گردش مالی سالانه بازار برنج کشور در بخش واردات بیش از ۲ میلیارد دلار است
کاهش ۴۰ درصدی واردات برنج در نیمه اول امسال
بررسی بازار برنج ایران در سال جاری حکایت از این دارد که در نیمه اول امسال ۶۵۷ هزار تن برنج به بازارهای کشور وارد شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۴۰ درصد کاهش نشان میدهد.
بررسی بازار برنج ایران در سال جاری حکایت از این دارد که در نیمه اول امسال ۶۵۷ هزار تن برنج به بازارهای کشور وارد شده است که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته حدود ۴۰ درصد کاهش نشان میدهد.
هماکنون گردش مالی واردات برنج کشور سالانه بیش از ۲ میلیارد دلار است که اگر فقط ۱۰ درصد از این گردش مالی به حوزه دانش فنی و فناوری تولید برنج اختصاص یابد، تحولی عظیم در این حوزه به وجود میآید. ایران قبل از انقلاب صادرکننده برنج بود و حتی برنج ایران به عربستان نیز صادر میشد اما از بعد از جنگ تحمیلی تاکنون، ایران نتوانسته صادرات برنج داشته باشد و عمدتا واردکننده برنج بوده است. بزرگترین صادرکننده برنج به ایران نیز کشور هند است که سالانه حدود ۱۱۰ میلیون تن برنج تولید میکند که از این میزان ۱۰۰ میلیون تن به مصرف داخلی این کشور رسیده و ۱۰ میلیون تن دیگر به کشورهای مختلف جهان و از جمله ایران صادر میشود. امریکا نیز دیگر صادرکننده بزرگ برنج در دنیاست.
بازار برنج اشباع است
در نیمه اول امسال ۷۷۰هزار تن برنج به کشور وارد شده است که با توجه به تولید حدود ۲میلیون و ۲۵۰ هزار تن برنج داخلی و نیاز ۳میلیون و ۱۰۰هزار تنی بازارهای مصرف میتوان گفت که بازار برنج اشباع است و تا پایان سال نیازی به واردات این محصول نداریم.
دبیر انجمن برنج در گفتوگو با صمت ضمن بیان این مطلب، افزود: در اعلام آمارهای مربوط به مصرف سرانه برنج و نیاز بازارهای مصرف به این محصول همواره اختلافهایی وجود داشته و دارد. به عنوان مثال، وزارت بهداشت ۴ماه قبل سرانه مصرف برنج را ۳۶کیلوگرم اعلام کرد و پس از آن این میزان به ۳۸ کیلوگرم افزایش یافته و هماکنون به ۴۰ کیلوگرم رسیده و در ظاهر بر سر آمار سرانه ۴۰کیلویی مصرف برنج در ایران هماکنون اتفاق نظری میان وزارت بهداشت و وزارت جهاد کشاورزی بهوجود آمده است.
جمیل علیزاده شایق همچنین از شناسنامهدار شدن تولیدات داخلی برنج از سال ۹۴ خبر داد و گفت: برندسازی برنج ایرانی طرحی است که برای جلوگیری از تقلب و حفظ جایگاه تولید ملی از سال آینده اجرایی میشود.
وی توضیح داد: پس از مطرح شدن بحث آلوده بودن برنجهای موجود در بازار در سال گذشته و اظهارات نادرست درباره ایرانی بودن آنها، موضوع تقلب در عرضه برنجهای وارداتی آلوده در کیسههای برنج ایرانی تایید شد و در یکی از کمیسیونهای وزارت بهداشت با حضور نمایندگان کمیسیون بهداشت مجلس شورای اسلامی، انجمن برنج و وزارت جهاد کشاورزی، تصمیمگیری درباره این مسئله در دستور کار قرار گرفت.
وی افزود: بر اساس نتیجه این جلسه، برای جلوگیری از عرضه برنجهای آلوده تقلبی به نام برنج ایرانی، برندسازی برنجهای موجود در بازار ایران با کد رهگیری و گواهی سلامت وزارت بهداشت در دستور کار قرار گرفت و تصمیم بر آن شد که از امسال هر محموله برنج وارداتی با کد رهگیری و برند مشخص به کشور وارد و در بازار عرضه شود که این امر هماکنون محقق شده است. همچنین قرار است تا از سال آینده، همه برنجهای تولیدشده ایرانی از مبدأ کارخانههای شالیکوبی شناسنامهدار شود. علیزاده شایق ادامه داد: در صورت برندسازی و شناسنامهدار کردن برنج تولید شده داخلی، اگر برنج ایرانی به صورت موردی آلوده باشد، این امر به نام همه برنجهای ایرانی و تولید ملی تمام نشده و هر یک از کارخانههای شالیکوبی به عنوان صاحب برند تولیدکننده و عرضهکننده محصول، خود پاسخگو و مدافع حقوق خودشان خواهند بود. وی همچنین گفت: برنج از معدود محصولاتی است که نوسان قیمت چندانی نداشته و برخلاف بسیاری از کالاها و محصولات دیگر، در امسال فقط ۱۰درصد افزایش قیمت داشته است.
