نقد نشانهشناختی نمایشگاه و کتاب انزلی در خانه هنرمندان
نشست نقد نشانهشناختی نمایشگاه و کتاب انزلی اثر مهدی وثوقنیا با سخنرانی فرزان سجودی و امیرعلی نجومیان پنجشنبه 30 بهمن در خانه هنرمندان ایران برگزار میشود.
نشست نقد نشانهشناختی نمایشگاه و کتاب انزلی اثر مهدی وثوقنیا» در خانه هنرمندان ایران برگزار میشود. به گزارش "لاهیگ"، نشست نقد نشانهشناختی نمایشگاه و کتاب انزلی اثر مهدی وثوقنیا با سخنرانی فرزان سجودی و امیرعلی نجومیان پنجشنبه 30 بهمن در خانه هنرمندان ایران برگزار میشود. آنجا "انزلی" است؛ شهری بندری در كناره دریای خزر. شهری كه دیدنش باعث شد خودم را در آن بیابم، بی آنكه با آن نسبتی داشته باشم. شهری كه در پرسهزنیهای پیدرپیام در روزها و فصلها، آن را تنها دیدم در بارانها، آدمها و سكوت بیامانش. پس از متمركز شدن در این جغرافیا در دیدار با برخی از اشیاء و وسایل موجود در شهر، رودررو شدم با گفتوگویی غیرمعمول، رودررو شدم با پوسیدگی، رطوبت و تنهای خاكستری. دانستم بدنه این شهر؛ معماری، ساختمانها، نیمكتها، كوچهها، خیابانها، مغازهها و پلاژها بیش از كلام آدمهایش، سخنگوی چیزی است كه "انزلی" نام دارد. پل فلزی، پل غازیان، تالاب، بلوار، اسكله، قلم گوده، میان پشته در فصلهای غیرتوریستی، برایم هایكوهای تصویری هستند. علاقهمندان برای حضور در این نشست میتوانند پنجشنبه 30 بهمن از ساعت 18 به تالار استاد امیرخانی خانه هنرمندان ایران مراجعه نمایند.
مهدی وثوقنیا متولد سال ۱۳۵۰ در قزوین و فارغالتحصیل رشته عکاسی از دانشکده هنر و معماری دانشگاه آزاد اسلامی تهران است. او عکاسی را از سال ۱۳۶۷ از طریق کلاسهای انجمن سینمای جوانان شروع کرد و سال ۱۳۷۶ نیز در رشته عکاسی وارد دانشگاه شد. از ابتدای شروع فعالیتش، نگاهش معطوف به عکاسی "مستند اجتماعی" بود و اولین تجربه او در رابطه با مجموعه عکس، با عکاسی از "زلزله گیلان" در سال ۱۳۶۹ شکل گرفت. بعدها با برگزاری نمایشگاههای انفردای، تجربههایی نیز در عکاسی "مستند هنری" در کارش بهوجود آورد که تا حال آن را ادامه داده است. او طی سالهای ۱۳۷۰ تا ۱۳۸۲ جوایز زیادی در زمینه عکاسی از چندین جشنواره از آن خود کرد. نمایشگاههای انفرادی وثوقنیا در این سالها به این شرح میباشند: "پرلاشز" (گالری مهروا، تهران، ۱۳۸۹)، "مرور آثار" (موزه هنرهای معاصر، اصفهان، ۱۳۸۷)، "اتاقهای ابدی" (گالری مهر، قزوین، 1387)، "به یادگار من ای عکس جاودانی باش!" (عکسخانه شهر، تهران و گالری مهر، قزوین، ۱۳۸۶)، "از این میان" (گالری عارف، قزوین، ۱۳۷۸)، "بدون عنوان" (خانه عکاسان ایران، تهران، ۱۳۷۶)، "نگاه خاکستری" (گالری عارف، قزوین، 1376)، "بدون عنوان" (خانه عکاسان ایران، تهران، ۱۳۷۴)، "ندای آغاز" (گالری عارف، قزوین، ۱۳۷۳). او همچنین در بیش از ۵۰ نمایشگاه گروهی عکس در داخل و خارج از کشور شرکت داشته است. تعدادی از عکسهای مجموعه "اتاقهای ابدی" در سال ۲۰۰۸ در کتاب عکاسی ایرانی حال حاضر با گردآوری رز عیسی، انتشارات هاچنز آلمان حضور دارد. وثوقنیا در کنار عکاسی، مدرس عکاسی و داور چندین جشنواره داخلی عکاسی بوده و همینطور چندین کارگاه تخصصی در زمینه عکاسی مستند در سطح کشور برگزار کرده است. جدیدترین آثار مهدی وثوقنیا در قالب نمایشگاهی به نام "انزلی" از تاریخ ۱۷ بهمن 13۹۳ در گالری راه ابریشم تهران به نمایش گذاشته شدهاند. سایت "خروس جنگی" به این بهانه با این هنرمند گفتوگویی انجام داده است که در ادامه میخوانید.
