"نساجی"، وزنه فراموش‌شده صنعت در استان گیلان
صنعت نساجی در ایران، به‌رغم گستردگی، قدمت و سابقه طولانی و درخشان خود در گذشته چنان‌که باید و شاید تاکنون نتوانسته مانند سایر صنایع رشد کند. عدم حمایت‌های عقلایی دولتی، کمبود مواد اولیه مرغوب، واردات بی‌رویه، بالا بودن هزینه تولید، فقدان تنوع در تولید و ...، از جمله مسائلی است که به مشکلات این صنعت دامن زده است.
صنعت نساجی در ایران، به‌رغم گستردگی، قدمت و سابقه طولانی و درخشان خود در گذشته چنان‌که باید و شاید تاکنون نتوانسته مانند سایر صنایع رشد کند.
به گزارش خبرگزاری مهر، عدم حمایت‌های عقلایی دولتی، کمبود مواد اولیه مرغوب، واردات بی‌رویه، بالا بودن هزینه تولید، فقدان تنوع در تولید و ...، از جمله مسائلی است که به مشکلات این صنعت دامن زده است.
این صنعت در ایران به دلیل بالا بودن هزینه دستمزد در مقابل سایر تولیدکنندگان و فرسوده بودن وسایل تولید که تشدیدکننده پایین بودن بهرهوری نیروی کار نیز می‌شود، کمتر قادر به رقابت با بازار جهانی است.
بنابراین برای دستیابی به توان رقابتی لازم است از تکنولوژی نوین و وسایل جدید برای تولید بهتر استفاده شود و به دلیل بالا بودن دستمزد در مقابل سایر تولیدکنندگان بهتر است روش‌های سرمایه‌گذاری در این بخش اصلاح شود؛ زیرا با وجود صنایع عظیم پتروشیمی، صنعت نساجی از مزیت عمده‌ای در جهت تهیه مواد اولیه ارزان قیمت برخوردار است.
در ایران حدود هشت هزار و 700 کارخانه نساجی بزرگ و کوچک در نقاط مختلف کشور وجود دارد که بیشتر کارخانجات بزرگ بعد از انقلاب به تملک دولت و نهادها درآمدند، اما متأسفانه هیچ‌گونه تغییری در ساختار مدیریتی آن‌ها مشاهده نشد و به علت فرسودگی ماشین‌آلات و عدم مدیریت علمی و تخصصی، فقط سرمایه‌های ملی به هدر رفت؛ درحالی که واحدهای نساجی قبل از انقلاب صادرات قابل توجهی داشتند.
هم‌اکنون سال‌هاست که نه تنها صادرات گذشته وجود ندارد، بلکه کارخانجات نساجی در حدود 30 درصد از بازار مصرف داخلی را به دلیل مدیریت ناکارآمد و واردات بی‌رویه از دست داده‌اند.
در این برهه از زمان ضروری است که مسئولین صنایع با نگاه مدیریت علمی به اقتصاد جهانی، به‌خصوص صنایع نساجی کشورهای توسعه‌یافته و مدیریت توانمند و کارآمد که احاطه به تکنولوژی روز را در این صنایع دارند بپردازند تا بتوانند این صنایع فرسوده و بحران‌زده را از لحاظ تکنولوژی و مدیریت توسعه‌یافته و کارآمد کنند.
در حال حاضر صنعت نساجی با همه مشکلاتی که دارد، سهم به‌سزایی در ارزش افزوده و ارزش تولیدات صنعتی کشور داشته و با توجه به نیروی انسانی شاغل در این بخش، نقش مهم آن در اقتصاد کشور ایران قابل چشم‌پوشی نیست.
برخی صاحب‌نظران و کارشناسان، اساسی‌‌ترین مشکل صنعت نساجی را عدم سرمایه‌گذاری در بخش‌های مهم این صنعت در سنوات گذشته اعلام کرده و تأکید دارند: سرمایه‌گذاری در بخش محصول نهایی، تولید، بسته‌بندی و بازاریابی، از جمله بخش‌های مهم است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
علاوه بر این، بازاریابی محصولات، مهمترین مشکل صنعت نساجی در جهان و در ایران است که متأسفانه در این زمینه نیز سرمایه‌گذاری کمتری انجام شده است.
صنعت نساجی یکی از مهمترین صنایع کشور بعد از صنعت پتروشیمی، نفت و مواد غذایی است، اما اگر نتواند همگام با سایر کشورها صادرات داشته باشد، صنعت مفیدی نخواهد بود.
