فرهنگ پژوهش مستلزم توجه بیشتر به نخبگان است
محققان و پژوهشگران از کمبود امکانات، بودجه و تجهیزات، عدم توجه به امر پژوهش در دستگاه‌های اجرایی، عدم استفاده از نتایج تحقیقات در تصمیم‌گیری‌ها و عدم حمایت از محققان به عنوان مهم‌ترین مشکلات انجام فعالیت‌های تحقیقاتی در استان گیلان یاد کردند.
نگاهی به مشکلات و معضلات فعالیت‌های پژوهشی در گیلان به مناسبت هفته پژوهش داریم تا گره‌ای از این مشکلات باز و فرهنگ انجام فعالیت‌های تحقیقاتی در کشور ترویج یابد.
محققان و پژوهشگران گیلان در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا از کمبود امکانات، بودجه و تجهیزات، عدم توجه به امر پژوهش در دستگاه‌های اجرایی، عدم استفاده از نتایج تحقیقات در تصمیم‌گیری‌ها و عدم حمایت از محققان به عنوان مهم‌ترین مشکلات انجام فعالیت‌های تحقیقاتی در استان گیلان یاد کردند.
کارشناس بخش تکثیر ماهیان خاویاری مرکز تحقیقات ماهیات خاویاری کشور، گفت: بودجه‌های تحقیقاتی کافی نیست و پروژه‌های مصوب به دلیل کمبود اعتبار اجرا نمی‌شوند.
میرحامد سیدحسنی در حاشیه جشنواره پژوهش و فنآوری گیلان، افزود: کمبود امکانات، وسایل و تجهیزات مورد نیاز از دیگر مشکلات محققان در امر پژوهش است.
وی، اظهار داشت: از سوی دیگر، ارتباط مرکز تحقیقات ماهیان خاویاری کشور با مؤسسات تحقیقاتی کشورهای حاشیه دریای خزر و کانادا که در این زمینه فعال هستند، بسیار کم است؛ لذا از وضعیت آخرین تحقیقات انجام شده آگاهی لازم را نداریم و تنها از طریق ژورنال‌های منتشر شده از برخی از تحقیقات آگاه می‌شویم.
وی با بیان این‌که، محققان فرصت‌های مطالعاتی کمی در کشور دارند، گفت: یک محقق دو سال روی یک موضوع کار می‌کند و بعد از آن حداقل شش ماه به فرصت مطالعاتی برای تحقیق در سایر کشورها نیاز دارد که این زمان در اختیار وی قرار نمی‌گیرد.
وی، ادامه داد: کمبود امکانات مالی و بودجه باعث شده تا مراکز تحقیقاتی در انجام پروژه‌های پایه‌ای مشکل داشته باشند.
سیدحسنی، گفت: سیاست شیلات و مرکز تحقیقات ماهیان خاویاری این است که پروژه‌های تحقیقاتی که کاربردی هستند در اولویت انجام قرار بگیرد.
وی، اضافه کرد: از سال 1377 تا 1383 این مرکز تنها به تولید علم می‌پرداخت؛ این درحالی است که هم‌اکنون به پروژه‌های اجرایی بیشتر توجه دارد.
وی، اظهار داشت: در سال جاری 21 پروژه به این مرکز ارسال شده که با توجه به امکانات مالی این مرکز تنها نصف این تعداد تصویب میشود.
وی، ادامه داد: در سال گذشته نیز 15 پروژه تحقیقاتی به مرکز تحقیقات ماهیان خاویاری ارسال شد که 9 پروژه کاربردی پذیرفته شد که این پروژه‌ها به بازدهی تولید کمک می‌کند، یا این‌که کار نو و جدیدی است که منجر به افزایش تولید گوشت ماهی و یا ماهیان خاویاری میشود که مد نظر مؤسسه است.
همچنین یک کارشناس آزمایشگاه پژوهشکده بیوتکنولوژی شمال کشور نیز، گفت: کمبود نیروی انسانی به دلیل نوپا بودن این مرکز و کمبود دستگاه‌های پیشرفته از مشکلات اساسی در امر تحقیقات است.
ابراهیم شریفی، افزود: دستگاه‌های پیشرفته و تکنولوژی‌های جدید هنوز وارد کشور نشده، لذا این مرکز تحقیقاتی در انجام فعالیت‌های پژوهشی با مشکل روبه‌رو است.
وی، ادامه داد: از نظر بودجه مشکل نداریم، اما از نظر نیروی انسانی با کمبود نیرو در بخش جانوری و کشت بافت و هیأت علمی جانوری روبه‌رو هستیم.
وی، گفت: از نظر فضای آزمایشگاهی و مکان با کمبود روبه‌رو هستیم که مستلزم تکمیل ساختمان در دست ساخت است؛ این درحالی است که بودجه‌های عمرانی دیر تخصیص می‌یابد.
