زندان لاهیجان؛ رنگ امید به زندگی بزهکاران
امروز مدل اصلاح رفتاری زندانیان در لاهیجان، الگوی هفت استان دیگر شده تا مسئولان بدانند بدون استفاده از امكانات هم میشود بحرانها را ناباورانه پشت سر گذاشت. بیشتر آدمهای این طرح، معتادانی هستند كه امیدی به آنها نیست، اما آنها خود چشمه امید شدهاند برای آینده و جوشیدهاند تا ثابت كنند، میتوانند.
زندانیان لاهیجان همه لبخند میزنند؛ انگار نه انگار زندانیاند و اینجا همان راه راست است و بدون اجبار درحالی كه سالها مواد مصرف میكردند، آمدهاند و پاك شدهاند.
به گزارش خبرگزاری فارس، واژه زندانی را كه میشنوی، انگار میلههای آهنی بر دوشت سنگینی میكند، نمیدانی پشت این دیوارها و برجهای بلند كه سربازها با تمام توان از آن مراقبت میكنند، چه خبر است. فیلمهای سینمایی قبل از انقلاب را كه میبینی، تصورت از زندان، آدمهای لاابالی و خطرناك كه چهرههای ترسناكی دارند و دور هم نشستهاند و برای بعد از آزادی و جرمهای تازه نقشه میكشند، حك میشود؛ اما انگار انقلاب آن پیر فرزانه، حتی زندانهای ایران را هم عوض كرده است و تا نیایی و نبینی باور نمیكنی.
نمیدانم برنامههایی كه سازمان زندانهای گیلان برای خبرنگاران میگذارد، در شهرها و استانهای دیگر هم وجود دارد یا نه؟ اما مدت زیادی از آخرین باری كه به همراه خبرنگاران رسانهها به زندان مركزی لاكان رفتهایم، نگذشته بود كه دوباره اعلام كردند توری دیگر دایر شده و میخواهند خبرنگاران را به زندان لاهیجان ببرند. اینكه چرا میخواهند ما را به لاهیجان ببرند نمیدانیم، اما در میانه راه میفهمیم كه لاهیجان مركز اجرای مدلی جدید از زندانبانانی است كه رنگ امید به زندگی مجرمان زده است.
مظفر الوندی، مدیركل زندانهای گیلان است كه كمی تفاوت را در رفتار و عملكردش میتوان حس كرد. بیپیرایه و ساده در همان اتوبوسی كه خبرنگاران حضور دارند، مینشیند و با ما به لاهیجان سفر میكند. میآید تا بگوید طرح اصلاح رفتاری زندانیان را چگونه با كمترین امكانات در زندان لاهیجان اجرا كرده است.
شش ماهی از اجرای طرح ویژه زندانیان لاهیجان میگذرد. به قول الوندی، در جایی كه تا دو سال قبل متروكه بود، 250 نفر دور هم جمع شدهاند تا اصلاح شوند. كسانی كه جامعه حتی فكرش را هم نمیكرد روزی بتوانند درست زندگی كنند، حال با همت و تلاشی همهجانبه و برنامهریزی دقیق، داوطلبانه آمدهاند تا رنگ زندگی و امید را بر دفتر روزگار خود بپاشند و بگویند كه اگر گامهای بلندی در مسیر باور برداریم، به قله خوشبختی میرسیم.
امروز مدل اصلاح رفتاری زندانیان در لاهیجان، الگوی هفت استان دیگر شده تا مسئولان بدانند بدون استفاده از امكانات هم میشود بحرانها را ناباورانه پشت سر گذاشت. بیشتر آدمهای این طرح، معتادانی هستند كه امیدی به آنها نیست، اما آنها خود چشمه امید شدهاند برای آینده و جوشیدهاند تا ثابت كنند، میتوانند.
الوندی در مسیر، توضیحاتی میدهد، از طرح میگوید كه چقدر مورد توجه بوده و پس از آنكه در روزهای نخست تنها چند زندانی در آن عضو شده بودند و اینكه فرقی نمیكند زندانی معتاد باشد یا نباشد، اما دوست دارند بیایند و اصلاح شوند.