همچنین مساعد نبودن وضعیت کشت پنبه در ایران، بخشی از صنایع نساجی را در تهیه مواد اولیه باکیفیت دچار مشکل کرده است. به همین دلیل برای تأمین پنبه مورد نیاز مجبور به تهیه مواد اولیه از کشورهای قزاقستان و ترکمنستان هستیم که کیفیت پایین‌تری نسبت به پنبه ایرانی دارند.
اغلب دستگاه‌های نساجی در کشور فرسوده است و باید کل تجهیزات صنایع نساجی در ایران نوسازی شود. از این‌رو باید با یک جهش ملی، سرمایه ملی را به سمت ماشین‌آلات نو در نساجی سوق داد.
صنعت نساجی در کشور دچار بحران جریانی است، نه ساختاری که در صورت حمایت دولت می‌تواند به جایگاه واقعی خود ارتقاء یابد.
بر اساس پروانه‌های صادره تا پایان سال 1386، میزان اشتغال و سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی به ترتیب 9 و هفت درصد کل صنایع را به خود اختصاص می‌دهد. همچنین سهم ارزش افزوده آن‌ها بین 4 تا 5/4 درصد است.
صنعت نساجی جزء صنایعی است که حجم اشتغالزایی و ارزش افزوده آن بالااست و از منابع مهم درآمدی کشور محسوب می‌شود. از این‌رو در طرح آمایش صنعت و معدن، 57 پروژه نساجی و چرم پیش‌بینی شده که با 11 هزار و 674 میلیارد ریال سرمایه اولیه اجرا خواهد شد.
در طرح آمایش صنعت و معدن، سرمایه‌گذاری خوبی در صنعت نساجی پیش‌بینی شده و تسهیلات ارزی و ریالی نیز برای اجرای این طرح‌ها درنظر گرفته شده است.
پیش‌بینی می‌شود با اجرای 57 طرح در 23 رشته، هفت هزار و 512 شغل جدید در کشور ایجاد شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز درباره صنعت نساجی، اظهار داشت: صنعت نساجی سال‌هاست دچار مشکلاتی همچون واردات بی‌رویه و قاچاق کالا از مبادی قانونی یا غیرقانونی است.
مهدی صادق با تأکید بر این‌که بحران صنعت نساجی مربوط به سال‌های اخیر نیست، بلکه ریشه در گذشته‌ای نه چندان دور دارد، افزود: بحران نساجی با ماشین‌آلات فرسوده و قدیمی‌شدن صنعت آغاز شد که قاچاق کالا و نیز واردات بی‌وریه باعث ناتوانی در مقابله با انواع خارجی پوشاک و پارچه شد.
نماینده مردم آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر در مجلس شورای اسلامی در ادامه، نقش ماشین‌آلات در صنعت نساجی را مورد تأکید قرار داد و یادآور شد: امروزه برای رقابت با پارچه خارجی به ماشین‌آلات و تکنولوژی روز نیاز است.
یک کارشناس صنعت نساجی هم، گفت: با وجود مزیت‌های نسبی فراوان در صنعت نساجی که می‌توان به عنوان نقطه مثبتی در تأمین نیاز داخلی به منسوجات و پوشاک و دستیابی به بازارهای صادراتی و ارز‌آوری مناسب تلقی شود، اما متأسفانه 40 درصد نیاز کشور به محصولات نساجی از طریق قاچاق و واردات تأمین می‌شود که این موضوع هر سال میلیاردها دلار به اقتصاد ملی ضرر می‌زند.
علی پاکزاد، اظهار داشت: ورود بی‌رویه منسوجات خارجی به داخل، به‌ویژه از کشورهای چین، استرالیا، امارات متحده و ترکیه از چند سال گذشته تاکنون به نوعی زمینه‌ساز زمین خوردن صنایع نساجی داخلی شده است.
وی با اعلام این‌که راهکار اساسی برای جلوگیری از واردات بی‌رویه تاکنون عملیاتی نشده است، افزود: کاهش بهرهوری و از دست دادن بازارهای داخلی و خارجی با وجود رقبایی مانند چین، هند، تایلند و ... بسیاری از فرصت‌های صنعت نساجی کشور را از بین برده است.
این کارشناس صنعت نساجی ضعف قوانین و مقررات تولید را ریشه اصلی مشکلات صنعت نساجی در ایران عنوان کرد.