وی، ادامه داد: در سال جاری پنج طرح تحقیقاتی در این مرکز در دست اجرا است که سه طرح روی گاوهای هلشتاین ایران و بیماری‌های ژنتیکی اسبچه خزر و اسب عربی درحال اجرا می‌باشد.
وی، افزود: علاوه بر این، روی برنج نیز کارهای تحقیقاتی در دست انجام است.
همچنین یکی از محققان تحت حمایت سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فنآوری سپاه قدس گیلان، گفت: کار جست‌وجوی اطلاعات درخصوص ایده‌ای که مدنظر است در ایران به سختی انجام میشود و بسیاری از محققان بعد از مد‌ت‌ها کارهای تحقیقاتی متوجه می‌شوند که ایده او جدید نیست و قبلاً روی آن کار شده است. بنابراین هزینه بیهوده انجام شده است.
سورنا ذبیحی، افزود: کمبود بودجه و امکانات حمایتی از دیگر مشکلات محققان جوان است که از آنان به خوبی حمایت نمی‌شود.
وی، اظهار داشت: گواهی‌های ثبت اختراعات فقط در ایران معتبر است و این مدارک در سایر کشورها اعتباری ندارد و محقق باید اختراع خود را دوباره انجام بدهد تا ثبت اختراع پذیرفته شود.
وی، ادامه داد: امکانات و وسایل ارزان بایستی در اختیار محققان جوان قرار بدهند تا بتوانند تولیدات خود را با قیمت‌های ارزان‌تر عرضه کنند؛ چون محققان جوان برای انجام کارهای تحقیقاتی خود به پول نیاز دارند.
وی، گفت: پروژه‌هایی که محققان بر اساس دیدگاه و ایده خود انتخاب و اجرا می‌کنند، بدون نیازسنجی و بر اساس فکر و ایده خودشان انجام میشود و اکنون به این نتیجه رسیدیم که باید اول نیازسنجی کنیم و سپس پروژه‌های تحقیقاتی انجام بدهیم.
همچنین مسئول بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، گفت: کمبود بودجه و اعتبارات تحقیقاتی یکی از مشکلات اساسی مراکز تحقیقاتی است.
محمدعلی داداشی، افزود: بر اساس قوانین باید یک درصد بودجه دستگاه‌های اجرایی به تحقیقات اختصاص یابد؛ این درحالی است که دستگاه‌ها انتظار دارند کارهای تحقیقاتی مورد نیاز آ‌ن‌ها توسط مراکز تحقیقاتی رایگان انجام شود.
وی، اظهار داشت: برخی از افراد نیز در طرح‌های تحقیقاتی برای ارتقاء شغلی خود و یا دریافت کمک هزینه تحقیقاتی شرکت می‌کنند.
وی، ادامه داد: برخی دستگاه‌های اجرایی درگیر کارهای روزمره خود بوده و از تحقیقات بی‌خبر هستند؛ درحالی که تحقیقات و اجرا باید یکی باشد و محور کارهای اجرایی نتایج تحقیقات قرار بگیرد.
وی، گفت: بر اساس تحلیل هزینه و فایده که در این مرکز انجام شده و تحقیقات جهانی نشان می‌دهد که هر یک ریال که در بخش تحقیقات هزینه میشود، بیش از 30 ریال برگشت دارد.
وی با اشاره به فرمایشات رهبر انقلاب مبنی بر ترویج فرهنگ تحقیق و پژوهش در کشور، گفت: به‌رغم تأکیدات ایشان، متأسفانه در سطوح وزارتخانه و دستگاه‌های اجرایی این دیدگاه عالی عملاً وجود ندارد.
وی، افزود: فرهنگ پژوهش مستلزم توجه بیشتر به نخبگان و ارائه راهکارهای عملی است تا قشر عظیمی از نتایج کارهای تحقیقاتی محققان استفاده کنند و بهره‌وری افزایش یابد.
وی، اظهار داشت: نتایج تحقیقات این مرکز در زمینه افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی و تغییر شیوه‌های سنتی و قدیمی و بهبود زندگی روستاییان بسیار اثرگذار است.
وی، ادامه داد: این مرکز با سه هدف اصلاح ساختارها و فرآیندها در تشکیلات، کاربردی کردن تحقیقات تقاضامحور و اقتصادی کردن بخش کشاورزی فعالیت می‌کند. بنابراین سرمایه‌گذاری بیشتری در زمینه انجام تحقیقات لازم است.
وی خواستار ایجاد مؤسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی با اختیارات بیشتر شد و گفت: این مؤسسه به صورت هیأت امنایی اداره شود تا با این کار، تخصص و تقسیم کار افزایش یافته و باعث بهبود کارآیی تحقیقات و اقتصادی شدن کار شود.