مدیركل زندانهای گیلان تأكید میكند كه این طرح قابلیتهای ویژهای دارد. مثال نیز میزند، از زندانیای كه 25 سال مواد مخدر مصرف میكرد و حال در این مركز و با اجرای این طرح ترك كرده است. الوندی ساختار طرح را بر اساس "اجتماع درمانمدار" معرفی میكند و از شیوههای جدید مذهب درمانی برای زندانیان میگوید. وی از حضور در مركز اصلاح رفتار زندانیان میگوید؛ كه سه مرحله دارد و "مراقبت از سلامت"، "راه سلامت" و "خانه سلامت" از جمله آنها است و اگرچه پیش از این با ظرفیت 600 نفری در زندان لاكان اجرا شده، اما اجرای آن در زندانی كوچك مانند لاهیجان كاری بزرگ محسوب میشود.
به زندان كه نزدیك میشویم، میگوید كه قرار است در تمام زندانهای استان این طرح را اجرا كند. وارد زندان كه میشویم، رئیس روابط عمومی سازمان زندانهای گیلان هماهنگیهای لازم را انجام میدهد تا اجازه ورودمان صادر شود.
زندانبانان لاهیجانی به پیشوازمان میآیند و به همراهشان به بند نسوان میرویم. زنان زندانی با چادرهای روی سر كشیده در دستههای چند نفری در اتاقهای كوچك و فرسوده درحال حرفهآموزیاند. از رئیس زندان لاهیجان تعدادشان را میپرسم و او میگوید: 30 نفر در این مكان به جرم خرید و فروش مواد مخدر، سرقت، اعمال منافی عفت و ... نگهداری میشوند كه با همكاری سازمان فنی و حرفهای به زندانیان زن، گلیمبافی، گلدوزی، خیاطی، روباندوزی و ... آموخته میشود و با برنامههای مختلف فرهنگی و مذهبی اوقاتشان سپری میشود، تا پس از پایان محكومیتشان، اگر سرشان به سنگ خورده باشد، حرفی برای گفتن در جامعه داشته باشند.
احمد زمانی از اجرای طرح "حریم امن" در زندان زنان نیز یاد میكند و میگوید: در این طرح زندانیان زن با كمك چند مددكار كارهایشان را انجام میدهند و دیگر مردی حق ورود به قسمت را ندارد.
رئیس زندان لاهیجان از طرح اصلاح ساختار اخلاقی زندانیان كه میگوید، آمار هم میدهد؛ نزدیك به 470 زندانی در لاهیجان دوران محكومیت خود را سپری میكنند.
محمدتقی جلالی، مشاور و كارشناس خانه سلامت هم به جمع ما میپیوندد و از طرح سلامت میگوید.
وی، اظهار میدارد: اینجا زندانیان از 7 صبح تا 10 شب برنامه دارند. اتاقهای فرسوده زندان به چشم نمیآید. آنچه دیده میشود تلاشی همهجانبه برای جامعه است.
جلالی، میافزاید: اینجا آخرین مرحله اصلاح رفتار زندانیان است و مددجویان در قسمتهای مختلف فرهنگی، ورزشی، انتظامات، تشریفات، مدیریت و دو بخش ویژه به نامهای سپید جامگان و سپیدبانان حضور داشته و كارهای خود را با همكاری هم انجام میدهند.
وی معقتد است كه كاش این آدمهای اصلاحشده بعد از زندان هم حمایت شوند و در همه جای ایران خانه سلامت باشد.
حرفهای مشاور خانه سلامت كه تمام میشود، به گوشهای دیگر از زندان میرویم؛ هرچند دیگر نمیتوان نامش را زندان گذاشت. وارد كه میشویم، دیگر زندانی و زندانبان از هم قابل تشخیص نیستند. لباسهای مرتب و قیافههای شاداب و سر حال دارند و آدمهای اینجا با مردم آزاد بیرون متفاوت نیستند. جشن كوچكی برپا شده و هنوز نمیدانیم چه خبر است. كمكم فرماندار لاهیجان و مدیران شهرستان هم میآیند. قرار است كتابخانه مشاركتی اداره زندانهای لاهیجان افتتاح شود. رئیس شورای هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی هم آمده تا روبان افتتاحیه را قیچی كند و رسماً استفاده از این كتابخانه را به مسئولان زندان تبریك بگوید.
