یک مربی نمونه چادر شب بافی گیلان، گفت: نقش "چادر شب" برگرفته از طبیعت است.
به گزارش خبرگزاری فارس، سرور عباسپور در جریان بازدید از نمایشگاه صنایع دستی و میراث فرهنگی در عمارت كلاه فرهنگی رشت، چادر شب بافی را یكی از هنرهای بسیار قدیمی و چشمگیر گیلان نامید و افزود: زادگاه این هنر در بندبن قاسمآباد علیا از توابع شهرستان رودسر است.
وی، ادامه داد: در گذشته چادر شب را از نخهای ابریشمی میبافتند كه امروزه به دلیل گرانی و كمبود نخ ابریشم از كاموا استفاده میشود.
عباسپور با اشاره به اینكه چادر شب را با دستگاهی به نام "پاچال" میبافند، خاطرنشان كرد: این هنر به لافند زدن یا گره زدن نیز مشهور است؛ زیرا پارچه چادر شب از گره زدن تار و پود و نقش انداختن بافته میشود.
مربی نمونه چادر شب بافی سازمان جهاد کشاورزی گیلان، اظهار داشت: دستگاه پاچال سنتی با دو اندازه 35 سانتیمتر و 70 سانتیمتر وجود دارد كه برای بافت چادر شب به ابعاد 2×20/2 متری باید 13 متر چادر شب 35 سانتیمتری بافت تا از بههم پیوستن آن چنین ابعادی بهدست آید.
وی با اشاره به اینكه امروزه برای بافتن چادر شب بهجای ابریشم از كاموا استفاده میشود، تصریح كرد: این كامواها بیشتر با رنگهای شاد و از جنس اكلیر و شماره 48 هستند.
عباسپور، گفت: طرحهایی كه روی چادر شب بافته میشود، هریك نام ویژهای دارند و قالب گل، گل دریایی، پروانه، شانهگل، بز كوهی، درخت چنار، آدم، عروسك و اردك از طرحهایی است كه با رنگهای شاد برای عروسها بافته میشود.
به گفته مربی نمونه چادر شببافی گیلان، چادر شب بافی نقشه ندارد و فرد بافنده با دیدن طبیعت نقش را در ذهن خود القاء میكند و روی چادر مینشاند.
وی، ادامه داد: بیشتر طرحها برگرفته از طبیعت سبز گیلان است كه برای شباهت بیشتر طرح با مدل طبیعی آن تلاش میشود از همان رنگ در طرح استفاده شود.
عباسپور قدمت هنر چادر شب بافی را یكهزار سال دانست و گفت: بنده از مادرم و او نیز از اجداد خود این هنر را نسل به نسل آموختهاند.
وی با تشریح مراحل بافت چادر شب، اظهار داشت: ابتدا در باغ چلهكشی میكنیم، سپس آن را ورد میگذاریم و از شانه میكشیم.
مربی نمونه چادر شب بافی گیلان، خاطرنشان كرد: اگر چادر شب ساده باشد، معمولاً چهارخانه بافته میشود؛ در غیر این صورت برای مصارف دیگر مانند روتختی طرحدار استفاده میكنیم.
وی با بیان اینكه طرحهایی كه روی پارچه بافته میشود، پیام عشق و دوستی را به بیننده منتقل میكند، گفت: كار هنر با بیحوصلگه میانه ندارد و هنر را باید از اعماق وجود آفرید.
به گفته وی، طرحی كه به خانه مردم میرود باید برای همیشه عشق و محبت را در خانهها یادآور شود.
عباسپور با بیان اینكه جوانان با مطالعات و تحقیق فراوان در فرهنگ، آیین و صنایع دستی نباید اجازه دهند تا هنر گمنام شود، افزود: چادر شب بافی از هنرهای ماندگار است و این بافته به دلیل اینكه پشمی نیست، بید هم نمیزند.
مربی نمونه چادر شب بافی گیلان، اظهار داشت: مسئولان باید از هنرمندان حمایت كنند و با تبلیغات اینگونه صنایع را به نسل جدید بشناسانند.
