هنرهای سنتی و صنایع دستی گیلان؛ سوغاتی از رنگ و قدمت
همزمان با آغاز فصل بهار و تعطیلات نوروزی، در مبادی ورودی هر شهرستان گیلان نمایشگاههایی از تولیدات صنایع دستی آن منطقه گشایش یافته كه مورد استقبال گردشگران نوروزی قرار گرفته است.
هنرهای سنتی و صنایع دستی گیلان ـ سوغاتی از رنگ و قدمت ـ بیش از همیشه سبد سوغات گردشگران نوروزی را رنگ بخشیده است.
نوروز است و مردمان سرزمینمان هریك به نوعی سفری شادمانه آغاز كرده و سوغات نیز دستخوشی ناب برای آنان است.
"ایران؛ سرزمین شكوه و زیباییها" شعار گردشگری امسال است و به قطع، این سرزمین فراندیش مملو از جاذبههای گردشگری، اعم از طبیعی، تاریخی، فرهنگی و گردشگری است و در این بین، گیلان توانسته جای خود را با انبوهی از سوغات كمنظیر، چون صنایع دستی سرشار از رنگ و اصالت در صدر مكانهای گردشگری كشور باز نماید.
آمار گردشگران نوروزی گیلان روز به روز فزونتر میشود و هریك از آنان با دیدن جاذبهای از این استان، سرشار میشوند و جای افرادی كه در سفر همراهشان نیستند را خالی میكنند.
"سوغات" فرهنگی است از گذشتگان دور ایران زمین و همچنین توصیهای از بزرگان دینمان برای اینكه یاران نیامده به سفر آگاه باشند كه یادشان همیشه همراه بوده است.
سفر به گیلان ناخودآگاه برای دوستانی كه همراه نشدند، توقع سوغات را افزون میكند، چرا كه این خطه از میهن علاوه بر جاذبههای طبیعی، فرهنگی، تاریخی و ... سرشار از هدایای طبیعی و دستساز بشر است.
در گیلان به هر سوی كه قصد سفر كنی، گیرایی چشمنواز است. برای نمونه، از رشت به شرق گیلان اگر ره بسپاری، در دو سوی جاده، تنها رنگ در رنگ طبیعت رخنما نیست، بلكه رنگهایی نیز از دل طبیعت برآمده و با ذوق گیلمردان و گیلهزنان درآمیخته و در بافتههای حصیری، گلیم، بامبو بافی و ... رسوخ كرده و سراسر شوق و شگفتی هدیه میبخشد.
نوروز است و طبیعت نوای رنگ سر داده و رنگها تك به تك به ذوق دست گیلانیان هنرمند در آثارشان نمود پیدا كرده است؛ رنگهای بیشمار و زنده كه برآمده از دل طبیعت است و زیبایی ذهن و كار خلاق دست مردمان این خطه را به نمایش گذارده و گذر از ایستگاههای یاد شده را برای گردشگران دشوار مینماید.
گردشگری از جنوب سرزمینمان درحال خرید سبدی حصیری به رنگ زرد است، میگوید: چیدمان رنگین این حصیرها در فضای تازه نورسته گیلان بسیار خوشایند است و برای ثبت این خاطره خوش حتماً بایستی خرید كرد.
وی معتقد است: هر سبد حصیری تداعیگر خنكای نسیمی خوش از طبیعت گیلان است و كلاه حصیری سوغاتی است كه تقریباً در پس شیشه هر خودرو ـ نشانهای از سفر به استان خوش طبیعت گیلان است ـ دیده میشود.
حصیربافی و بافت سبدهای حصیری تنها جنبه مصرفی ندارند، بلكه تعداد قابل توجهی از آنها كه در نقاط مختلف استان، چون بندر انزلی، خمام، گلشن، جفرود و ... بافته میشوند، جنبه هنری و تزئینی نیز دارند.
چادرشب بافی كه در ردیف دستبافتهای پشمی و نخی قرار میگیرد، سرشار از رنگهایی است كه گویی با دین هر رنگ از آن، روحی از طبیعت در انسان حلول میكند.
قلاب دوزی و رشتی دوزی نوعی دیگر از دستبافتهای زنان هنرمند گیلان است كه تراوشگر هنر و خلاقیت بیشمار این خطه از سرزمینمان ایران است.
رنگ در انواع فرش و گلیم و نمد در هر كجا و به هر شكلی كه استفاده شود، زیبایی را دوچندان ساخته و گردشگران خود در اینباره قضاوت میكنند.
زنان هنرمند گیلانی در خلق این دستبافتهای كمنظیر و اعجابانگیز نقش اساسی را برعهده دارند.
چموش دوزی، كدوی منقوش، سفالگری، بامبو بافی، مروار بافی و ... از دیگر مواردی است كه هریك خود به تنهایی فضایی است بینظیر در كهكشان صنایع دستی كشور.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان با اشاره به نامگذاری سال جاری از سوی رهبر معظم انقلاب گفت: یكی از راههای تولید ملی، حمایت از كار و سرمایه ایرانی، رونق و توسعه هنرهای سنتی و صنایع دستی است.
امید عزیزی در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا افزود: حمایت از هنرمندان صنایع دستی، علاوه بر افزایش تولید ملی، موجب اشتغالزایی و حفظ سرمایه داخلی میشود و همچنین رونق گردشگری را نیز درپی خواهد داشت.
وی یكی از اولویتهای این سازمان را حمایت از صنعتگر ـ هنرمندان هنرهای سنتی و صنایع دستی عنوان و اظهار كرد: تا كنون 11 هزار هنرمند صنایع دستی گیلان شناسایی و برای دریافت كارت شناسایی معرفی شدهاند.
عزیزی ادامه داد: بیمه و ارائه تسهیلات از حمایتهایی است كه دولت برای شاغلان این تولیدات ملی درنظر گرفته و تا كنون سه هزار و 500 نفر از آنان برای بیمه معرفی شدهاند.
وی خاطرنشان ساخت: همچنین 53 درصد متقاضیان تسهیلات به بانكها معرفی و بقیه در سال جدید معرفی خواهند شد.
مدیركل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان اضافه كرد: حمایتهای اخیر دولت از هنرمندان، موجب بازگشت برخی از صنعتگران هنرهای سنتی و صنایع دستی به حرفه تولیدی خویش شده است.
همزمان با آغاز فصل بهار و تعطیلات نوروزی، در مبادی ورودی هر شهرستان گیلان نمایشگاههایی از تولیدات صنایع دستی آن منطقه گشایش یافته كه مورد استقبال گردشگران نوروزی قرار گرفته است.
هرچند برای صنایع دستی گیلان آغازی نمیتوان تعیین كرد، اما همان بس كه دلها شاد كند و رنگ هدیه بخشد؛ باشد كه آفرینندگانش بیش از همیشه مورد حمایت واقع شوند...