الوندی برای فرماندار و میهمانان توضیح میدهد كه زندانیان لاهیجان علاوه بر مطالعه كتابهای تخصصی، از كتابهای روانشناسی هم استفاده میكنند؛ كلاسهایی مانند آموزش كنترل خشم و كلاس احساس. اینجا زندانیان یاد میگیرند كه چگونه به ناهنجاریهای جامعه نه بگویند و گمراه نشوند و در پایان روز، نمرات رفتاری میگیرند و در كلاس احساس شادیها و غمهایشان را میگویند تا با دلی آرام بخوابند و فردا دوباره خورشید را زیبا ببینند.
افتتاح كتابخانه زندان كه تمام میشود، از مدیركل زندانهای گیلان در مورد آن سئوال میكنیم. او میگوید: در تمام زندانهای استان كتابخانه وجود دارد، اما ویژگی این كتابخانه ثبت شدن آن در فهرست كتابخانههای عمومی كشور است. به گفته الوندی، در زندانهای استان بیش از 15 هزار جلد كتاب وجود دارد و كتابخانه رسمی زندان لاهیجان با 500 جلد كتاب در موضوعهای مختلف مذهبی، سیاسی، اجتماعی و تاریخی آغاز به كار كرده است.
اكثر زندانیان لاهیجان از سواد كمی برخوردارند و به همین دلیل كتابهای كوچك و ساده در كتابخانه جدیدالاحداث زیاد دیده میشود. در چند قدمی درب كتابخانه، زیر داربستی كه با برزنت پوشیده شده و مانع خیس شدنمان در زیر باران شدید زمستانی میشود، صدها زندانی نشستهاند و منتظرند تا جشن خود را آغاز كنند. گویا امروز جشن پاكی است. الوندی، میگوید: هر چند وقت یكبار جشن پاكی كه از برنامههای متنوع تشكیل شده، برگزار میشود.
یاد حرفهای آیتا... قربانی ـ نماینده ولی فقیه در گیلان ـ میافتم كه زندان زابیرا و یوزارسیف را مثال میزد و میگفت: مسئولان باید از شیوه حضرت یوسف(ع) یاد بگیرند كه چگونه زندانیان را به راه راست هدایت میكند.
جوانی میكروفون به دست میگیرد و خوشآمد میگوید؛ روی پلاك سینهاش نوشته است سامان مدیر راه سلامت. فكر كردیم مددكار زندان است، اما در واقع او یك زندانی بود؛ یك قاچاقچی مواد مخدر كه قرار بود به اعدام محكوم شود، او اكنون یكی از آدمهای خوب این زندان است. با مدیران زندان حرف زد و از كشف جدید دوستانش در درمان درد ناشی از ترك اعتیاد گفت. آب درمانی كه پس از مخلوط كردن آب سرد و نمك بیش از سه ساعت پای افراد را در این آب ماساژ میدهند و درد ناشی از ترك از بین میرود. اینجا خانه امید كسانی است كه از جامعه ناامید شدهاند و فرقی نمیكند روش علمی یا غیرعلمی باشد.
حرفهای سامان كه تمام میشود، كیارخ یكی از زندانیان هم سخن میگوید و از تلاش دوستانش برای اصلاح رفتار به نیكی یاد میكند. قرار است یكی از زندانیان حرف بزند. خودش را سید معرفی میكند و میگوید، 25 سال مواد مخدر مصرف میكردم. به تمام زندانها رفتهام و همیشه به اجبار ترك فیزیكی مواد مخدر را تجربه كردهام تا اینكه آمدم اینجا، به من یاد دادند كه چه باید بكنم. میگفت من سید 50 سالهام و در این مدت نمیدانستم قبله كجاست، نماز را نمیشناختم، اما فهمیدم كه با اعتیاد خود و خانوادهام را نابود كردهام، این طرح من را با خدا آشنا كرده است. خوشحال بود، قیافهاش به آدمهای ناامید نمیخورد، با غرور حرف میزد و سرش بالا بود.
حرفهایش كه تمام شد، همه برایش هورا كشیدند، بعضی حرفهایش برایم جالب بود، میگفت: در جامعهای كه من زندگی میكردم، میگفتند اگر مواد مخدر مصرف نكنی مرد نیستی، بزرگترین مشكل من ترك فكری مواد مخدر بود و اینجا من لذت و ذلت مواد را شناختم.
