مهمترین عامل ایجاد نابسامانی در صنعت چای، مشکل بازاریابی و فروش چای تولید داخله است
صنعت چای کشور نسبت به دیگر بخشهای صنایع تولیدی وابستگی کمتری به خارج دارد و میتواند در اشتغال مولد و فعال کردن بخش بازرگانی در سطح ملی نقش مهمی ایفا کند.
افزایش تولید و بهبود صنعت چای فقط برای دستیابی به رشد اقتصادی و افزایش رفاه منطقه مطرح نیست، بلکه با استقلال و خودکفایی اقتصادی و عدالت اجتماعی و آرمانهای ملی و اجتماعی نیز رابطه تنگاتنگ دارد.
به گزارش خبرگزاری مهر، صنعت چای کشور نسبت به دیگر بخشهای صنایع تولیدی وابستگی کمتری به خارج دارد و میتواند در اشتغال مولد و فعال کردن بخش بازرگانی در سطح ملی نقش مهمی ایفا کند.
صنعت چای کشور در بین فعالیتهای اقتصادی از نظر تولید و اشتغالزایی در سطح کشور، بهویژه در مناطق چایکاری شمال کشور دارای اهمیت ویژهای است.
رئیس سازمان چای کشور در اینباره میگوید: این صنعت از نظر تولید مواد خام، میزان اشتغال، تنوع نظام بهرهبرداری، حجم سرمایهگذاری سیستمهای اداری تولید و بازرگانی کشورهای چایخیز تولیدکننده چای دنیا، نقش مهمی را در اقتصاد این مناطق ایفا کرده است.
علی محرر افزود: چای دومین محصول استراتژیک گیلان است و این استان با داشتن ۹۰ درصد باغهای چای ایران، مهمترین استان تولیدکننده چای در کشور محسوب میشود.
وی همچنین مهمترین چالشهای پیش روی صنعت چای ایران را در سه بخش تولید، فرآوری و بازرگانی عنوان کرد و اظهار داشت: هماکنون عمر مفید بوتههای چای ۵۰ سال است و پس از آن برگدهی و کیفیت برگ آنها کاهش مییابد.
رئیس سازمان چای کشور با اشاره به نقش نوسازی و بهسازی باغهای چای در افزایش کمی و کیفی تولید این محصول گفت: با این اقدام توان تولید برگ سبز چای تا ۳۰ درصد افزایش مییابد و کیفیت این محصول هم چند برابر میشود.
وی با بیان اینکه برای نوسازی نیمی از باغهای چای باید بوتههای قدیمی ریشهکن و یا کفبر شود، افزود: در حال حاضر ۵۰ درصد بقیه باغهای چای گیلان و مازندران هم که عمر آنها کمتر از ۵۰ سال است، باید اصلاح و بهسازی شوند.
به هر ترتیب چای ایران از نوع هیبرید چینی آسامی است و در مناطق معتدل بهعمل میآید و جزء چایهای باکیفیت از نظر عطر و طعم دنیاست، ولی از حیث رنگدهی 60 تا 65 درصد مرغوبیت چایهای مناطق گرمسیری را دارد. بهدلیل عدم استفاده از هرگونه سموم دفع آفات نباتی در مراحل تولید برگ سبز، چای ایران از خالصترین و سالمترین چایهای دنیا بهشمار میرود.
استانهای گیلان و مازندران با داشتن آب و هوایی معتدل و زمینهای حاصلخیز و خاکی غنی و توانایی تولید محصولات کشاورزی با کیفیت بالا، از ویژگیهای منحصر به فردی در بخش کشاورزی و صنایع تبدیلی وابسته به این بخش برخوردار بوده و مناسبترین شرایط را نیز برای کشت برگ سبز چای در کشور دارند.
در حال حاضر 60 هزار خانوار چایکار در این دو استان شمالی کشور از راه تولید چای امرار معاش میکنند و برگهای برداشت شده از باغات خود را برای فروش و فرآوری به 160 واحد کارخانه چایسازی واقع در استانهای گیلان (147 واحد) و مازندران (13 واحد) تحویل میدهند.
نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس شورای اسلامی هم در این ارتباط گفت: فرسوده و قدیمی بودن ۵۰ درصد کارخانهها و ماشینآلات چایسازی، کمبود نیروهای فنی، نداشتن آزمایشگاه کنترل کیفی، عدم اتوماسیون خط تولید، بستهبندی نامناسب و همخوانی نداشتن ظرفیت کارخانههای چایسازی با برگ سبز تحویلی از مهمترین مشکلات پیش روی فرآوری چای است.
