داخلی در فصل برداشت و بر اساس یک رقابت بی‌ثمر سعی می‌کنند با قیمت‌های ارزان‌تر از رقیبان، چای خود را بفروشند و همین مسئله، امکان ایجاد ارزش افزوده قابل قبول را از این صنعت سلب کرده است. تلاش‌ها اما همچنان بر این است که این سیستم در صنعت چای راه‌اندازی شود.
افزایش تولید و مصرف، هدف اصلی
صندوق حمایت از توسعه صنعت چای اواخر سال ۹۳ با هدف کمک به بهبود وضعیت این بخش و البته حمایت از چایکاران و فعالان این صنعت تشکیل شد. این صندوق به چایکاران وام‌هایی با بهره صفر تا ۴درصد پرداخت می‌کند و هدفش رفع مشکلات تولیدکنندگان چای است؛ چراکه این افراد تسهیلات چندانی برای تولید نداشتند، بنابراین در تولید با مشکلات زیادی مواجه بودند.عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به راه‌اندازی صندوق حمایت از توسعه صنعت چای اظهار کرد: این صندوق با هدف حمایت از چایکاران تشکیل شد و به همین دلیل می‌توان آن را اقدامی مثبت و گامی رو به جلو برای صنعت چای دانست. علی ایرانپور در گفت‌وگو با صمت بیان کرد: شاید در دستیابی به اهداف این صندوق موفق نبوده باشیم اما به دلیل هدف اصلی این صندوق که همان نقش حمایتی است، نگاهی مثبت به آن وجود دارد چراکه این صندوق، با اندیشه افزایش تولید و مصرف چای کشور راه‌اندازی شد. به گفته وی، نیت از ابتدا خیر بوده و احتمال اینکه حرکت‌ها و تصمیم‌گیری‌ها نیز مثبت و خیرخواهانه باشد وجود دارد. ایرانپور تصریح کرد: این حمایت می‌تواند به شکل‌های متفاوت باشد. به عنوان نمونه از طریق خرید تضمینی محصول یا از طریق صندوق حمایت می‌توان از فعالان حوزه چای پشتیبانی کرد. بنابراین آنچه مورد توجه است، حمایت همه‌جانبه از کشاورزان و چایکاران است که برای تحقق آن باید شرایط را فراهم کرد. عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید توجه داشت که تشکیل صندوق به این معنا نیست که همه مشکلات این حوزه حل می‌شود؛ بلکه باید به موضوعاتی مثل نظارت بر صندوق و نحوه عملکرد آن در راستای اساسنامه و حمایت از محصولات کشاورزی نیز توجه کرد.
چایکاران برای عضویت هزینه‌ای ندادند
محمد ولی روزبهان، رییس سازمان چای نیز در این باره معتقد است: راه‌اندازی صندوق حمایت از توسعه صنعت چای یکی از آرزوهای دیرینه چایکاران و صاحبان صنایع فرآوری چای بود که با حداکثر سهم ۴۹ درصدی دولت و سهم ۵۱ درصدی بخش خصوصی راه‌اندازی شد. وی با اشاره به ۲ ویژگی صندوق حمایت از توسعه صنعت چای اظهار کرد: این صندوق بزرگترین صندوق کشور بوده و ۲۵ هزار و ۵۰۰ نفر عضو دارد. دومین ویژگی هم این است که چایکاران بابت عضویت در این صندوق هزینه‌ای ندادند و سهم چایکاران را دولت به نام خود آنها پرداخت می‌کند، یعنی به غیراز کارخانه‌داران مابقی سهام را دولت خریداری کرده اما تنها ۴۹ درصد از آن به نام دولت و مابقی به نام ۲۵هزار و ۵۰۰ چایکار عضو این صندوق است. رییس سازمان چای با بیان اینکه مدیریت این صندوق در اختیار چایکاران است، افزود: دولت از میان ۵عضو هیات‌مدیره فقط یک عضو دارد و ۴عضو دیگر نیز از سوی سهامداران انتخاب شدند؛ به گونه‌ای که در ۲۵ اسفند سال گذشته ۷۰۰ نفر از نمایندگان اعضای صندوق در نخستین جلسه مجمع صندوق شرکت و اعضای هیات مدیره و بازرس صندوق را انتخاب و اساسنامه صندوق را هم تصویب کردند. به گفته روزبهان، این اقدامات دولت چایکاران را امیدوار کرد و این در حالی است که این اقدام برای تولید و راهیابی بیشتر محصولات به بازار داخلی است چراکه اکنون وضعیت بازار چای در ایران به گونه‌ای است که حجم تولید کارخانه‌های چایسازی قابل قیاس با چای‌های خارجی نیست و تولید داخلی درنهایت ۱۵ درصد از سهم بازار کشور را دارد.