مسئولان باید میرفتند و به همین منظور خیلی سریع لوح تقدیر معتادان سابق و انسانهای پاك امروز توزیع شد. مصطفی جوانی بود كه وقتی برای دریافت لوح آمد، همه با فریاد ایول ایول مصطفی را تشویق كردند. حسین، امید، ابوالقاسم، سیدمحمد، هوشیار، عباس و سیداسماعیل جوانانی بودند كه آمدند و لوح غیرت گرفتند و رفتند. راه رفتنشان با عزت بود، اما دانستند كه ترك اعتیاد عجب شیرینی دلچسبی دارد. آخرین نفر كه حرف زد، الوندی مدیركل زندانهای گیلان بود.
وی دهه فجر را تبریك گفت و افزود: همه مسئولان استان امروز نظارهگر اتفاق بزرگی هستند و میبینند كه چگونه آدمهای غیرمؤثر به نیروهای كارآمد و توانمند بدل شدهاند.
الوندی باز هم انجام كار بدون امكانات را به رخ كشید و تصریح كرد: كسانی كه نقد میكنند در این مكان دهانشان بسته است و با چشم خود نیروی اراده و ایمان را میبینند.
لابهلای جشن، یكی دو بار حجتالاسلام پورمحمد ـ رئیس فرهنگی زندان لاهیجان ـ هم حرف زد و از مسئولان كمك خواست تا به جوانی كه به خاطر 30 هزار تومان به زندان افتاده بود، یاری رسانند.
جشن كه به پایان رسید، هنوز هم در اندیشه شور و نشاط این زندانیان بودیم. اتوبوس حامل خبرنگاران به سمت زندان بزرگ شرق منطقه تموشل لاهیجان در جاده لاهیجان به سیاهكل رفت. در مسیر شادمانی زندانیان زندان لاهیجان ورد زبان خبرنگاران بود.
به زندان بزرگ شرق گیلان كه رسیدیم، مدیركل زندانهای استان، محمدعلی كوشافر، مسئول فنی ـ مهندسی این اداره را به ما معرفی كرد.
كوشافر، گفت: تاكنون 3 میلیارد تومان برای احداث پروژه زندان بزرگ شرق گیلان كه با ظرفیت یك هزار نفر و دارای دو بخش مردان و زنان خواهد بود و كل منطقه شرق استان را پوشش میدهد، اختصاص یافته است.
وی معتقد بود، اگر 7 میلیارد تومان دیگر اعتبار دریافت كنند، میتوانند این زندان را راه بیاندازند.
كوشافر از افتتاح فاز نخست زندان شرق در خرداد سال 1388 و در زمینی به مساحت 3 هزار متر خبر داد و گفت: چون اعتبارات این پروژه به صورت تدریجی پرداخت میشود، بخشهایی از بنا به دلیل شرایط آب و هوایی و رطوبت آسیب میبینند.
الوندی و كوشافر از روند اختصاص بودجه به این پروژه ابراز گله كردند و با بیان آمار و ارقام، گفتند كه باید مشكلات احداث این پروژه حل شود.
كوشافر پیشرفت فیزیكی 4/38 درصدی پروژه را ناشی از تلاش شبانهروزی دستاندركاران دانست و افزود: با وجود تمام مشكلات، در حال حاضر از موافقتنامه امضاء شده، 12 درصد جلوتر هستیم كه نشان از همت والا و بزرگ برای ساخت این مجموعه دارد.
وی، گفت: باید مسائل زندان را به جامعه اطلاع داد تا مردم بدانند زندان دیگر محلی برای آموزش فنون جدید تخلف نیست، بلكه مكانی برای اصلاح است.
مدیركل زندانهای گیلان از رسانهها خواست تا كمك كنند كه مشكلات منطقی زندان برطرف شود و پایان برنامه را به تقدیم هدیه به خبرنگاران اختصاص داد.
در راه بازگشت به لاهیجان، زبالههای انباشتهشده و بوی بد آنها كه توسط خودروی شهرداری به نزدیكی زندان بزرگ شرق انتقال یافته بود، از نگاه خبرنگاران پنهان نماند و آنان معنای واقعی آبادانی و ویرانی را در كنار هم دیدند.
