هیأت دولت در سفر اخیر خود به استان گیلان، مصوبهای مبنی بر اینکه "چای داخله باید در سبد کالای کارکنان دولت قرار گیرد" به تصویب رساند، اما این مصوبه کماکان در حد یک حرف باقی مانده است.
به گزارش خبرگزاری مهر، متأسفانه وزارت بازرگانی از اجرای مصوبه هیأت دولت در استان گیلان برای ورود چای به سبد خانوار شانه خالی میکند، درحالی که اجرایی شدن این مصوبه در رونق صنعت چای مؤثر است.
بر اساس این مصوبه، امسال هفت تن چای و سال آینده 14 هزار تن چای باید وارد سبد خانوار شود، اما وزارت بازرگانی هیچ اقدامی برای اجرایی شدن این مصوبه انجام نمیدهد؛ این درحالی است که نزدیک به 55 هزار خانوار و 180 کارخانه چای منتظر اجرای این مصوبه برای رونق صنعت چای هستند.
بوی چای بهاره به مشام میرسد، اما کارخانجات چایسازی در آستانه تعطیلی قرار دارند و اگر این مصوبه اجرایی نشود، علاوه بر ورشکستگی کارخانجات، 55 هزار خانوار کشاورز چایکار نیز از ادامه فعالیت در باغات چای ناامید خواهند شد.
همچنین با اجرای این مصوبه، برای اولین بار چای ایرانی وارد خانههای مردم در سراسر ایران خواهد شد و این تبلیغ منفی که "چای ایرانی به درد نمیخورد" خنثی و بر همگان آشکار میشود که چای داخله بهترین نوع چای دنیاست.
علاوه بر این، با تحقق این مصوبه، چای داخلی که به دلیل واردات بیرویه چای خارجی در انبارهای کارخانجات انباشته شده و خاک میخورد، تخلیه و به بازار مصرف عرضه خواهد شد.
به هرحال اقتصاد چای کشور که دربرگیرنده مناسبات کشاورزی، صنعتی، فرآوری و بازرگانی چای است، در سالهای اخیر مشکلات، معضلات و نابسامانیهای گستردهای به خود دیده است.
حل نشدن مشکلات در صنعت چای ایران این بخش را با بحرانی دامنهدار مواجه کرده است که به هیچ عنوان عملکردهای مسکنگونه و غیرکارشناسی مشکلات این بخش را حل نکرده است.
از سوی دیگر، به دلیل عدم اجرا نشدن مصوبات دولت در اصلاح ساختار چای، بهجای قرار گرفتن این محصول در سبد خانوار ایرانی، چای داخلی راهی انبارها شده و چای خارجی بدون هیچگونه کنترل و استانداردی وارد خانههای ایرانیان میشود.
علیرغم ورود چای خارجی بیهیچ دردسری به کشور، صنعت چای داخلی کشورمان با مشکلات عدیدهای دست و پنجه نرم میکند که از آنجمله میتوان به تأثیرگذاری عوامل سوء استفادهکنندگان اقتصادی بر روند تولید چای، عدم تثبیت پایه اقتصادی چای در سبد مصرفی مصرفکنندگان ایرانی، عدم پیگیری واردکنندگان چای از مجاری غیررسمی با توجه به همه شفافسازیها و روشنگریها، غیربهداشتی بودن چایهای وارداتی به جهت عدم کنترل بهداشت در مبداء ایران و بیتوجهی ارگانهای نظارتکننده اشاره کرد.
بدین ترتیب وضعیت چای ایرانی همیشه یکی از دغدغههای مهم کشاورزان بوده و حتی شاید بهبود وضعیت موجود چای را یک رؤیا بدانند، اما باید به این نتیجه رسید که وضعیت چای ایرانی نیاز به جراحی اساسی دارد.
مردم ایران باید از چای داخلی استفاده کنند تا رونق صنعت چای داخلی بیشتر تقویت شود و در این زمینه دستگاههای اجرایی باید درخصوص مصرف چای داخلی دقت بیشتری داشته و از مصرف چای خارجی بهطور جدی پرهیز کنند.
با توجه به قوانین و مقررات موجود درخصوص واردات چای، کلیه افراد باید در این بخش از حساسیت لازم برخوردار باشند و فعالیت واردکنندگان با توجه به قوانین و قرار گرفتن چای ایرانی در سبد کالای خانوارها توجهی ویژه داشته باشند. برای اینکه صنعت چای بهصرفه و اقتصادی شود، قیمتگذاری مناسب، محدودیت جدی واردات، اصلاح باغات و قرار گرفتن چای در سبد خانوار امری ضروری است و بهرهگیری از روشهای نوین صنعتی و تدوین برنامه صادرات از جمله راهبردهای رونق صنعت چای کشور خواهد بود.
آنچه که امروز مهم بهنظر میرسد و باید برای آن فکر اساسی کرد، طرحهای کوتاه مدت درخصوص چای سنواتی و فروش چای تولیدی سال جاری بوده که باید تمهیدات لازم در این امور اتخاذ شود. چای سنواتی که شامل چای تولیدی سال 1383 و ماقبل آن میشود در انبارها ذخیره شده و تصمیمی برای آن تاکنون گرفته نشده است.
با توجه به پرداخت پول انبارداری و از طرفی غیربهداشتی و غیرقابل مصرف بودن این چایها ضرورت پیگیری تبدیل این چایها به کودهای مزارع در کارخانههای کمپوست یا دفن بهداشتی آن از برنامههای قابل پیگیری بوده که این چای سنواتی نتواند هرساله وضعیت بازار چای باکیفیت جدید را متلاطم کند.
چای ایرانی از نظر عطر و طعم بهترین کیفیت را در دنیا دارد، اما به دلیل واردات بیرویه چای اسانسدار خارجی، ذائقه مردم به چای اسانسدار عادت کرده و نمیتوانند از چای ایرانی بدون اسانس استفاده کنند.
عدم فرآوری صحیح، بستهبندی نامطلوب، نبود بازرگانی و بازاریابی، فرهنگسازی مافیای جهانی چای و تغییر ذائقه از جمله مواردی است که موجب شده چای ایرانی در بین ایرانیان با استقبال کمتری مواجه شود.
به هرحال چای به عنوان یک محصول استراتژیک نیازمند حمایت ویژه بخش خصوصی و دولتی است و از سویی، ساماندهی امور چای به عنوان یک دغدغه اصلی باید مدنظر مسئولان باشد تا این صنعت از سردرگمی نجات یابد.