چایکاران هم حمایت شوند
اما در این میان، تاسیس صندوق حمایت از چایکاران نیز ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شود که به گفته بسیاری از فعالان این حوزه باید به طور جدی به آن پرداخت. در همین باره، رییس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی کارخانجات چای شمال، تشکیل صندوق حمایت از چایکاران را موجب اعتلا و انقلابی در صنعت چای دانست و گفت: این صندوق باعث خودکفایی صنعت چای می‌شود. سعید رحمت سمیعی تصریح کرد: صندوق حمایت از چایکاران می‌تواند صنعت چای را از وضعیت نابسامان کنونی خارج کند، بنابراین تشکیل آن، تلاش‌های بسیاری از سوی دولت، مسئولان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی را می‌طلبد که البته تاکنون هم اقداماتی در این زمینه انجام شده است.
هوسمی، رییس اتحادیه چایکاران شمال نیز درباره آخرین وضعیت صندوق حمایت از چایکاران به صمت گفت: این صندوق هنوز به‌طور جدی فعالیت خود را آغاز نکرده و نمی‌توان به راحتی درباره مثبت یا منفی بودن عملکرد آن اعلام نظر کرد. از سوی دیگر، سید احمد مظفری، دبیر اتحادیه چایکاران شمال، نگاهی مثبت به این صندوق نداشته و معتقد است که این صندوق نه تنها درمانی ندارد بلکه در حمایت از این صنعت نقش مسکن هم ایفا نمی‌کند.
در آخر اینکه...
همه می‌دانیم تولید هرچه بیشتر، باعث وفور آن محصول در بازار می‌شود و بنابراین اگر حمایت‌های لازم برای توسعه تولید چای در کشور انجام شود نه‌تنها شاهد محصولات داخلی در بازار هستیم بلکه توان صادراتی این محصول به کشورهای دیگر نیز ارتقا می‌یابد. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که هرگونه تصمیم‌گیری و حرکت برای بهبود وضعیت چای و چایکاری در کشور باید با هم‌فکری چایکاران و دست‌اندرکاران این صنعت باشد چرا که از صفر تا صد کار را می‌دانند و می‌توانند خروجی بهتری در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها داشته باشند.
به گزارش "لاهیگ" به نقل از "صمت"، رئیس اتحادیه چایکاران شمال به بهره‌برداری اول چای اشاره کرد و گفت: از تولیدات بهاره یا همان دوره اول چای بهره‌برداری شد و خیلی زود هم به فروش رفت، چون این چای کیفیت بالایی دارد و مرغوب است. بنابراین مشتریان خود را در بازار دارد.
ایرج هوسمی در گفت‌وگو با "گسترش صمت" با اشاره به اینکه چای ایرانی از چای‌های خوب دنیاست، افزود: به‌دلیل استقبال مردم از این چای، نهایت دقت در تولید آن به‌کار رفته و همین امر نیز باعث فروش بیشتر این محصول در بازار می‌شود. بعد از فروش کامل چای دوره اول، چای دوره دوم هم کم و بیش فروش خود را دارد. البته باید به این موضوع نیز اشاره کنیم که برخی افراد می‌خواهند چای سنواتی را وارد بازار کنند، اما در سال‌های اخیر و به‌دلیل نظارت شدید، از این اقدام جلوگیری می‌شود. چون این اقدامات، اعتبار چای ایرانی را خدشه‌دار می‌کند.