تور زمستانی خبرنگاران به زندان لاهیجان كه تمام شد، هنوز در تفكر اندیشههای نو در زندانهای گیلان بودیم؛ اندیشههایی كه مشق باور را بر صفحه ذهن جامعه حك كرد و نشان داد میتوان خوب بود و خوب زندگی كرد. زندانهای گیلان دیگر آن مكانهای مخوف و ترسناك كه آموزشگاه جرم و جنایت بود نیستند و امروز در سیامین سال پیروزی انقلاب اسلامی، زندانهای گیلان به مدرسهای بدل شدهاند كه به گناهكاران پشیمان و نادم میآموزند چگونه پاك زندگی كنند و جامعه را بسازند.
به گزارش خبرگزاری فارس، واژه زندانی را كه میشنوی، انگار میلههای آهنی بر دوشت سنگینی میكند، نمیدانی پشت این دیوارها و برجهای بلند كه سربازها با تمام توان از آن مراقبت میكنند، چه خبر است. فیلمهای سینمایی قبل از انقلاب را كه میبینی، تصورت از زندان، آدمهای لاابالی و خطرناك كه چهرههای ترسناكی دارند و دور هم نشستهاند و برای بعد از آزادی و جرمهای تازه نقشه میكشند، حك میشود؛ اما انگار انقلاب آن پیر فرزانه، حتی زندانهای ایران را هم عوض كرده است و تا نیایی و نبینی باور نمیكنی.
نمیدانم برنامههایی كه سازمان زندانهای گیلان برای خبرنگاران میگذارد، در شهرها و استانهای دیگر هم وجود دارد یا نه؟ اما مدت زیادی از آخرین باری كه به همراه خبرنگاران رسانهها به زندان مركزی لاكان رفتهایم، نگذشته بود كه دوباره اعلام كردند توری دیگر دایر شده و میخواهند خبرنگاران را به زندان لاهیجان ببرند. اینكه چرا میخواهند ما را به لاهیجان ببرند نمیدانیم، اما در میانه راه میفهمیم كه لاهیجان مركز اجرای مدلی جدید از زندانبانانی است كه رنگ امید به زندگی مجرمان زده است.
مظفر الوندی، مدیركل زندانهای گیلان است كه كمی تفاوت را در رفتار و عملكردش میتوان حس كرد. بیپیرایه و ساده در همان اتوبوسی كه خبرنگاران حضور دارند، مینشیند و با ما به لاهیجان سفر میكند. میآید تا بگوید طرح اصلاح رفتاری زندانیان را چگونه با كمترین امكانات در زندان لاهیجان اجرا كرده است.
شش ماهی از اجرای طرح ویژه زندانیان لاهیجان میگذرد. به قول الوندی، در جایی كه تا دو سال قبل متروكه بود، 250 نفر دور هم جمع شدهاند تا اصلاح شوند. كسانی كه جامعه حتی فكرش را هم نمیكرد روزی بتوانند درست زندگی كنند، حال با همت و تلاشی همهجانبه و برنامهریزی دقیق، داوطلبانه آمدهاند تا رنگ زندگی و امید را بر دفتر روزگار خود بپاشند و بگویند كه اگر گامهای بلندی در مسیر باور برداریم، به قله خوشبختی میرسیم.
امروز مدل اصلاح رفتاری زندانیان در لاهیجان، الگوی هفت استان دیگر شده تا مسئولان بدانند بدون استفاده از امكانات هم میشود بحرانها را ناباورانه پشت سر گذاشت. بیشتر آدمهای این طرح، معتادانی هستند كه امیدی به آنها نیست، اما آنها خود چشمه امید شدهاند برای آینده و جوشیدهاند تا ثابت كنند، میتوانند.
الوندی در مسیر، توضیحاتی میدهد، از طرح میگوید كه چقدر مورد توجه بوده و پس از آنكه در روزهای نخست تنها چند زندانی در آن عضو شده بودند و اینكه فرقی نمیكند زندانی معتاد باشد یا نباشد، اما دوست دارند بیایند و اصلاح شوند.
مدیركل زندانهای گیلان تأكید میكند كه این طرح قابلیتهای ویژهای دارد. مثال نیز میزند، از زندانیای كه 25 سال مواد مخدر مصرف میكرد و حال در این مركز و با اجرای این طرح ترك كرده است. الوندی ساختار طرح را بر اساس "اجتماع درمانمدار" معرفی میكند و از شیوههای جدید مذهب درمانی برای زندانیان میگوید. وی از حضور در مركز اصلاح رفتار زندانیان میگوید؛ كه سه مرحله دارد و "مراقبت از سلامت"، "راه سلامت" و "خانه سلامت" از جمله آنها است و اگرچه پیش از این با ظرفیت 600 نفری در زندان لاكان اجرا شده، اما اجرای آن در زندانی كوچك مانند لاهیجان كاری بزرگ محسوب میشود.
