چرا تأسیس منطقه ویژه اقتصادی لاهیجان موفق نبود؟
دکتر مجید استوار
امروزه مناطق آزاد تجاری ـ صنعتی و ویژه اقتصادی نقش مهمی در توسعه کشورهای درحال توسعه دارند. در حال حاضر 3 هزار منطقه ویژه اقتصادی در 135 کشور جهان وجود دارد که حدود 66 میلیون شغل به‌طور مستقیم ایجاد کرده‌اند. این مناطق به‌منظور انجام فعالیت‌های اقتصادی دانش بنیان، برقراری ارتباط تجاری و بین‌المللی، ایجاد اشتغال مولد و نوآوری و جذب سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی شکل گرفته است.
در ایران نیز شکل‌گیری این مناطق بر مبنای همین اهداف دنبال شد، اما نتوانستیم در بسیاری از این مناطق، مزیت لازم را برای سرمایه‌گذاری ایجاد کنیم و صرفاً از آن به‌عنوان ابزاری تبلیغی بهره‌برداری کردیم.
یکی از این مناطق اقتصادی که ایجاد آن چند سالی است صرفاً بر روی کاغذ مانده و شکل بهینه‌ای به خود نگرفته است، منطقه ویژه اقتصادی لاهیجان است. ضمن تأکید بر مفید بودن تأسیس چنین مناطقی در کشور، معتقدیم صدور این مجوز تا کنون برای لاهیجان و سیاهکل مزیت محسوسی نداشته است.
اگر منطقه ویژه اقتصادی لاهیجان به‌درستی پایه‌ریزی می‌شد، منافع فراوانی برای شهر و استان و کشور داشت؛ منافعی نظیر: افزایش فرصت‌های شغلی، افزایش درآمدهای ریالی و ارزی، راهیابی به بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد شرکت‌های فنآوری و دانش بنیان و تأسیس استارت آپ (Startup)های کارآفرین و خدمات گردشگری.
لاهیجان و سیاهکل ظرفیت‌های بی‌نظیری دارد و می‌توان از منطقه ویژه اقتصادی بهترین بهره‌برداری را در ایجاد رشد مداوم برد. ما در این منطقه، ابتدای راهی هستیم که اسمش را "توسعه" گذاشته‌اند. هنوز درپی ایجاد جاده و تأسیس فاضلاب شهری (فاضلاب روستایی پیشکش) و فضای فرهنگی و ورزشی و مراکز بهداشتی و خدماتی هستیم.
لاهیجان و سیاهکل پتانسیل‌های فراوانی در محصولاتی نظیر چای، برنج، ابریشم و همچنین جغرافیای منحصر به فردی برای ایجاد صنعت گردشگری دارد که شوربختانه به اندازه استان‌های همجوار نیز از این مزیت‌ها بهره نمی‌بریم. اگر این مجوز در اختیار استان‌هایی نظیر اصفهان یا مازندران بود، هموطنان ما به بهترین نحو از آن استفاده می‌کردند.
جای این سئوال برای خیلی از ما شهروندان مطرح است که مدعیان و نوابغ(!!!) توسعه‌گرایی شهر در پارلمان‌های هفتم، هشتم و نهم با درآمدهای 800 میلیارد دلاری منابع نفتی ایران برای منطقه ما چه کردند که ما در ابتدای راه توسعه ایستاده‌ایم و 150 سال پس از عباس میرزا هنوز باید بپرسیم که چرا عقب مانده‌ایم و توسعه‌ای شایسته پیدا نکردیم؟
در ایران نیز شکل‌گیری این مناطق بر مبنای همین اهداف دنبال شد، اما نتوانستیم در بسیاری از این مناطق، مزیت لازم را برای سرمایه‌گذاری ایجاد کنیم و صرفاً از آن به‌عنوان ابزاری تبلیغی بهره‌برداری کردیم.
یکی از این مناطق اقتصادی که ایجاد آن چند سالی است صرفاً بر روی کاغذ مانده و شکل بهینه‌ای به خود نگرفته است، منطقه ویژه اقتصادی لاهیجان است. ضمن تأکید بر مفید بودن تأسیس چنین مناطقی در کشور، معتقدیم صدور این مجوز تا کنون برای لاهیجان و سیاهکل مزیت محسوسی نداشته است.
اگر منطقه ویژه اقتصادی لاهیجان به‌درستی پایه‌ریزی می‌شد، منافع فراوانی برای شهر و استان و کشور داشت؛ منافعی نظیر: افزایش فرصت‌های شغلی، افزایش درآمدهای ریالی و ارزی، راهیابی به بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی، جذب سرمایه‌گذاری خارجی و ایجاد شرکت‌های فنآوری و دانش بنیان و تأسیس استارت آپ (Startup)های کارآفرین و خدمات گردشگری.
لاهیجان و سیاهکل ظرفیت‌های بی‌نظیری دارد و می‌توان از منطقه ویژه اقتصادی بهترین بهره‌برداری را در ایجاد رشد مداوم برد. ما در این منطقه، ابتدای راهی هستیم که اسمش را "توسعه" گذاشته‌اند. هنوز درپی ایجاد جاده و تأسیس فاضلاب شهری (فاضلاب روستایی پیشکش) و فضای فرهنگی و ورزشی و مراکز بهداشتی و خدماتی هستیم.
لاهیجان و سیاهکل پتانسیل‌های فراوانی در محصولاتی نظیر چای، برنج، ابریشم و همچنین جغرافیای منحصر به فردی برای ایجاد صنعت گردشگری دارد که شوربختانه به اندازه استان‌های همجوار نیز از این مزیت‌ها بهره نمی‌بریم. اگر این مجوز در اختیار استان‌هایی نظیر اصفهان یا مازندران بود، هموطنان ما به بهترین نحو از آن استفاده می‌کردند.
جای این سئوال برای خیلی از ما شهروندان مطرح است که مدعیان و نوابغ(!!!) توسعه‌گرایی شهر در پارلمان‌های هفتم، هشتم و نهم با درآمدهای 800 میلیارد دلاری منابع نفتی ایران برای منطقه ما چه کردند که ما در ابتدای راه توسعه ایستاده‌ایم و 150 سال پس از عباس میرزا هنوز باید بپرسیم که چرا عقب مانده‌ایم و توسعه‌ای شایسته پیدا نکردیم؟
• استاد دانشگاه
•• عضو هیأت مدیره و مدیر شعبه لاهیجان و سیاهکل بنیاد توسعه گیلان
•• عضو هیأت مدیره و مدیر شعبه لاهیجان و سیاهکل بنیاد توسعه گیلان
نظرات بینندگان