چوب حراج به چای
چای تولیدی کارخانه‌ها حراج می‌شود. این سیستم به گفته دبیر اتحادیه چایکاران شمال سیستمی شناخته شده در صنعت چای جهان است اما هنوز در ایران کاربردی ندارد. سید احمد مظفری اظهار کرد: در سیستم حراج، چای تولیدی کارخانه‌ها بر اساس استانداردهای آزمایشگاهی به حراج گذاشته می‌شود و سپس از سوی شرکت‌های بزرگ خریداری، بسته‌بندی و به فروش می‌رسد. وی به ایسنا گفت: در این فرآیند، نوع و درجه چای، بسته‌بندی، نحوه توزیع و شرایط بازار کاملا مشخص است. سال‌هاست که برنامه‌ریزی‌ها و اهداف بر راه‌اندازی این سیستم در بازار چای ایران است اما هنوز موفق به اجرای آن نشده‌ایم؛ چراکه کارخانه‌های داخلی در فصل برداشت و بر اساس یک رقابت بی‌ثمر سعی می‌کنند با قیمت‌های ارزان‌تر از رقیبان، چای خود را بفروشند و همین مسئله، امکان ایجاد ارزش افزوده قابل قبول را از این صنعت سلب کرده است. تلاش‌ها اما همچنان بر این است که این سیستم در صنعت چای راه‌اندازی شود.
افزایش تولید و مصرف، هدف اصلی
صندوق حمایت از توسعه صنعت چای اواخر سال ۹۳ با هدف کمک به بهبود وضعیت این بخش و البته حمایت از چایکاران و فعالان این صنعت تشکیل شد. این صندوق به چایکاران وام‌هایی با بهره صفر تا ۴درصد پرداخت می‌کند و هدفش رفع مشکلات تولیدکنندگان چای است؛ چراکه این افراد تسهیلات چندانی برای تولید نداشتند، بنابراین در تولید با مشکلات زیادی مواجه بودند.عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به راه‌اندازی صندوق حمایت از توسعه صنعت چای اظهار کرد: این صندوق با هدف حمایت از چایکاران تشکیل شد و به همین دلیل می‌توان آن را اقدامی مثبت و گامی رو به جلو برای صنعت چای دانست. علی ایرانپور در گفت‌وگو با صمت بیان کرد: شاید در دستیابی به اهداف این صندوق موفق نبوده باشیم اما به دلیل هدف اصلی این صندوق که همان نقش حمایتی است، نگاهی مثبت به آن وجود دارد چراکه این صندوق، با اندیشه افزایش تولید و مصرف چای کشور راه‌اندازی شد. به گفته وی، نیت از ابتدا خیر بوده و احتمال اینکه حرکت‌ها و تصمیم‌گیری‌ها نیز مثبت و خیرخواهانه باشد وجود دارد. ایرانپور تصریح کرد: این حمایت می‌تواند به شکل‌های متفاوت باشد. به عنوان نمونه از طریق خرید تضمینی محصول یا از طریق صندوق حمایت می‌توان از فعالان حوزه چای پشتیبانی کرد. بنابراین آنچه مورد توجه است، حمایت همه‌جانبه از کشاورزان و چایکاران است که برای تحقق آن باید شرایط را فراهم کرد. عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی ادامه داد: باید توجه داشت که تشکیل صندوق به این معنا نیست که همه مشکلات این حوزه حل می‌شود؛ بلکه باید به موضوعاتی مثل نظارت بر صندوق و نحوه عملکرد آن در راستای اساسنامه و حمایت از محصولات کشاورزی نیز توجه کرد.