وی با بیان این که، تحقیقات هم‌اکنون عرضه‌محور است، گفت: این درحالی است که تحقیقات باید تقاضامحور باشد و به جنبه‌های تجاری‌سازی آن و داشتن توجیه اقتصادی طرح‌ها توجه بیشتری شود.
محققان و پژوهشگران گیلان در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا از کمبود امکانات، بودجه و تجهیزات، عدم توجه به امر پژوهش در دستگاه‌های اجرایی، عدم استفاده از نتایج تحقیقات در تصمیم‌گیری‌ها و عدم حمایت از محققان به عنوان مهم‌ترین مشکلات انجام فعالیت‌های تحقیقاتی در استان گیلان یاد کردند.
کارشناس بخش تکثیر ماهیان خاویاری مرکز تحقیقات ماهیات خاویاری کشور، گفت: بودجه‌های تحقیقاتی کافی نیست و پروژه‌های مصوب به دلیل کمبود اعتبار اجرا نمی‌شوند.
میرحامد سیدحسنی در حاشیه جشنواره پژوهش و فنآوری گیلان، افزود: کمبود امکانات، وسایل و تجهیزات مورد نیاز از دیگر مشکلات محققان در امر پژوهش است.
وی، اظهار داشت: از سوی دیگر، ارتباط مرکز تحقیقات ماهیان خاویاری کشور با مؤسسات تحقیقاتی کشورهای حاشیه دریای خزر و کانادا که در این زمینه فعال هستند، بسیار کم است؛ لذا از وضعیت آخرین تحقیقات انجام شده آگاهی لازم را نداریم و تنها از طریق ژورنال‌های منتشر شده از برخی از تحقیقات آگاه می‌شویم.
وی با بیان این‌که، محققان فرصت‌های مطالعاتی کمی در کشور دارند، گفت: یک محقق دو سال روی یک موضوع کار می‌کند و بعد از آن حداقل شش ماه به فرصت مطالعاتی برای تحقیق در سایر کشورها نیاز دارد که این زمان در اختیار وی قرار نمی‌گیرد.
وی، ادامه داد: کمبود امکانات مالی و بودجه باعث شده تا مراکز تحقیقاتی در انجام پروژه‌های پایه‌ای مشکل داشته باشند.
سیدحسنی، گفت: سیاست شیلات و مرکز تحقیقات ماهیان خاویاری این است که پروژه‌های تحقیقاتی که کاربردی هستند در اولویت انجام قرار بگیرد.
وی، اضافه کرد: از سال 1377 تا 1383 این مرکز تنها به تولید علم می‌پرداخت؛ این درحالی است که هم‌اکنون به پروژه‌های اجرایی بیشتر توجه دارد.
وی، اظهار داشت: در سال جاری 21 پروژه به این مرکز ارسال شده که با توجه به امکانات مالی این مرکز تنها نصف این تعداد تصویب میشود.
وی، ادامه داد: در سال گذشته نیز 15 پروژه تحقیقاتی به مرکز تحقیقات ماهیان خاویاری ارسال شد که 9 پروژه کاربردی پذیرفته شد که این پروژه‌ها به بازدهی تولید کمک می‌کند، یا این‌که کار نو و جدیدی است که منجر به افزایش تولید گوشت ماهی و یا ماهیان خاویاری میشود که مد نظر مؤسسه است.
همچنین یک کارشناس آزمایشگاه پژوهشکده بیوتکنولوژی شمال کشور نیز، گفت: کمبود نیروی انسانی به دلیل نوپا بودن این مرکز و کمبود دستگاه‌های پیشرفته از مشکلات اساسی در امر تحقیقات است.
ابراهیم شریفی، افزود: دستگاه‌های پیشرفته و تکنولوژی‌های جدید هنوز وارد کشور نشده، لذا این مرکز تحقیقاتی در انجام فعالیت‌های پژوهشی با مشکل روبه‌رو است.
وی، ادامه داد: از نظر بودجه مشکل نداریم، اما از نظر نیروی انسانی با کمبود نیرو در بخش جانوری و کشت بافت و هیأت علمی جانوری روبه‌رو هستیم.
وی، گفت: از نظر فضای آزمایشگاهی و مکان با کمبود روبه‌رو هستیم که مستلزم تکمیل ساختمان در دست ساخت است؛ این درحالی است که بودجه‌های عمرانی دیر تخصیص می‌یابد.
وی، ادامه داد: در سال جاری پنج طرح تحقیقاتی در این مرکز در دست اجرا است که سه طرح روی گاوهای هلشتاین ایران و بیماری‌های ژنتیکی اسبچه خزر و اسب عربی درحال اجرا می‌باشد.
وی، افزود: علاوه بر این، روی برنج نیز کارهای تحقیقاتی در دست انجام است.