وی از هنر به عنوان ورزش روح یاد كرد و گفت: این كار روحیه میخواهد و حمایت مسئولان از هنرمند سبب تقویت روحیه آنها میشود.
عباسپور بیمه هنرمندان را ضروری خواند و تصریح كرد: بیمه میتواند هنرمندان، بهویژه زنان را زیر حمایت خود قرار دهد؛ زیرا با وقت و عمری كه صرف میكنند، نیازمند یك پشتوانه برای سالهای سالمندی خود هستند.
مربی نمونه چادر شب بافی گیلان با بیان اینكه نمایشگاهها فرصت خوبی برای شناساندن و تجاری كردن هنر هستند، خاطرنشان كرد: مردم گیلان و حتی گردشگران داخلی و خارجی چادر شب را به خوبی میشناسند، اما به دنبال جنس ابریشمی آن هستند.
به گفته وی، در گذشته از چادر شب بافی برای روكش جهاز عروس و جلد قرآن استفاده میشد و امروزه به صورت كاربردیتر برای جاموبایلی، روتلویزیونی و ... استفاده میشود.
همچنین یک مربی نمونه حصیربافی گیلان، گفت: حصیربافی یكی از نشانههای فراموش شده سنت و فرهنگ گیلان است كه باید برای حفظ آن تلاش شود.
شهربانو نقیپور در گفتوگو با خبرگزاری فارس با اشاره به تولید حصیربافی در استان، افزود: گیاه نی خیزران كه در اطراف مرداب انزلی و جنگلهای مرطوب استان میروید، منبع بسیار خوبی برای تولید محصولات حصیری و صنایع دستی استان است.
وی، ادامه داد: برای بافت محصولات حصیری مواد داخلی نی از پوسته آن جدا شده و رشتههای حصیری مواد داخلی آن نسبت به ساخت هركدام از محصولات حصیری بهكار گرفته میشود.
نقیپور انواع زنبیل، سبد نان، سفره سنتی، جارو، ریسمان، كلاه آفتابگیر و ... را از جمله محصولات حصیربافی عنوان كرد.
وی با اشاره به سختی كار بافت حصیر، افزود: از آنجا كه این محصولات با سوزنهای تیز بافته میشود و تا پاسی از شب ادامه مییابد، بر اثر تماس سوزن با انگشت و ناخنهای فرد بافنده، بیماری قارچ ایجاد میشود.
مربی نمونه حصیربافی گیلان، هنر حصیربافی را برای افرادی كه دام یا كشاورزی ندارند بسیار مفید خواند و تصریح كرد: زمستان فصل خوبی برای آموزش حصیربافی است.
نقیپور همچنین هنرمندان روستایی را بیش از پیش نیازمند كمك و حمایت مسئولان دانست.
یكی دیگر از مربیان نمونه حصیربافی نیز در گفتوگو با خبرگزاری فارس، اظهار داشت: حصیربافی به منظور استفاده برای زیرانداز است و ویژگی ضد رطوبتی دارد كه در گیلان بسیار مرسوم بود.
مهسا سعادتخواه با بیان اینكه برای بافت حصیر از تار و پود استفاده میشود، افزود: هر گره از حصیر را "مرخه" میگویند و میتوان با گرههای متفاوت طرحهایی روی حصیر انداخت.
وی با اشاره به استفاده حصیر توسط گذشتگان، خاطرنشان كرد: در گذشته روستاییان كه قدرت خرید فرشهای ابریشمی و دستباف را نداشتند، برای پوشش اتاقهای خود از حصیر استفاده میكردند.
سعادتخواه، حصیر را نشانه سنت و فرهنگ فراموششده گیلان نامید و اظهار داشت: برای حفظ سنتها باید تلاش كرد و به نسل جدید آموزش داد تا از فراموشی آنها جلوگیری شود.
همچنین یک كارشناس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان، گفت: صنایع دستی گیلان باید كاربردیتر و متنوع عرضه شود؛ زیرا نسل جدید تنوعطلب است.