به زندان كه نزدیك میشویم، میگوید كه قرار است در تمام زندانهای استان این طرح را اجرا كند. وارد زندان كه میشویم، رئیس روابط عمومی سازمان زندانهای گیلان هماهنگیهای لازم را انجام میدهد تا اجازه ورودمان صادر شود.
زندانبانان لاهیجانی به پیشوازمان میآیند و به همراهشان به بند نسوان میرویم. زنان زندانی با چادرهای روی سر كشیده در دستههای چند نفری در اتاقهای كوچك و فرسوده درحال حرفهآموزیاند. از رئیس زندان لاهیجان تعدادشان را میپرسم و او میگوید: 30 نفر در این مكان به جرم خرید و فروش مواد مخدر، سرقت، اعمال منافی عفت و ... نگهداری میشوند كه با همكاری سازمان فنی و حرفهای به زندانیان زن، گلیمبافی، گلدوزی، خیاطی، روباندوزی و ... آموخته میشود و با برنامههای مختلف فرهنگی و مذهبی اوقاتشان سپری میشود، تا پس از پایان محكومیتشان، اگر سرشان به سنگ خورده باشد، حرفی برای گفتن در جامعه داشته باشند.
احمد زمانی از اجرای طرح "حریم امن" در زندان زنان نیز یاد میكند و میگوید: در این طرح زندانیان زن با كمك چند مددكار كارهایشان را انجام میدهند و دیگر مردی حق ورود به قسمت را ندارد.
رئیس زندان لاهیجان از طرح اصلاح ساختار اخلاقی زندانیان كه میگوید، آمار هم میدهد؛ نزدیك به 470 زندانی در لاهیجان دوران محكومیت خود را سپری میكنند.
محمدتقی جلالی، مشاور و كارشناس خانه سلامت هم به جمع ما میپیوندد و از طرح سلامت میگوید.
وی، اظهار میدارد: اینجا زندانیان از 7 صبح تا 10 شب برنامه دارند. اتاقهای فرسوده زندان به چشم نمیآید. آنچه دیده میشود تلاشی همهجانبه برای جامعه است.
جلالی، میافزاید: اینجا آخرین مرحله اصلاح رفتار زندانیان است و مددجویان در قسمتهای مختلف فرهنگی، ورزشی، انتظامات، تشریفات، مدیریت و دو بخش ویژه به نامهای سپید جامگان و سپیدبانان حضور داشته و كارهای خود را با همكاری هم انجام میدهند.
وی معقتد است كه كاش این آدمهای اصلاحشده بعد از زندان هم حمایت شوند و در همه جای ایران خانه سلامت باشد.
حرفهای مشاور خانه سلامت كه تمام میشود، به گوشهای دیگر از زندان میرویم؛ هرچند دیگر نمیتوان نامش را زندان گذاشت. وارد كه میشویم، دیگر زندانی و زندانبان از هم قابل تشخیص نیستند. لباسهای مرتب و قیافههای شاداب و سر حال دارند و آدمهای اینجا با مردم آزاد بیرون متفاوت نیستند. جشن كوچكی برپا شده و هنوز نمیدانیم چه خبر است. كمكم فرماندار لاهیجان و مدیران شهرستان هم میآیند. قرار است كتابخانه مشاركتی اداره زندانهای لاهیجان افتتاح شود. رئیس شورای هماهنگی سازمان تبلیغات اسلامی هم آمده تا روبان افتتاحیه را قیچی كند و رسماً استفاده از این كتابخانه را به مسئولان زندان تبریك بگوید.
الوندی برای فرماندار و میهمانان توضیح میدهد كه زندانیان لاهیجان علاوه بر مطالعه كتابهای تخصصی، از كتابهای روانشناسی هم استفاده میكنند؛ كلاسهایی مانند آموزش كنترل خشم و كلاس احساس. اینجا زندانیان یاد میگیرند كه چگونه به ناهنجاریهای جامعه نه بگویند و گمراه نشوند و در پایان روز، نمرات رفتاری میگیرند و در كلاس احساس شادیها و غمهایشان را میگویند تا با دلی آرام بخوابند و فردا دوباره خورشید را زیبا ببینند.