همچنین یکی از محققان تحت حمایت سازمان بسیج علمی، پژوهشی و فنآوری سپاه قدس گیلان، گفت: کار جست‌وجوی اطلاعات درخصوص ایده‌ای که مدنظر است در ایران به سختی انجام میشود و بسیاری از محققان بعد از مد‌ت‌ها کارهای تحقیقاتی متوجه می‌شوند که ایده او جدید نیست و قبلاً روی آن کار شده است. بنابراین هزینه بیهوده انجام شده است.
سورنا ذبیحی، افزود: کمبود بودجه و امکانات حمایتی از دیگر مشکلات محققان جوان است که از آنان به خوبی حمایت نمی‌شود.
وی، اظهار داشت: گواهی‌های ثبت اختراعات فقط در ایران معتبر است و این مدارک در سایر کشورها اعتباری ندارد و محقق باید اختراع خود را دوباره انجام بدهد تا ثبت اختراع پذیرفته شود.
وی، ادامه داد: امکانات و وسایل ارزان بایستی در اختیار محققان جوان قرار بدهند تا بتوانند تولیدات خود را با قیمت‌های ارزان‌تر عرضه کنند؛ چون محققان جوان برای انجام کارهای تحقیقاتی خود به پول نیاز دارند.
وی، گفت: پروژه‌هایی که محققان بر اساس دیدگاه و ایده خود انتخاب و اجرا می‌کنند، بدون نیازسنجی و بر اساس فکر و ایده خودشان انجام میشود و اکنون به این نتیجه رسیدیم که باید اول نیازسنجی کنیم و سپس پروژه‌های تحقیقاتی انجام بدهیم.
همچنین مسئول بخش تحقیقات اقتصادی و اجتماعی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی گیلان، گفت: کمبود بودجه و اعتبارات تحقیقاتی یکی از مشکلات اساسی مراکز تحقیقاتی است.
محمدعلی داداشی، افزود: بر اساس قوانین باید یک درصد بودجه دستگاه‌های اجرایی به تحقیقات اختصاص یابد؛ این درحالی است که دستگاه‌ها انتظار دارند کارهای تحقیقاتی مورد نیاز آ‌ن‌ها توسط مراکز تحقیقاتی رایگان انجام شود.
وی، اظهار داشت: برخی از افراد نیز در طرح‌های تحقیقاتی برای ارتقاء شغلی خود و یا دریافت کمک هزینه تحقیقاتی شرکت می‌کنند.
وی، ادامه داد: برخی دستگاه‌های اجرایی درگیر کارهای روزمره خود بوده و از تحقیقات بی‌خبر هستند؛ درحالی که تحقیقات و اجرا باید یکی باشد و محور کارهای اجرایی نتایج تحقیقات قرار بگیرد.
وی، گفت: بر اساس تحلیل هزینه و فایده که در این مرکز انجام شده و تحقیقات جهانی نشان می‌دهد که هر یک ریال که در بخش تحقیقات هزینه میشود، بیش از 30 ریال برگشت دارد.
وی با اشاره به فرمایشات رهبر انقلاب مبنی بر ترویج فرهنگ تحقیق و پژوهش در کشور، گفت: به‌رغم تأکیدات ایشان، متأسفانه در سطوح وزارتخانه و دستگاه‌های اجرایی این دیدگاه عالی عملاً وجود ندارد.
وی، افزود: فرهنگ پژوهش مستلزم توجه بیشتر به نخبگان و ارائه راهکارهای عملی است تا قشر عظیمی از نتایج کارهای تحقیقاتی محققان استفاده کنند و بهره‌وری افزایش یابد.
وی، اظهار داشت: نتایج تحقیقات این مرکز در زمینه افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی و تغییر شیوه‌های سنتی و قدیمی و بهبود زندگی روستاییان بسیار اثرگذار است.
وی، ادامه داد: این مرکز با سه هدف اصلاح ساختارها و فرآیندها در تشکیلات، کاربردی کردن تحقیقات تقاضامحور و اقتصادی کردن بخش کشاورزی فعالیت می‌کند. بنابراین سرمایه‌گذاری بیشتری در زمینه انجام تحقیقات لازم است.
وی خواستار ایجاد مؤسسه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی با اختیارات بیشتر شد و گفت: این مؤسسه به صورت هیأت امنایی اداره شود تا با این کار، تخصص و تقسیم کار افزایش یافته و باعث بهبود کارآیی تحقیقات و اقتصادی شدن کار شود.
وی با بیان این که، تحقیقات هم‌اکنون عرضه‌محور است، گفت: این درحالی است که تحقیقات باید تقاضامحور باشد و به جنبه‌های تجاری‌سازی آن و داشتن توجیه اقتصادی طرح‌ها توجه بیشتری شود.
نظرات بینندگان