امروز
صنایع دستی ایران بهرغم فراز و فرودهای بسیار و حتی با توجه به برخی بیمهریها،
به قوت گیرایی و اصالت توانسته در زمره باارزشترین هنرهای كاربردی جامعه مطرح شود.
در
دهههای آخر قرن هفتم میلادی ایرانیان دین اسلام را به عنوان یك آیین برتر پذیرفتند
و این رویداد سبب شد تا مایههای هنری و فرهنگی اصیل ایران با ارزشهای والای
اسلامی در هم آمیزد و صنایع دستی ایران با محتوای غنی و مردمیتر از گذشته حتی در
عرصههای گوناگون به رشد و شكوفایی چشمگیری برسد.
این
موضوع نه تنها از جنبههای فرهنگی، بلكه از جهات اقتصادی و اجتماعی نیز توانای جلب
احترام و توجه جهانیان بوده، بهطوری كه بسیاری از صاحبنظران، ایران را یكی از سه
قطب مهم صنایع دستی و به لحاظ تنوع، رتبه نخست جهان میدانند.
به
گفته كارشناسان و مسئولان صنایع دستی كشور، صنایع دستی امروز با تمام قوت و پیشینه
و رنگ با چالشهایی روبهروست كه یكی از اهم آنها، نوع بستهبندی است كه خود میتواند
به عنوان معرف در بازارهای داخلی و خارجی محسوب شود.
دومین
نشست منطقهای آموزش و ترویج بستهبندی محصولات صنایع دستی شمال كشور در شهرك تاریخی
ماسوله با حضور معاونان صنایع دستی استانهای شمالی و هنرمند ـ صنعتگران برتر در میان
خروش نهر و موسیقی محلی گیلان برگزار شد و برآیند آن چنین بود: نبود بستهبندی
مناسب برای آثار ارائه شده علاوه بر اینكه افول روز به روز بازارهای داخلی را درپی
خواهد داشت، اثر سوء خود را بر بازارهای خارجی نیز نمایان میسازد. درحالی كه میتوان
با طراحی و بستهبندی مناسب، علاوه بر حفظ مرغوبیت و سلامت محصولات، بر ارزش نهایی
كالا نیز افزود.
یكی
از اعضای هیأت علمی دانشگاه هنر تهران در این نشست تأكید كرد: بایستی در بستهبندی
شاخصهای ارگونومیكی و زیباییشناسی و همچنین ایجاد جاذبه به لحاظ فرم و رنگ مورد
توجه قرار گیرد.
دكتر
عباس افتخاری ادامه داد: كاهش هزینه حمل و نقل، افزایش درآمدهای ارزی كشور و جلوگیری
از اتكاء كشور به صادرات تكمحصولی و ایجاد اشتغال از اهم فایدههای بستهبندی است.
وی
بر انتخاب رنگ و فرم در بستهبندی تولیدات صنایع دستی و همچنین قابل بازیافت بودن
مواد استفاده شده در بستهبندی تأكید كرد و افزود: استفاده بهینه از فضا و كاهش
حجم بعد از مصرف، خودداری از چند قطعه بودن بسته در حد امكان و توجه به نحوه چاپ و
مسائل مرتبط با آن، از جمله تیراژ، نوع و رنگ بایستی در بستهبندی مطلوب مد نظر
قرار گیرد.
افتخاری
همچنین بازاریابی و نحوه برخورد با مشتری را از مهمترین عوامل در جذب مشتری و
صادرات تولیدات صنایع دستی كشور ذكر كرد.
"ماسوله"
غنوده در طبیعت پاییزی خویش همچنان صدای خروش رودش موسیقی بود و گلدانهای شمعدانی
رنگ به رنگش در پای پنجرههای چوبی، بهشت چشم را به گردشگران داخلی و خارجی هدیه میكرد
و كهن بانویی ماسولهای بر بام همسایه نشسته بود و رنگ به رنگ با قلاب نقش میزد.