- آقای وثوقنیا! شما بهتازگی مجموعه عکسی را با نام "انزلی" به نمایش گذاشتهاید. همچنین کتابی هم با همین اسم منتشر کردید. از این مجموعه و نحوه شکلگیریشان بگویید. مجموعه "انزلی" در ادامه عکاسی از شهرها، مکانها و چشماندازهایی از کشورم ایران میباشد که نگاه مرا در سالهای اخیر به خود مشغول داشته است. علاقه اصلی عکاسی از این شهر بر میگردد به سالهای ۶۹ تا ۷۰ که در رشته گرافیک در رشت درس میخواندم. من در آن سالها که سالهای اولیه عکاسیام بود، جذب فضای «ماسوله» و «انزلی» شدم . ماسوله را تا همین امروز که با هم صحبت میکنیم و یک چیزی حدود ۲۰ سال گذشته بصورت جست و گریخته با نگاه خودم عکاسی کردم .اما «انزلی» را فرصت نشد که به صورت متمرکز کار کنم. همیشه دلم می خواست زمان کافی داشتم تا بتوانم از این شهر عکاسی کنم. تا اینکه در سال ۱۳۹۱ با کمک دوست عزیزم «آروین ایلبیگی»، که از اهالی انزلی است این مجموعه آغاز شد. از همان ابتدای پروژه هم قصد داشتم تا این مجموعه را بصورت کتاب منتشر و ارائه کنم. - این مجموعه عکس دقیقا طی چه بازهی زمانی ثبت شده است؟ این مجموعه حدود ۲ سال (۱۳۹۰تا ۱۳۹۲) در طی سفرهای دو یا سه روزه در فصلهای مختلف بصورت مستند عکاسی شده است. جزء یک سفر کوتاه در تابستان بیشتر در فصلهای پاییز، زمستان و بهار عکاسی شده است. - چرا دوست داشتید این مجموعه را کتاب کنید؟ به نظرم دیدن عکسهای مستند در غالب کتاب، شما را بیشتر با آنچه عکاس میاندیشیده آشنا میکند. کتاب به شما اجازه میدهد به دور از هیاهو و در شرایط شخصی عکسها را تماشا کنید. عکسهای کتاب انزلی با ریتم خاصی چیده شده و سعی شده در طراحی آن سِیر نگاه عکاس آورده شود.
- مجموعهی عکس شما با عنوان «انزلی» نمایانگر چه نوع نگرشی از طرف عکاس به دنیای پیرامونش است؟ به
هر حال نگاه من از طریق نمایش بصری مکانی است که احساس میکردم در مکاشفه
من با جهان امروزم دارای معانی نزدیکتری است. انزلی برای من امکانی بود
برای نمایش شهری که به نظرم خیلی شاعرانه، خلوت و غریب است. شاید خواندن
بیانیه نمایشگاه در کنار دیدن عکسها بیشتر بتواند نگاهم نسبت به این موضوع
را نشان دهد.
- چه عاملی موجب مرتبط شدن شما و بعد مجموعه عکس های تان به انزلی شد؟ مهمترین عامل، مکانیات این شهر بندری به لحاظ بصری بود. شکلها و فرمهای امروزی انزلی بسیار جای تامل دارد و من در پرسه زنی هایم به دنبال یافتن حس درونی این شهر بودم. شاید برایتان جالب باشد که بگویم هنوز هم از عکاسی کردن از این شهر سیر نشدم. به نظرم انزلی لوکیشن خوبی برای عکاسی در گرایش های مختلف است. - چه مولفه هایی در اتمسفر انزلی دیدید، که میتواند عکاس را تحریک به ثبت تصاویر (عکاسی) کند؟ بهتر است بگویم چه مولفههایی در فضای این شهر نمیدیدم! برای من مناظر شهری شامل: معماری، مبلمان شهری، فضاهای عجیب و غریب جزیرهها (طالقانی و قلم گوده) مورد توجه بود. به نظرم بسیاری از فضاهای این شهر چه قدیم و چه جدید جای نگریستن دائمی دارد و حسام این است که عکس میتواند در کنار سکوت خود ما را در آنچه در آن هستیم به فکر وا دارد. - به نظر عکاس این مجموعه بازتاب دهنده یا نماینده ی چه میزان از کلیتی به نام انزلی ست؟ یعنی آیا با تماشای این مجموعه می توان به درک و شناختی از انزلی رسید؟ یا این که از اساس دغدغهی عکاس فقط ثبت یک رویداد به شکل هنرمندانه است؟ راستش جواب این سئوال برمی گرد به مخاطبان این مجموعه. به هر حال من از ظن خودم انزلی را عکاسی کردم. و فکر میکنم به هیچ عنوان نمیتوان به کلیت انزلی پرداخت. بلکه میتوان به تحلیل دیداری من از این شهر در غالب عکس هایی با نگاه مستند نگارانه توجه کرد. حذف آدمها به عنوان مهمترین عوامل تشکیل یک شهر، سیاه و سفید کار کردن و نمایش نماهای باز نشان دهنده تاکید من در برداشتی است که در این بازه زمانی در این شهر دارم.
- چه شناختی از عکاسی انزلی دارید؟ واقعیتاش شناخت زیادی ندارم. سال گذشته به واسطه داوری عکس های یک دوره عکاسی در رشت با چند نفر از بچههای جدید آشنا شدم و از طریق شبکههای اجتماعی کارهایشان را دنبال می کنم. - برای پیشبرد هنر عکاسی به خصوص در مناطق دور تر از پایتخت (شهرستان ها) چه پیشنهاداتی دارید؟ مهمترین مسئله بحث آموزش علاقه مندان به عکاسی است و اینکه کمک کنیم تا آنها بیشتر به سمت نگاه خود پیش روند تا حضور صرف در جشنوارهها. بهترین راه حل هم برگزاری نمایشگاههای موضوعی بصورت انفرادی و گروهی است. من طی کارگاههایی که در سال های اخیر داشتم بیش از هر زمانی احساس کردم که عکاسان جوانی که در شهرستانها زندگی می کنند چقدر مستعد هستند تا نگاه شخصی خود را پیدا کنند.