عضو هیأت علمی دانشگاه گيلان:
توسعه بومی، توسعه با حفظ ميراث تاريخی و فرهنگی است
دکتر اسماعيل ملکاخلاق، گفت: در ايران ساختارهاي قوي کارشناسي يا مديريتي، نظريهپردازان قوي که سنجش کنند و گزارش بدهند، وجود ندارد.
یک عضو هیأت علمی دانشگاه گيلان، گفت: در ارائه الگوي توسعه اسلامي نياز به يک طرح بزرگ داريم که تعريف شود.
دکتر اسماعيل ملکاخلاق در گفتوگو با خبرگزاری ايرنا، افزود: در اين طرح بزرگ، کشورهايي که قابليت، ظرفيت و توانمندي دارند باید شناسايي و مسيرهاي کارهاي مشترک در بخشهاي صنعتي، تجاري و توريستي به صورت منشور همکاري دربيايد و به صورت عملياتي ورود کنيم.
وي، اظهار داشت: بنابراين براي ارائه الگوي توسعه اسلامي نيازمند يک بانک اطلاعاتي، پروژههاي مطالعاتي و بررسيهاي کارشناسانه هستيم.
این استاد برجسته رشته مديريت، گفت: البته بحث توسعه از دو منظر معنوي و کاربردي قابل بررسي است.
ملکاخلاق، اضافه کرد: آنچه در بحث توسعه بايد به آن توجه شود، شاخصهاي توسعه است که در کشورهاي مختلف اندازهگيري ميشود.
وي، اظهار داشت: شاخصهایي مانند درآمد سرانه، درآمد ملي، توليد ملي، پسانداز ملي و يا نرخ بيکاري، نرخ اشتغال و يا شاخصهاي توسعه اجتماعي مانند بهداشت و درمان در بحث توسعه مد نظر است.
وي، ادامه داد: بنابراين بسياري از کشورها بر همين اساس برنامهريزي و براي ارتقاء شاخص توسعه اقتصادي و اجتماعي تلاش ميکنند.
عضو هیأت علمی دانشگاه گيلان، گفت: ايران نيز در برنامههاي قبل و بعد از انقلاب در قالب برنامههاي پنج ساله توسعه اقتصادي و اجتماعي براي ارتقاء اين شاخصها تلاش کرده است.
وي، افزود: البته حوزههاي عام و مشترک نيز در امر توسعه داريم و بررسي وضعيت شاخصها در کشورها و راههاي ارتقاء آن براي آينده نيز ضروري است.
وي، اظهار داشت: اما در حوزه خاص توسعه، کشورها از نظر سرزمين با هم متفاوت هستند، لذا توسعه بومي مطرح ميشود.
ملکاخلاق، ادامه داد: در توسعه بومي، توسعه را با شرايط بومي و پتانسيل خود برنامهريزي ميکنيم. بنابراين بحث موقعيتهاي جهاني و مکاني الگوي توسعه، بومي ميشود.
وي، گفت: يکي ديگر از عوامل توسعه ميتواند ارزشها و اعتقادات و فرهنگهاي حاکم بر يک جامعه باشد.
وي، افزود: توسعه برحسب ارزشها و اعتقادات، ملزومات و الزامات خاص خود را دارد. مثلاً کشور ژاپن توسعه يافته، اما از ارزشهاي بومي خود فاصله نگرفته است.
عضو هیأت علمی دانشگاه گيلان، ادامه داد: بنابراين توسعه، مفهوم زماني و مکاني دارد و به لحاظ پتانسيل تجاري، صنعتي، کشاورزي و توريستي مد نظر است و زماني نيز توسعه بومي است که حفظ ميراث تاريخي و فرهنگي مد نظر باشد.
وي، گفت: اما در الگوي توسعه اسلامي، توسعه کشورهاي اسلامي مد نظر است؛ کشورهايي که در سرزمينهاي اسلامي و با ويژگيهاي تاريخي، فرهنگي و اخلاقي مشترک قرار دارند.
وي، اضافه کرد: البته کشورهاي اسلامي گامهاي مثبتي در راه توسعه و ارتقاء آن با حفظ پايبندي به ارزشهاي تاريخي خود برداشتهاند.
ملکاخلاق، گفت: الگوي توسعه اسلامي يک مفهوم نظري است که روي آن خيلي کار نشده و داراي تکنيکهاي خاصي است.
وي، افزود: الگوي توسعه اسلامي يک نگاه، ديدگاه و جهتگيري يا رويکردي است که با توجه به مناسبات با کشورهاي اسلامي شکل ميگيرد.
وي، اظهار داشت: البته توسعه از دو جنبه نرمافزاري (توسعه فلسفي) و از جنبه سختافزاري (راهکارهاي توسعه و شاخصهاي توسعه) مد نظر قرار ميگيرد.
وي، گفت: اگرچه توسعه بايد از مفهوم ملي خارج و در قالب توسعه منطقهاي و بلوکي طراحي شود.
عضو هیأت علمی دانشگاه گيلان، افزود: الگوي توسعه اسلامي در قالب بلوک خاورميانه، بلوک کشورهاي اسلامي يا اتحاد کشورهاي اسلامي در امر توسعه مطرح است.
وي، اظهار داشت: در بسياري از مباحث علمي، تدريس توسعه در قالب الگوي ملي مطرح نميشود و عموماً توسعه منطقهاي که مجموعهاي از کشورها است، مطرح ميشود.
وي، گفت: بلوکبنديها نيز انواع دارد؛ يک کشور و همسايگان، يک کشور با ساير کشورهاي جهان يا منطقه مانند گروه 15 که داراي ويژگيهاي مشترک هستند.
وي، افزود: توسعه از نظر حضور در يک يا چند بلوک مقتدر از بحثهاي روز دنيا است.
ملکاخلاق، اظهار داشت: الگوي توسعه اسلامي نيز بايد بيشتر بر روي رويکرد توسعه در کشورهاي اسلامي کار کند.
وي، ادامه داد: الگوي توسعه اسلامي مستلزم تحقيق و کار بيشتر است.
وي شناخت ويژگيهاي اقتصادي، تجاري، صنعتي و جمعيتي کشورها، شناسايي نيازهاي اين کشورها بر اساس روابط فعال در بخشهاي مختلف را براي طراحي الگوي توسعه اسلامي ضروري عنوان کرد.
وي، ادامه داد: اين الگو باید در ابتدا با چند کشور محدود باشد و به تدريج گسترش پيدا کند.
ملکاخلاق، گفت: ايران عضو برخي از اجلاس مانند اکو و گروه 15 است و يا با کشورهاي عرب منطقه روابط دارد، اما آنچه قابل توجه و لازم است، سطح کارکردها و بررسي عملکردها براي دست يافتن به دستاوردهاي آن است.
وي، افزود: چگونه ميتوان اين دستاوردها را ارتقاء داد؛ صرف حضور در اين اجلاسها مهم نيست، بلکه بايد اين حضور مؤثر و مفيد باشد.
وي، اظهار داشت: در ايران ساختارهاي قوي کارشناسي يا مديريتي، نظريهپردازان قوي که سنجش کنند و گزارش بدهند، وجود ندارد.
وي، ادامه داد: در عرصه تحليلگران و در محافل آکادمي، ادارات و رسانهها نيز آثار حضور ايران در اتحاديهها و ارائه الگوي توسعه اسلامي بايد مد نظر قرار بگيرد.