افتتاح كتابخانه زندان كه تمام میشود، از مدیركل زندانهای گیلان در مورد آن سئوال میكنیم. او میگوید: در تمام زندانهای استان كتابخانه وجود دارد، اما ویژگی این كتابخانه ثبت شدن آن در فهرست كتابخانههای عمومی كشور است. به گفته الوندی، در زندانهای استان بیش از 15 هزار جلد كتاب وجود دارد و كتابخانه رسمی زندان لاهیجان با 500 جلد كتاب در موضوعهای مختلف مذهبی، سیاسی، اجتماعی و تاریخی آغاز به كار كرده است.
اكثر زندانیان لاهیجان از سواد كمی برخوردارند و به همین دلیل كتابهای كوچك و ساده در كتابخانه جدیدالاحداث زیاد دیده میشود. در چند قدمی درب كتابخانه، زیر داربستی كه با برزنت پوشیده شده و مانع خیس شدنمان در زیر باران شدید زمستانی میشود، صدها زندانی نشستهاند و منتظرند تا جشن خود را آغاز كنند. گویا امروز جشن پاكی است. الوندی، میگوید: هر چند وقت یكبار جشن پاكی كه از برنامههای متنوع تشكیل شده، برگزار میشود.
یاد حرفهای آیتا... قربانی ـ نماینده ولی فقیه در گیلان ـ میافتم كه زندان زابیرا و یوزارسیف را مثال میزد و میگفت: مسئولان باید از شیوه حضرت یوسف(ع) یاد بگیرند كه چگونه زندانیان را به راه راست هدایت میكند.
جوانی میكروفون به دست میگیرد و خوشآمد میگوید؛ روی پلاك سینهاش نوشته است سامان مدیر راه سلامت. فكر كردیم مددكار زندان است، اما در واقع او یك زندانی بود؛ یك قاچاقچی مواد مخدر كه قرار بود به اعدام محكوم شود، او اكنون یكی از آدمهای خوب این زندان است. با مدیران زندان حرف زد و از كشف جدید دوستانش در درمان درد ناشی از ترك اعتیاد گفت. آب درمانی كه پس از مخلوط كردن آب سرد و نمك بیش از سه ساعت پای افراد را در این آب ماساژ میدهند و درد ناشی از ترك از بین میرود. اینجا خانه امید كسانی است كه از جامعه ناامید شدهاند و فرقی نمیكند روش علمی یا غیرعلمی باشد.
حرفهای سامان كه تمام میشود، كیارخ یكی از زندانیان هم سخن میگوید و از تلاش دوستانش برای اصلاح رفتار به نیكی یاد میكند. قرار است یكی از زندانیان حرف بزند. خودش را سید معرفی میكند و میگوید، 25 سال مواد مخدر مصرف میكردم. به تمام زندانها رفتهام و همیشه به اجبار ترك فیزیكی مواد مخدر را تجربه كردهام تا اینكه آمدم اینجا، به من یاد دادند كه چه باید بكنم. میگفت من سید 50 سالهام و در این مدت نمیدانستم قبله كجاست، نماز را نمیشناختم، اما فهمیدم كه با اعتیاد خود و خانوادهام را نابود كردهام، این طرح من را با خدا آشنا كرده است. خوشحال بود، قیافهاش به آدمهای ناامید نمیخورد، با غرور حرف میزد و سرش بالا بود.
حرفهایش كه تمام شد، همه برایش هورا كشیدند، بعضی حرفهایش برایم جالب بود، میگفت: در جامعهای كه من زندگی میكردم، میگفتند اگر مواد مخدر مصرف نكنی مرد نیستی، بزرگترین مشكل من ترك فكری مواد مخدر بود و اینجا من لذت و ذلت مواد را شناختم.
مسئولان باید میرفتند و به همین منظور خیلی سریع لوح تقدیر معتادان سابق و انسانهای پاك امروز توزیع شد. مصطفی جوانی بود كه وقتی برای دریافت لوح آمد، همه با فریاد ایول ایول مصطفی را تشویق كردند. حسین، امید، ابوالقاسم، سیدمحمد، هوشیار، عباس و سیداسماعیل جوانانی بودند كه آمدند و لوح غیرت گرفتند و رفتند. راه رفتنشان با عزت بود، اما دانستند كه ترك اعتیاد عجب شیرینی دلچسبی دارد. آخرین نفر كه حرف زد، الوندی مدیركل زندانهای گیلان بود.