به هرحال صنایع نساجی یکی از قدیمی‌ترین و مهمترین صنایع کشور و استان گیلان است و در صورتی که حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان این صنعت انجام شود، این صنعت می‌تواند به عنوان یکی از ارکان اصلی بخش صنعت و معدن نقش ایفا کند.
به گزارش خبرگزاری مهر، عدم حمایت‌های عقلایی دولتی، کمبود مواد اولیه مرغوب، واردات بی‌رویه، بالا بودن هزینه تولید، فقدان تنوع در تولید و ...، از جمله مسائلی است که به مشکلات این صنعت دامن زده است.
این صنعت در ایران به دلیل بالا بودن هزینه دستمزد در مقابل سایر تولیدکنندگان و فرسوده بودن وسایل تولید که تشدیدکننده پایین بودن بهرهوری نیروی کار نیز می‌شود، کمتر قادر به رقابت با بازار جهانی است.
بنابراین برای دستیابی به توان رقابتی لازم است از تکنولوژی نوین و وسایل جدید برای تولید بهتر استفاده شود و به دلیل بالا بودن دستمزد در مقابل سایر تولیدکنندگان بهتر است روش‌های سرمایه‌گذاری در این بخش اصلاح شود؛ زیرا با وجود صنایع عظیم پتروشیمی، صنعت نساجی از مزیت عمده‌ای در جهت تهیه مواد اولیه ارزان قیمت برخوردار است.
در ایران حدود هشت هزار و 700 کارخانه نساجی بزرگ و کوچک در نقاط مختلف کشور وجود دارد که بیشتر کارخانجات بزرگ بعد از انقلاب به تملک دولت و نهادها درآمدند، اما متأسفانه هیچ‌گونه تغییری در ساختار مدیریتی آن‌ها مشاهده نشد و به علت فرسودگی ماشین‌آلات و عدم مدیریت علمی و تخصصی، فقط سرمایه‌های ملی به هدر رفت؛ درحالی که واحدهای نساجی قبل از انقلاب صادرات قابل توجهی داشتند.
هم‌اکنون سال‌هاست که نه تنها صادرات گذشته وجود ندارد، بلکه کارخانجات نساجی در حدود 30 درصد از بازار مصرف داخلی را به دلیل مدیریت ناکارآمد و واردات بی‌رویه از دست داده‌اند.
در این برهه از زمان ضروری است که مسئولین صنایع با نگاه مدیریت علمی به اقتصاد جهانی، به‌خصوص صنایع نساجی کشورهای توسعه‌یافته و مدیریت توانمند و کارآمد که احاطه به تکنولوژی روز را در این صنایع دارند بپردازند تا بتوانند این صنایع فرسوده و بحران‌زده را از لحاظ تکنولوژی و مدیریت توسعه‌یافته و کارآمد کنند.
در حال حاضر صنعت نساجی با همه مشکلاتی که دارد، سهم به‌سزایی در ارزش افزوده و ارزش تولیدات صنعتی کشور داشته و با توجه به نیروی انسانی شاغل در این بخش، نقش مهم آن در اقتصاد کشور ایران قابل چشم‌پوشی نیست.
برخی صاحب‌نظران و کارشناسان، اساسی‌‌ترین مشکل صنعت نساجی را عدم سرمایه‌گذاری در بخش‌های مهم این صنعت در سنوات گذشته اعلام کرده و تأکید دارند: سرمایه‌گذاری در بخش محصول نهایی، تولید، بسته‌بندی و بازاریابی، از جمله بخش‌های مهم است که باید بیشتر مورد توجه قرار گیرد.
علاوه بر این، بازاریابی محصولات، مهمترین مشکل صنعت نساجی در جهان و در ایران است که متأسفانه در این زمینه نیز سرمایه‌گذاری کمتری انجام شده است.
صنعت نساجی یکی از مهمترین صنایع کشور بعد از صنعت پتروشیمی، نفت و مواد غذایی است، اما اگر نتواند همگام با سایر کشورها صادرات داشته باشد، صنعت مفیدی نخواهد بود.
همچنین مساعد نبودن وضعیت کشت پنبه در ایران، بخشی از صنایع نساجی را در تهیه مواد اولیه باکیفیت دچار مشکل کرده است. به همین دلیل برای تأمین پنبه مورد نیاز مجبور به تهیه مواد اولیه از کشورهای قزاقستان و ترکمنستان هستیم که کیفیت پایین‌تری نسبت به پنبه ایرانی دارند.
