87 سال فرهنگ گيلان
گفت‌وگو با استاد فريدون نوزاد
استاد فريدون نوزاد، 87 سال فرهنگ گيلان، درست‌کوش و پيوسته‌کوش و نه شتابنده و به‌سر در آينده...نوزاد، چهره بالنده گيلاني است که به همراه ديگر مفاخر اين کهن خطه سبز، زينت‌افزاي محافل فرهنگي استان است.
طبق قرار پيشين وارد انجمن مفاخر گيلان مي‌شويم. جمع‌شان جمع است و سراغ استاد را که مي‌گيريم، با خنده‌اي دلنشين به سوي‌مان مي‌آيد و بي‌اغراق به حدود 90 ساله‌ها نمي‌ماند... خوش‌پوش است و روشن‌روي با موهايي سپيد سپيد و سبيلي که تداعي‌گر قيافه آلبرت انيشتن معروف است...
دليل مصاحبه را جويا مي‌شود. مي‌گوييم مصاحبه خبرگزاری ايرنا با مفاخر استان يک، و ديگر اين‌که ديرزماني است که سخنان قابل توجه نشنيده‌ايم و انسان نو نديده‌ايم...
لبخندش به دلخوشي نسل‌هاي پيشین‌مان است که وصف‌اش هم خوشدلي است و گفتارش بس سرورانگيز...
مي‌گويد از مفاخر نيست و آن‌چه انجام داده، وظيفه‌اي است که تاکنون براي خود تعريف نموده است، اما با اين‌همه شناختن و شناساندن مفاخر، ايده ستودني است و خوش‌تر اين‌که تنها به پايتخت اکتفا نشده، چرا که ايران مهد فرزانگان است...
نوزاد، آدينه ششم بهمن ماه 1301 در خانواده‌اي دهخدا در محله "درويش مخلص" رشت (مي‌گويد: با بي‌هنري تمام در شبي از ساليان دور، اين محله با قدمت 200 ساله به دست استاندار وقت تخريب شد و جايش خياباني کشيده شد که نامش را به نام استاندار "سام" نهادند) متولد شده است.
تحصيلات ابتدايي را در رشت، سه سال نخست متوسطه را در دبيرستان شاپور و قاآني رشت و سه ساله دوم را در دبيرستان نظام تهران گذرانده است.
تئاتر را از متوسطه آغاز کرد و سال‌های 1319 تا 1332 به جد تئاتر را پي گرفت، به‌طوري که نخستين کسي بود که کتاب "تاريخ تئاتر گيلان" را در سال 29-1328 به قلم سرشت و هم‌اينک نيز اين کتاب که سال 1355 به چاپ رسيد، از کتاب‌هاي مرجع هنري است.
نخستين کتاب وي، نمايشنامه "در راه مکه" يا شهادت خواجه نظام‌الملک بوده که در سال‌هاي 23-1322 نوشته شده است.
نوزاد، مي‌گويد: نامه‌هاي خان احمد خان گيلاني، تاريخ جرايد و مجلات گيلان از آغاز تا عصر انقلاب و نقش احسان‌الله خان در جنبش جنگل از کتاب‌هاي وي است و ارزشمندترين آن‌ها، فرهنگ "گيله گپ" است.
وي، افزود: "گيله گپ" حاصل 45 سال تلاش اوست و با درج حدود شش هزار لغت مفرده گيلکي يک فرهنگ تمام عيار...
ادامه، داد: اشتياق به سياست و امور اجتماعي وي را به سمت شناخت رهبران نهضت‌ها سوق داده است.
وي، گفت: اين موضوع وي را بر آن داشت تا مطالعه در رابطه با زندگي ميرزا کوچک جنگلي را آغاز نمايد.
مي‌گويد: جزء نخستين افرادي بوده که در سال‌های 1322 يا 1323 ـ زماني که استخوان‌هاي ميرزا را در محله سليمان داراب رشت به خاک سپردند ـ در آن مکان سخنراني نموده است.
وي، معتقد است: براي شناخت ميرزا بايد يارانش را شناخت و به همين موضوع کتاب "حاجي احمد کسمايي، بنيانگذار نهضت جنگل" و کتاب "دکتر حشمت" را آماده چاپ نموده است.
نوزاد، مي‌گويد: نخستين خبرنگاري است که از سال 1320 با دارا بودن کارت خبرنگاري در جريان زندگي کنوني حضور دارد.
وي، اظهار کرد: از سال 1319 همکاري با روزنامه‌هاي وقت را آغاز نموده و هنوز در برخي مطبوعات استان قلم مي‌زند.
وي، اضافه کرد: "بي هيچ تملق و گزاف، جوان‌هاي ما پله به پله تا امروز گل کاشته‌اند و فرهنگ در جامعه‌مان به نسبت سال‌هاي گذشته پيشرفت داشته است."
مي‌گويد: سر تعظيم در مقابل نسل جديد فرود مي‌آورد که پايدار نگه‌دارنده ايرانند. اما متأسفانه، متأسفانه و متأسفانه اندکي سهل‌انگار هستند که اين تنها برآورد شخصي است.
وي، افزود: جوانان امروز ما در زمان حاضر بيشتر متکي به نمايه‌ها هستند تا تحقيق.
سخنانش شيرين است و قصد پايان مصاحبه دور از ذهن...
دليل نشاط و سرزندگي‌اش را که جويا مي‌شويم، در مقابل دوربين جابه‌جا مي‌شود، مي‌خندد و مي‌گويد مي‌خواهيد پرده از اسرار مگو برداريد...
اندکي مکث و بعد مي‌گويد: ايمان، اميد، اتکاء به خود، نهراسيدن از گرفتاري‌ها و گم نشدن در تشويق‌ها و در سر همه اين‌ها، "ايراندخت من" (همسرش)...
مي‌گويد: 61 سال است که ازدواج کرده و هنوز تلخ و شيرين دعوا را نچشيده است (غبطه‌اي در رخسار گروه ايرنا هويدا مي‌شود)...
ادامه مي‌دهد: تمام عمر تربيت و احترام خاص ايراني بر خانواده‌ام ـ پنج فرزند با تحصيلات عاليه و سي و اندي نوه و نتيجه است (مي‌گويد گاه از آنان مي‌پرسم نامشان چيست) ـ مستولي بوده است.
وي، افزود: تربيت اروپايي براي خود آنان است و سعادتمند است که در آغوش تربيت پرمهر ايراني رشد يافته است.
با خود مي‌گوييم به عصر نوين پا گذاشته‌ايم، فقط به لحاظ تکنولوژي و فنآوري، اما عواطف بشري همان بوده که هست؛ خنده، گريه، ترس، عشق، شور و هيجان. پس چگونه است زندگي جوانان امروز و آن‌چه استاد مي‌گويد...
فریدون نوزاد هر روز زاده مي‌شود و خداوندگار نگهدارش براي گيلاني و ايراني...
نظرات بینندگان