ایرج ندیمی با اعلام اینکه صنعت چای نقش مهمی در رونق اقتصادی، ایجاد اشتغال و تولید ملی دارد، افزود: مسئولان باید به این صنعت توجهی ویژه داشته باشند.
وی همچنین تعویق در پرداخت مطالبات چایکاران، اشباع بازارهای داخلی از انواع چای خارجی، قاچاق و فراهم نبودن بستر فروش چای خشک از طریق سبد خانوار و بازارهای جهانی را از مشکلات بازرگانی این محصول استراتژیک ذکر کرد.
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی در ادامه بر ضرورت توجه جدی مسئولان به صنعت چای در سال حماسه اقتصادی تأکید کرد.
با وجود این چای سیاه به دو روش رسمی (ارتدوکس) و غیررسمی (سی.تی.سی) تهیه میشود. فرآیند چای سیاه از برگ سبز در روش متداول در کارخانههای چای ایران، شامل پلاس، مالش، تخمیر، خشک و درجهبندی است.
بنابراین با درنظر گرفتن این موارد ـ چه از نظر پیشی گرفتن مصرف نسبت به میزان تولید و چه از نظر افزایش قیمت در بازارهای جهانی ـ باید برای تأمین منابع مطمئن به منظور تهیه چای مورد نیاز کشور پیشبینیهای لازم را انجام داد و چگونگی تأمین چای مصرفی کشور را شناسایی و برای دستیابی به این مهم برنامهریزی کرد.
یک کارشناس مسائل اقتصادی در این زمینه گفت: کمبود مواد اولیه مطلوب یکی از مهمترین موانع مهم و تأثیرگذار بر توسعه کسب و کار در صنعت چای است.
علی رنجبر افزود: از آنجا که کیفیت یکی از عوامل مؤثر در عرصه رقابتی است، بنابراین در زمینه ارتقاء کیفیت تولید و افزایش بهرهوری کارخانههای چای، انجام تحقیقات در زمینه راههای افزایش کیفیت برگ سبز و در نتیجه ارتقاء کیفیت چای تولیدی کارخانهها، الزام کارخانهها به رعایت موارد استاندارد کیفیت، تدوین دستور عملی در زمینه اعطای تسهیلات به کارخانههایی که چای تولیدی آنها مطابق با استاندارد تهیه شده باشد، امری ضروری است.
وی اظهار داشت: محدودیت منابع مالی و وامهای بانکی یکی از مهمترین موانع توسعه کسب و کار واحدهای تبدیلی چای است و همچنین عدم توانایی در بازپرداخت دیون و بدهیها نیز در زمره موانع اولویتدار این صنعت قرار دارد.
این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: بنابراین فراهم کردن شرایط اعطای تسهیلات مالی کمبهره در زمان مناسب، مهلت دادن به کارخانهداران در بازپرداخت بدهیها و دیون در مواقعی از سال که با کمبود نقدینگی مواجه هستند، یک ضرورت حیاتی است.
وی همچنین با اعلام اینکه مهمترین عامل ایجاد نابسامانی در صنعت چای مشکل بازاریابی و فروش چای تولید داخله است که این خود معلول عوامل مختلفی است، یادآور شد: بررسی میزان و علل گرایش به چای خارجی از سوی مصرفکنندگان داخلی، بررسی میزان قاچاق چای خارجی به داخل کشور و همینطور از آنجا که چای محصولی ذائقهای بهشمار میرود و ذائقه مصرفکننده است که کیفیت و مطلوبیت آن را تعیین میکند، بنابراین انجام تحقیقات در زمینه چگونگی ذائقه پسند کردن چای داخلی از قبیل اسانسها، طعمهای مجاز و مطابق با ذائقه ایرانی و ... پیشنهاد میشود.
رنجبر تصریح کرد: با هدف تغییر ذائقه مصرفکنندگان به سمت مصرف چای داخلی، فرهنگسازی در استفاده از چای داخلی در طولانی مدت باید مورد توجه قرار گیرد.
به هر حال صنعت چای نقش مهمی در اقتصاد و رفاه اجتماعی دارد. بنابراین باید با برنامهریزی صحیح، سیاستگذاری اصولی و حمایت جدی از کشاورزان، مشکلات این صنعت را برطرف و چایکاران را به کار و تلاش بیشتر امیدوار کرد.