مریم فخرایی در گفتوگو با خبرگزاری فارس، برپایی نمایشگاه صنایع دستی استان در عمارت كلاه فرهنگی رشت را با استقبال زیاد از طرف مردم عنوان كرد.
وی، افزود: برپایی چنین نمایشگاههایی، آداب و رسوم و فرهنگ و هنر را به مردم، بهویژه نسل جدید منتقل میكند.
فخرایی با تأكید بر عرضه هنرهای دستی با تنوع بیشتر، اظهار داشت: نسل جدید تنوعطلب است و هرگز مانند گذشتگان خود فكر نمیكند. به همین دلیل هنرمندان باید طبق سلیقه آنها صنایع دستی را كاربردیتر عرضه كنند.
وی، ادامه داد: كشورهایی مانند چین، تایلند و اندونزی تاكنون به خوبی توانستهاند تولید خوب و طبق سلیقه مردم داشته باشند و كشورهای دیگر را بازار مصرف خود قرار دهند.
كارشناس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان كاهش قیمت صنایع دستی را از راههای از بین بردن دست واسطهها برای فروش محصولات هنری بیان كرد و گفت: صنایع دستی چین در بازار ایران، ارزانتر از صنایع دستی محلی به فروش میرسد و تا زمانی كه هنرمند نتواند بهطور مستقیم صنایع دستی خود را عرضه كند، با افزایش قیمت مواجه هستیم.
فخرایی، فروش مستقیم صنایع دستی از طریق غرفههای نمایشگاهی را از دیگر راههای مؤثر در كاهش قیمت صنایع دستی عنوان كرد و اظهار داشت: با افزایش غرفهها و نمایشگاهها این معضلات برطرف میشود.
وی درباره افزایش قیمت مواد اولیه در كشور، افزود: در بخش اقتصادی مشكلاتی وجود دارد، اما اگر هزینههای تولید كاهش یابد، قیمت محصول تولید شده مطلوب میشود.
كارشناس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان با بیان اینكه پرداخت تسهیلات خود اشتغالی تنها راه چاره نیست، گفت: هنرمند باید برای فروش محصولات تولیدی خود حمایت شود.
فخرایی بازاریابی پس از تولید را مهمترین عامل حمایت از هنرمندان صنایع دستی نامید و خاطرنشان كرد: مسئولان ذیربط با بازاریابی در دیگر نقاط دنیا به گسترش فرهنگ كمك میكنند كه این امر حمایت از هنرمند است.
وی جلوگیری از منسوخ شدن برخی هنرهای سنتی گیلان را از اقدامهای سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان عنوان كرد.
كارشناس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان، برگزاری كلاسهای آموزشی و پرداخت وام به هنرمندان را از راهكارهای مناسب برای جلوگیری از منسوخ شدن برخی هنرها دانست و افزود: صنایع دستی باید وارد زندگی مردم شود تا آگاهی آنها از فرهنگ و آداب و رسوم افزایش یابد.
وی، وجود نی خیزران در گیلان را ارزشمند خواند و اظهار داشت: این گیاه در صنایع دستی كاربرد دارد و در تالاب انزلی یافت میشود.
كارشناس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان تنوع در صنایع دستی را سبب از هم گسیختگی نسل جدید با قدیم ندانست و افزود: با تولید صنایع دستی و برنامهریزی درست میتوان كارآفرینی ایجاد كرد.
فخرایی هنر را درمان مناسب افسردگی بانوان دانست و تصریح كرد: هنر و روانشناسی رابطه تنگاتنگ دارد و برای تقویت روحیه بسیار مناسب است.
وی از فعالیت پژوهشگاه سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان خبر داد و گفت: فرهنگ یعنی آنچه كه از گذشته به یادگار مانده را به نسل آینده انتقال دهیم.
كارشناس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری گیلان ارجگذاری به صنایع دستی را احترام به افكار گذشتگان نامید.