نامش
"زیبا" بود و دوست نداشت نام خانوادگیاش را بگوید و در حال فروش عروسك
بافتنی ـ كه دیگر برند ماسوله شده است ـ به گردشگر سوئیسی بود و در گفتوگو با
خبرگزاری ایرنا بیان داشت: این مسافران عروسكها و بافتهای پشمین را بدون بستهبندی
دوست دارند.
او
كه خوب یونسكو را میشناخت و میدانست كه قرار است ماسوله ثبت جهانی شود، گفت:
بستهبندی هزینه دارد و دولت باید كمك كند.
مدیركل
دفتر توسعه و ترویج معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز
در حاشیه این نشست به خبرگزاری ایرنا گفت: جایگاه ایران به لحاظ تنوع در جهان نخست
است، اما بایستی در تقویت تولیدات این حوزه تلاش بیشتری صورت گیرد.
ویدا
توحدی افزود: كشور این توانایی را دارد كه به لحاظ كیفیت تولیدات نیز در جایگاه
نخست جهان قرار گیرد.
وی
اظهار كرد: متأسفانه بستهبندی یكی از ضعفهای تولیدات صنایع دستی كشور است كه بایستی
در بهبود وضعیت آن تلاش بیشتری صورت گیرد.
وی
ادامه داد: بستهبندی خود به عنوان معرف و كارت ویزیتی در صادرات است كه تغییر در
ویژگیهای آن نقش تبلیغی بهسزایی در بازاریابی ایفا میكند.
وی
بیان داشت: بایستی علاوه بر تقویت كیفیت محصولات، برای احیای رشتههای در حال
فراموشی نیز تلاش بیشتری صورت گیرد.
توحدی
خاطرنشان ساخت: پیش از همه اینها، بایستی نخست سعی در كاربردی كردن صنایع دستی
نمود و به شكل سالیان گذشته، استفاده از صنایع دستی در خانوارهای كشورمان نهادینه
شود.
وی
تصریح كرد: تا زمانی كه فرهنگ استفاده از صنایع دستی در كشور خودمان و توسط مردم
نهادینه نشود، نمیتوان از دیگران انتظار استقبال از تولیدات صنایع دستی كشورمان
را داشت.
وی
گفت: بایستی هویت واقعی ماسوله احیاء شود و تولیدات صنایع دستی ماسوله قابلیت جهانی
شدن دارند.
توحدی
افزود: بایستی نام ماسوله به نوعی در بستهبندی و یا خود محصول حك شود.
وی
اظهار كرد: گردشگران خارجی و یا داخلی انتظار ندارند در ماسوله و یا هر كجای دیگر
كشور محصولات صنایع دستی تایلند، چین و ... را خریداری كنند.
وی
خاطرنشان ساخت: بایستی از فارغالتحصیلان هنر برای ارائه ایده و هویتبخشی به این
منطقه دعوت شود.
مدیركل
دفتر توسعه و ترویج معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
افزود: 12 كارگاه آموزشی تخصصی و 31 همایش تا انتهای سال جاری تعریف شده كه امیدواریم
نتایج این همایشها در بهبود وضعیت صنایع دستی كشور به سرعت بروز یابد.
همچنین
مدیركل آموزش و حمایت از تولید معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی
و گردشگری گفت: تلاش در راستای كیفی نمودن تولیدات صنایع دستی كشور، كمیت را نیز
به همراه خواهد داشت.
كامران
سبز میدانی در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا افزود: دولت تا حدی میتواند در بحث
بازاریابی و فراهم آوردن امكانات ورود كند و بیشتر موضوع بستگی به خود هنرمند ـ
صنعتگران كشور دارد كه تا چه حد به تولیدات خویش اهمیت داده و برای كیفیت محصولات
بكوشند.
وی
اظهار كرد: اشتغال در حوزه صنایع دستی از موضوعاتی است كه در اولویت برنامههای این
معاونت قرار دارد و زیربنای اشتغال، "آموزش" است.
وی
ادامه داد: آموزش، بستهبندی، قیمت تمام شده كالا، بازاریابی و طراحی، حلقههای
مفقوده صنایع دستی است كه تلاش در رابطه با این موضوعات همراه با ایجاد رقابت در
بازار صنایع دستی كشور میتواند جایگاه تولیدات صنایع دستی ایران را در سطح جهانی
ارتقاء دهد.