وی دهه فجر را تبریك گفت و افزود: همه مسئولان استان امروز نظارهگر اتفاق بزرگی هستند و میبینند كه چگونه آدمهای غیرمؤثر به نیروهای كارآمد و توانمند بدل شدهاند.
الوندی باز هم انجام كار بدون امكانات را به رخ كشید و تصریح كرد: كسانی كه نقد میكنند در این مكان دهانشان بسته است و با چشم خود نیروی اراده و ایمان را میبینند.
لابهلای جشن، یكی دو بار حجتالاسلام پورمحمد ـ رئیس فرهنگی زندان لاهیجان ـ هم حرف زد و از مسئولان كمك خواست تا به جوانی كه به خاطر 30 هزار تومان به زندان افتاده بود، یاری رسانند.
جشن كه به پایان رسید، هنوز هم در اندیشه شور و نشاط این زندانیان بودیم. اتوبوس حامل خبرنگاران به سمت زندان بزرگ شرق منطقه تموشل لاهیجان در جاده لاهیجان به سیاهكل رفت. در مسیر شادمانی زندانیان زندان لاهیجان ورد زبان خبرنگاران بود.
به زندان بزرگ شرق گیلان كه رسیدیم، مدیركل زندانهای استان، محمدعلی كوشافر، مسئول فنی ـ مهندسی این اداره را به ما معرفی كرد.
كوشافر، گفت: تاكنون 3 میلیارد تومان برای احداث پروژه زندان بزرگ شرق گیلان كه با ظرفیت یك هزار نفر و دارای دو بخش مردان و زنان خواهد بود و كل منطقه شرق استان را پوشش میدهد، اختصاص یافته است.
وی معتقد بود، اگر 7 میلیارد تومان دیگر اعتبار دریافت كنند، میتوانند این زندان را راه بیاندازند.
كوشافر از افتتاح فاز نخست زندان شرق در خرداد سال 1388 و در زمینی به مساحت 3 هزار متر خبر داد و گفت: چون اعتبارات این پروژه به صورت تدریجی پرداخت میشود، بخشهایی از بنا به دلیل شرایط آب و هوایی و رطوبت آسیب میبینند.
الوندی و كوشافر از روند اختصاص بودجه به این پروژه ابراز گله كردند و با بیان آمار و ارقام، گفتند كه باید مشكلات احداث این پروژه حل شود.
كوشافر پیشرفت فیزیكی 4/38 درصدی پروژه را ناشی از تلاش شبانهروزی دستاندركاران دانست و افزود: با وجود تمام مشكلات، در حال حاضر از موافقتنامه امضاء شده، 12 درصد جلوتر هستیم كه نشان از همت والا و بزرگ برای ساخت این مجموعه دارد.
وی، گفت: باید مسائل زندان را به جامعه اطلاع داد تا مردم بدانند زندان دیگر محلی برای آموزش فنون جدید تخلف نیست، بلكه مكانی برای اصلاح است.
مدیركل زندانهای گیلان از رسانهها خواست تا كمك كنند كه مشكلات منطقی زندان برطرف شود و پایان برنامه را به تقدیم هدیه به خبرنگاران اختصاص داد.
در راه بازگشت به لاهیجان، زبالههای انباشتهشده و بوی بد آنها كه توسط خودروی شهرداری به نزدیكی زندان بزرگ شرق انتقال یافته بود، از نگاه خبرنگاران پنهان نماند و آنان معنای واقعی آبادانی و ویرانی را در كنار هم دیدند.
تور زمستانی خبرنگاران به زندان لاهیجان كه تمام شد، هنوز در تفكر اندیشههای نو در زندانهای گیلان بودیم؛ اندیشههایی كه مشق باور را بر صفحه ذهن جامعه حك كرد و نشان داد میتوان خوب بود و خوب زندگی كرد. زندانهای گیلان دیگر آن مكانهای مخوف و ترسناك كه آموزشگاه جرم و جنایت بود نیستند و امروز در سیامین سال پیروزی انقلاب اسلامی، زندانهای گیلان به مدرسهای بدل شدهاند كه به گناهكاران پشیمان و نادم میآموزند چگونه پاك زندگی كنند و جامعه را بسازند.
نظرات بینندگان