اغلب دستگاه‌های نساجی در کشور فرسوده است و باید کل تجهیزات صنایع نساجی در ایران نوسازی شود. از این‌رو باید با یک جهش ملی، سرمایه ملی را به سمت ماشین‌آلات نو در نساجی سوق داد.
صنعت نساجی در کشور دچار بحران جریانی است، نه ساختاری که در صورت حمایت دولت می‌تواند به جایگاه واقعی خود ارتقاء یابد.
بر اساس پروانه‌های صادره تا پایان سال 1386، میزان اشتغال و سرمایه‌گذاری در صنعت نساجی به ترتیب 9 و هفت درصد کل صنایع را به خود اختصاص می‌دهد. همچنین سهم ارزش افزوده آن‌ها بین 4 تا 5/4 درصد است.
صنعت نساجی جزء صنایعی است که حجم اشتغالزایی و ارزش افزوده آن بالااست و از منابع مهم درآمدی کشور محسوب می‌شود. از این‌رو در طرح آمایش صنعت و معدن، 57 پروژه نساجی و چرم پیش‌بینی شده که با 11 هزار و 674 میلیارد ریال سرمایه اولیه اجرا خواهد شد.
در طرح آمایش صنعت و معدن، سرمایه‌گذاری خوبی در صنعت نساجی پیش‌بینی شده و تسهیلات ارزی و ریالی نیز برای اجرای این طرح‌ها درنظر گرفته شده است.
پیش‌بینی می‌شود با اجرای 57 طرح در 23 رشته، هفت هزار و 512 شغل جدید در کشور ایجاد شود.
عضو کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی نیز درباره صنعت نساجی، اظهار داشت: صنعت نساجی سال‌هاست دچار مشکلاتی همچون واردات بی‌رویه و قاچاق کالا از مبادی قانونی یا غیرقانونی است.
مهدی صادق با تأکید بر این‌که بحران صنعت نساجی مربوط به سال‌های اخیر نیست، بلکه ریشه در گذشته‌ای نه چندان دور دارد، افزود: بحران نساجی با ماشین‌آلات فرسوده و قدیمی‌شدن صنعت آغاز شد که قاچاق کالا و نیز واردات بی‌وریه باعث ناتوانی در مقابله با انواع خارجی پوشاک و پارچه شد.
نماینده مردم آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر در مجلس شورای اسلامی در ادامه، نقش ماشین‌آلات در صنعت نساجی را مورد تأکید قرار داد و یادآور شد: امروزه برای رقابت با پارچه خارجی به ماشین‌آلات و تکنولوژی روز نیاز است.
یک کارشناس صنعت نساجی هم، گفت: با وجود مزیت‌های نسبی فراوان در صنعت نساجی که می‌توان به عنوان نقطه مثبتی در تأمین نیاز داخلی به منسوجات و پوشاک و دستیابی به بازارهای صادراتی و ارز‌آوری مناسب تلقی شود، اما متأسفانه 40 درصد نیاز کشور به محصولات نساجی از طریق قاچاق و واردات تأمین می‌شود که این موضوع هر سال میلیاردها دلار به اقتصاد ملی ضرر می‌زند.
علی پاکزاد، اظهار داشت: ورود بی‌رویه منسوجات خارجی به داخل، به‌ویژه از کشورهای چین، استرالیا، امارات متحده و ترکیه از چند سال گذشته تاکنون به نوعی زمینه‌ساز زمین خوردن صنایع نساجی داخلی شده است.
وی با اعلام این‌که راهکار اساسی برای جلوگیری از واردات بی‌رویه تاکنون عملیاتی نشده است، افزود: کاهش بهرهوری و از دست دادن بازارهای داخلی و خارجی با وجود رقبایی مانند چین، هند، تایلند و ... بسیاری از فرصت‌های صنعت نساجی کشور را از بین برده است.
این کارشناس صنعت نساجی ضعف قوانین و مقررات تولید را ریشه اصلی مشکلات صنعت نساجی در ایران عنوان کرد.
به هرحال صنایع نساجی یکی از قدیمی‌ترین و مهمترین صنایع کشور و استان گیلان است و در صورتی که حمایت‌های لازم از تولیدکنندگان این صنعت انجام شود، این صنعت می‌تواند به عنوان یکی از ارکان اصلی بخش صنعت و معدن نقش ایفا کند.
نظرات بینندگان