به
گفته سبز میدانی، بر اساس آمار سال 1385، دو میلیون نفر به صورت مستقیم و بین 6 تا
7 میلیون نفر به صورت غیرمستقیم در رشتههای صنایع دستی فعالاند، اما تنها 140
هزار نفر از این تعداد در سایت صنایع دستی كشور ثبت نام نمودهاند.
مدیركل
آموزش و حمایت از تولید معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری
ابراز امیدواری كرد كه با ثبت نام هنرمند ـ صنعتگران هنرهای سنتی و صنایع دستی
كشور، بحث بیمه، اشتغال و تسهیلات آنان بیش از همیشه مورد حمایت واقع شود.
نماینده
معاونت صنایع دستی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری نیز گفت: تنها
پروانه تولید هنرمندانی تمدید میشود كه بخشی از تولیدات هنرهای سنتی و صنایع دستی
خویش را بستهبندی نمایند.
روحالله
رحمانی در گفتوگو با خبرگزاری ایرنا افزود: برنامه این معاونت در راستای گسترش
بستهبندی، ترویجی، تشویقی و اجباری (قانونی) است.
وی
اظهار كرد: 70 درصد صنایع دستی خریداری شده به عنوان هدیه است و بایستی تلاش شود
تا استفاده از صنایع دستی در سبد مصرف خانوار نهادینه شود.
وی
ادامه داد: بستهبندی مناسب و مطلوب منجر به حفظ جایگاه، ارجگذاری و تشخصبخشی به
محصولات صنایع دستی خواهد شد.
رحمانی
خاطرنشان ساخت: بستهبندی محصولات صنایع دستی افزایش اقبال فروش و صادرات محصولات
صنایع دستی را به عنوان یك جاذبه و مزیت درپی دارد.
هنرمند
ـ صنعتگران هنرهای سنتی و صنایع دستی جستوجوگر دستانی هستند كه گرمای حمایتش ذوق
هنر را در آثارشان به شعله كشد.
و
دیگر حرفهایی چون "صنایع دستی تجلیگر ذوق"، "صنایع دستی ما و تاریخ
كهنش"، "صنایع دستی هر استان رنگ و بوی..."، "ما از همه بهتریم"
و ... سخنانی بیش نخنما و كلیشه راه به كجا میكشاند هر سال و سالهای دگر و این
درحالی است كه صنایع دستی اصیل كشورمان از لابهلای صنایع خطی و ماشینی چین و تایلند
به سختی نفس میكشند.
اما
نه، امسال گویا سخن مسئولان ارشد و مدیران این حوزه علاوه بر تعریف و تمجید و
سخنان زیبا در وصف صنایع دستی، به گونه دیگری است و انگار عزم برای نهادینه شدن
صنایع دستی و معرفی آن به مردم كشور و جهان جدیتر از همیشه...
صنایع
دستی سفیران فرهنگی یك سرزمین بهشمار میآیند كه در توسعه جهانبینی و بسط فرهنگها
نقش برجستهای دارند و به جهت كاركرد متفاوت آنها با محصولات و مصنوعات صنعتی،
بستهبندی خاص خود را میطلبند و نیز برای حضور در بازار جهانی و توسعه صادرات و
فروش بستهبندی كالا به عنوان معرف از جایگاه ویژهای برخوردارند.
امید
كه برگزاری 12 كارگاه آموزشی تعریف شده در سال 1390 نتایج مثمرثمری در این راستا
به همراه داشته باشد.
به
گزارش خبرگزاری ایرنا، دومین كارگاه و نشست منطقهای آموزش و ترویج بستهبندی
محصولات صنایع دستی شمال كشور با شركت معاونان صنایع دستی استانهای شمالی در ماسوله
گشایش یافت.
در این همایش یك روزه
علاوه بر كارگاه آموزشی بستهبندی، برنامههای معاونت صنایع دستی كشور در اینخصوص
اعلام و نشست تخصصی بستهبندی با حضور معاونان صنایع دستی منطقه شمال كشور تشریح
شد.