چایکاران برای عضویت هزینه‌ای ندادند
محمد ولی روزبهان، رییس سازمان چای نیز در این باره معتقد است: راه‌اندازی صندوق حمایت از توسعه صنعت چای یکی از آرزوهای دیرینه چایکاران و صاحبان صنایع فرآوری چای بود که با حداکثر سهم ۴۹ درصدی دولت و سهم ۵۱ درصدی بخش خصوصی راه‌اندازی شد. وی با اشاره به ۲ ویژگی صندوق حمایت از توسعه صنعت چای اظهار کرد: این صندوق بزرگترین صندوق کشور بوده و ۲۵ هزار و ۵۰۰ نفر عضو دارد. دومین ویژگی هم این است که چایکاران بابت عضویت در این صندوق هزینه‌ای ندادند و سهم چایکاران را دولت به نام خود آنها پرداخت می‌کند، یعنی به غیراز کارخانه‌داران مابقی سهام را دولت خریداری کرده اما تنها ۴۹ درصد از آن به نام دولت و مابقی به نام ۲۵هزار و ۵۰۰ چایکار عضو این صندوق است. رییس سازمان چای با بیان اینکه مدیریت این صندوق در اختیار چایکاران است، افزود: دولت از میان ۵عضو هیات‌مدیره فقط یک عضو دارد و ۴عضو دیگر نیز از سوی سهامداران انتخاب شدند؛ به گونه‌ای که در ۲۵ اسفند سال گذشته ۷۰۰ نفر از نمایندگان اعضای صندوق در نخستین جلسه مجمع صندوق شرکت و اعضای هیات مدیره و بازرس صندوق را انتخاب و اساسنامه صندوق را هم تصویب کردند. به گفته روزبهان، این اقدامات دولت چایکاران را امیدوار کرد و این در حالی است که این اقدام برای تولید و راهیابی بیشتر محصولات به بازار داخلی است چراکه اکنون وضعیت بازار چای در ایران به گونه‌ای است که حجم تولید کارخانه‌های چایسازی قابل قیاس با چای‌های خارجی نیست و تولید داخلی درنهایت ۱۵ درصد از سهم بازار کشور را دارد.
چایکاران هم حمایت شوند
اما در این میان، تاسیس صندوق حمایت از چایکاران نیز ضرورتی اجتناب‌ناپذیر تلقی می‌شود که به گفته بسیاری از فعالان این حوزه باید به طور جدی به آن پرداخت. در همین باره، رییس هیات مدیره انجمن صنفی کارفرمایی کارخانجات چای شمال، تشکیل صندوق حمایت از چایکاران را موجب اعتلا و انقلابی در صنعت چای دانست و گفت: این صندوق باعث خودکفایی صنعت چای می‌شود. سعید رحمت سمیعی تصریح کرد: صندوق حمایت از چایکاران می‌تواند صنعت چای را از وضعیت نابسامان کنونی خارج کند، بنابراین تشکیل آن، تلاش‌های بسیاری از سوی دولت، مسئولان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی را می‌طلبد که البته تاکنون هم اقداماتی در این زمینه انجام شده است.
هوسمی، رییس اتحادیه چایکاران شمال نیز درباره آخرین وضعیت صندوق حمایت از چایکاران به صمت گفت: این صندوق هنوز به‌طور جدی فعالیت خود را آغاز نکرده و نمی‌توان به راحتی درباره مثبت یا منفی بودن عملکرد آن اعلام نظر کرد. از سوی دیگر، سید احمد مظفری، دبیر اتحادیه چایکاران شمال، نگاهی مثبت به این صندوق نداشته و معتقد است که این صندوق نه تنها درمانی ندارد بلکه در حمایت از این صنعت نقش مسکن هم ایفا نمی‌کند.
در آخر اینکه...
همه می‌دانیم تولید هرچه بیشتر، باعث وفور آن محصول در بازار می‌شود و بنابراین اگر حمایت‌های لازم برای توسعه تولید چای در کشور انجام شود نه‌تنها شاهد محصولات داخلی در بازار هستیم بلکه توان صادراتی این محصول به کشورهای دیگر نیز ارتقا می‌یابد. اما باید به این نکته نیز توجه داشت که هرگونه تصمیم‌گیری و حرکت برای بهبود وضعیت چای و چایکاری در کشور باید با هم‌فکری چایکاران و دست‌اندرکاران این صنعت باشد چرا که از صفر تا صد کار را می‌دانند و می‌توانند خروجی بهتری در تصمیم‌گیری‌ها و برنامه‌ریزی‌ها داشته باشند.
نظرات بینندگان