تولید برنج پاسخگوی نیاز نیست
بر اساس آمارهای رسمی، واردات برنج در سال گذشته یک میلیون و ۹۵۶هزار تن بوده است که از این میزان، یک میلیون و ۱۰۳هزار تن در نیمه اول سال ۹۲ به کشور وارد شد. این امر در شرایطی صورت گرفت که با تعیین تعرفه سقفی ۲۲درصد در ۴ماه اول و ۲ماه پایانی سال و تعرفه ۴۰ درصدی در ماههای پنجم تا دهم سال برای واردات برنج، بهطور منطقی باید آمار واردات حداقل در ۴ماه اول امسال افزایش مییافت که نه تنها این امر رخ نداد، بلکه حدود ۴۰درصد نیز آمار واردات در این بخش کاهش یافته است. از سوی دیگر، اعلام ممنوعیت ثبت سفارش برنج از اواسط آبانماه که برای حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان داخلی صورت گرفته است نیز میتواند در بازارهای داخلی موجب افزایش تقاضا برای برنج ایرانی شده و تمایل تجار را به واردات برنج بیش از پیش کاهش دهد.
دبیــــر انجمــن واردکنندگان برنج ایران در گفتوگوی اختصاصی با صمت در این رابطه گفت: بر اساس اعلام سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد (fao)، سطح زیرکشت برنج ایران در سال ۲۰۱۱م، ۵۸۰هزار هکتار بوده که از این میزان، یک میلیون و ۵۵۰هزار تن برنج بهدست آمده است. پیشبینی این سازمان برای سال ۲۰۱۴ م نیز تولید یک میلیون و ۶۸۳هزار تن برنج در ایران است که بر این اساس و با توجه به نیاز حدود ۳میلیون و ۲۰۰هزارتنی کشور به این محصول، تا پایان سال به حدود یک میلیون و ۷۰۰هزارتن برنج وارداتی نیاز است. مسیح کشاورز با بیان اینکه سرانه مصرف برنج در ایران از سوی وزارت جهاد کشاورزی ۴۰کیلوگرم و توسط وزارت بهداشت ۳۶ کیلوگرم اعلام شده است، افزود: نیاز سالانه کشور به برنج با توجه به جمعیت حدود ۸۰میلیون نفری ایران، رقمی از حداقل ۲میلیون و ۸۸۰هزار تا حداکثر ۳میلیون و ۲۰۰هزار تن خواهد بود. بر این اساس مشخص است که تولید داخلی پاسخگوی نیاز کشور نیست ولی باید در واردات برنج به گونهای عمل کرد که تنظیم بازار برهم نخورده و ذائقه ایرانیان نیز با شیب تند تغییر نیابد.
وی تاکید کرد: این مسئله متاسفانه در سالهای گذشته مورد توجه واقع نشد و شاهد بودیم که شرکت بازرگانی دولتی در ادوار گذشته با ورود نامناسب به بازارهای جهانی برای خرید برنج نهتنها موجب افزایش قیمت برنج وارداتی به ایران شد، بلکه با سرازیر کردن انبوه برنجهای وارداتی به بازارهای داخلی موجب تغییر ذائقه ایرانیان از برنج داخلی به برنج وارداتی شد.
وی تاکید کرد: شرکت بازرگانی دولتی در گذشته بدون مطالعه وارد بازار هند شده و به دلیل شیوه غلط خرید باعث ایجاد نوسان زیاد قیمتها در بازار میشد در حالی که بخش خصوصی کاملا با مطالعه وارد بازار شده و همه جوانب را میسنجد و وارداتی نیز که انجام میدهد کیفیتر و به صرفهتر است. دبیر انجمن واردکنندگان برنج ایران با اشاره به اقدامات مفید دولت یازدهم در ساماندهی بازار و سلامت برنج کشور، گفت: یکی از اقدامات بسیار مفید و ضروری که صورت گرفته، کددار شدن برنجهای وارداتی است که از ابتدای امسال دولت با کمک بخش خصوصی به این امر جامه عمل پوشاند و موجب شد که تمامی برنجهای وارداتی دارای شناسنامه شده و تولیدکنندگان این محصولات و کارخانههای کشورهای مبداء مشخص شوند که این موضوع اطمینانخاطری برای مصرفکننده ایرانی از جهت سلامت این محصول بهوجود آورده است.
وی تاکید کرد: قرار بود که این مهم برای برنج تولید داخل نیز انجام و از ابتدای مهرماه امسال اجرایی شود که متاسفانه هنوز محقق نشده است.
کشاورز با اشاره به وجود ۳۲شرکت واردکننده رسمی عضو انجمن واردکنندگان برنج ایران، افزود: بیش از ۸۵درصد واردات برنج به کشور توسط همین تعداد شرکت عضو انجمن صورت میگیرد که در این میان، ۱۰شرکت را میتوان به عنوان بزرگترین واردکنندگان برنج به حساب آورد. وی با بیان اینکه برخی تجار قدرتمند ایرانی نیز که دفاتر کارشان در خارج از ایران است درواقع بزرگترین صادرکنندگان برنج هندی، پاکستانی و تایلندی به دنیا هستند، افزود: این افراد انواع برنج خارجی را با نامها و برندهای تجاری خودشان به کشورهای مختلف جهان صادر میکنند که میتوان از این توانایی برای صادرات محصولات داخلی نیز استفاده کرد.