پایگاه خبری تحلیلی لاهیگ با افتخار همراهی بیش از یک دهه در عرصه رسانه های مجازی در استان گیلان      
کد خبر: ۶۸۰۲
تاریخ انتشار: ۲۲ دی ۱۳۹۲ - ۰۸:۳۶

دریای خزر یا کاسپین؟

سيد روح‌الله ساداتی
تا قبل از سال ۱۳۸۱ در کشور، بعضی از وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها برای دریای شمال ایران نام‌های جداگانه‌ای به‌کار می‌بردند که این مغایر با مصوبات سازمان ملل متحد و سازمان هوانوردی بین‌المللی و دریانوردی بین‌المللی بود. بنا بر استعلامی که در سال ۱۳۸۱ از وزارت امور خارجه وقت به‌عمل آمد، آن وزارتخانه اعلام کرد نام بین‌المللی دریای شمال ایران "کاسپین" و نام آن در زبان ترکی و فارسی "خزر" و در زبان عربی هر دو نام "قزوین" و "خزر" به‌کار می‌رود و در تمام اسناد بین‌المللی که یک طرف آن ایران بوده، همواره نام "خزر" به‌کار رفته ‌است و "دریای مازندران" هم یک نام محلی است که فقط در ایران گاهی در متون رسمی به‌کار می‌رود.
به موجب همین استعلام در سال ۱۳۸۱ کمیته تخصصی نام‌‌نگاری و یکسان‌‌سازی نام‌‌های جغرافیایی ایران متشکل از نمایندگان ۵ سازمان و وزارتخانه در جلسه مورخ 18 آدر 1381 سازمان نقشه‌برداری کشور، متن ذیل را به تصویب رساند: "جهت جلوگیری از هرگونه سوء تفاهم احتمالی و جلوگیری از تشتت آراء در زمینه نام پهنه آبی شمال کشور، از نام "خزر" در داخل کشور و "کاسپین" در متون خارجی، قراردادها و معاهدات بین‌المللی استفاده گردد" و از آن‌پس رسماً پهنه آب شمال کشور "خزر" نامیده شد؛ اصطلاحی که البته قبل از آن هم در كنار نام‌های دیگر مصطلح بود.
البته این نامگذاری انتقادات فراوانی در داخل کشور داشته و هنوز هم دارد. دوستان زیادی با عنایت به اسناد تاریخی معتقدند که نام "خزر" برگرفته از قوم تاریخی "خزران" بوده که در قسمت شمال و شمال غربی این دریا سکونت و اتفاقاً سابقه دشمنی دیرینه با ساسانیان را هم داشتند، و حال نام‌گذاری پهنه آبی شمال کشور به نام این قوم مهاجم و بیابان‌گرد نوعی توهین به ملت ایران است.
از طرفی دیگر مجبوریم این واقعیت را بپذیریم که در حال حاضر ما در نام‌گذاری این پهنه آبی تام‌الاختیار نیستیم و در این پهنه با ۴ کشور دیگر روسیه، آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان سهیم هستیم؛ وانگهی قرار هم نیست ما هم به همان راهی برویم که اعراب می‌روند و جعل و تحریف تاریخ کنیم. کاملاً صحیح است که مستندات زیادی درخصوص نام‌گذاری این پهنه به نام "دریای مازندران" وجود دارد و حتی جناب آقای خاتمی در دیدار رسمی با علی‌اف هم این نام (دریای مازندران) را به‌کار برد که البته با اعتراض طرف آذری مواجه شد، ولی نام "دریای کاسپین" و "خزر" هم بیشتر تکرار شده و هم قدمت کهن‌تری دارد.
از طرفی نباید میراث تاریخی و نام‌هایی که اجداد باستانی و نسل‌های کهن انتخاب نموده‌اند، به‌خاطر اغراض سیاسی تخریب و سرقت شود. دفاع از نام خلیج فارس نیز نه به‌دلیل هم‌اسمی با ایرانیان، بلکه صرفاً به‌دلیل قدمت تاریخی و ارزش‌های باستانی که بر آن مترتب است، می‌باشد؛ چه‌بسا این‌که از نظر شهرت و قدمت تاریخی، حتی اگر در منابع و اسناد تاریخی نام آن خلیج "ع رب ی" می‌بود، ادب حکم می‌کرد که ما ایرانیان همان اسم را حفظ می‌کردیم.
با این توصیف، نگارنده معتقد است بهترین نام برای نامیدن این پهنه آبی ـ چه در متون داخلی و چه در مکاتبات خارجی ـ دریای "کاسپین" است و تمایز نام‌گذاری آن در مکاتبات داخلی و خارجی ضروری به‌نظر نمی‌رسد و اصلاً توجیهی ندارد که وقتی دنیا با واژه "کاسپین" مأنوس‌تر است و از طرفی این نام ایرانی می‌باشد و سابقه کهن هم دارد، ما نام "خزر" را در مکاتبات و نام‌گذاری‌های داخلی به‌کار بندیم؛ هرچند قدمت این نام نیز محترم است و قابل انکار نیست.

www.alef.ir
کامران
|
United States of America
|
۱۸:۰۸ - ۱۳۹۲/۱۰/۲۳
0
0
کامران: وقتی خودمان مثل آب خوردن اسم‌های تاریخی را عوض می‌کنیم، چرا باید از دیگران ناراحت باشیم؟ نام کرمانشاه شد باختران و بعد دوباره شد کرمانشاه؛ حال انتظار داریم اعراب خلیج فارس نام جعلی را کنار بگذارند و مجدداً بگویند خلیج فارس؟ جالب‌ترین پیشنهادی که دیدم این بود که عزیز بلندپایه‌ای فرمودند بهتر است نام خیابانی که سفارت امارات در آن واقع است را خلیج فارس بگذاریم تا آن‌ها مجبور شوند در مکاتبات مدام این نام را تکرار کنند، غافل از این‌که عکس این اقدام هم شدنی است. یا علی!
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۲۰:۰۱ - ۱۳۹۲/۱۰/۲۶
0
0
با نظر نويسنده محترم كاملاً موافقم؛ كاسپين برگرفته إز قوم كاسپي و ساكنان اوليه سواحل اين درياچه بوده‌اند.
لاهیجانی
|
Germany
|
۲۰:۲۸ - ۱۳۹۲/۱۰/۲۸
0
0
لاهیجانی: تا حالا فکر کردین چرا به چشم رنگیا میگن "کاس چشم"؟ دریای کاسپین، اسمش کاسپینه، نه خزر، و نه مازندران. ممنون از مطلب‌تون.
نظرات بینندگان