گیلان یکی از استان‌های سرسبز شمالی ایران است که علاوه بر جاذبه‌های گردشگری و طبیعی فراوان آن که شهره عام و خاص می‌باشد، غذاها، نان‌ها و شیرینی‌های محلی و سنتی این استان نیز از محبوبیت زیادی برخوردار است.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، در کنار آیین‌ها و سنت‌های متفاوتی که همزمان با فرارسیدن سال نو در جای‌جای استان گیلان اجرا می‌شود، کدبانوهای گیلانی نیز برای پخت انواع نان و شیرینی‌های محلی، ذوق و سیلقه‌ای خاص از خود نشان می‌دهند.
هنر و حسن سلیقه بانوان گیلانی در طبخ خوراکی‌های لذیذ و عرضه برخی از این محصولات در بازارهای محلی و روزانه، این کار را به یکی از جاذبه‌های قابل توجه توریستی استان تبدیل کرده است.
اغلب مسافران و گردشگران در بازگشت از سفر سعی می‌کنند از این خوراکی‌ها و شیرینی‌ها به عنوان سوغات و ره‌آورد سفر با خود همراه کنند.
از معروف‌ترین نان‌ها و شیرینی‌های خانگی و سنتی این دیار که در ایام عید پخت می‌شود، عسلی حلوا، پلادانه حلوا، خرش حلوا، پادرازی، حلوای به، نان برنجی، نان نخودچی، باقلوا و سام پوسته، خاکاره دبیج (کاکا)، کویی (کدو حلوایی)، کاکا، ترک حلوا، خاتون پنجره و سمنو است.
زنان باسلیقه گیلان از این شیرینی‌های خانگی تهیه شده که با سلیقه تمام در سینی و ظرف‌های مخصوص چیده می‌شود، با صفا و محبت خاص مردمان دیار، کام میهمانان خود را شیرین می‌کنند.
اغلب زنان گیلانی در ایام عید از این شیرینی‌ها به همراه آجیل، میوه، شکلات و تنقلات دیگر، از جمله زغال اخته، آلو و آلبالوی خیس کرده با گلپر و نمک، از میهمانان خود پذیرایی می‌کنند.
با توجه به کشاورزی بودن استان گیلان و کشت انواع برنج‌های مرغوب محلی، یکی از موادی که در تهیه شیرینی‌ها و حلواهای گیلان استفاده می‌شود، آرد برنج است.
یکی از این شیرینی‌های قدیمی و سنتی که ماده اصلی آن، آرد برنج بوده و زنان باذوق و کدبانوی شمال آن را با دقت بسیار در روزهای عید تهیه می‌کنند، "پلا دانه حلوا" است.
این شیرینی با استفاده از آرد برنج تهیه شده از بهترین و مرغوب‌ترین برنج محلی، آرد گندم، کره، شکر، زعفران، هل، گلاب و پسته با سبک و روش خاص تهیه می‌شود.
"سنگاسین حلوا" هم از دیگر شیرینی‌های معروف مخصوص ایام عید است که از مخلوط کردن آرد برنج با کره و دوشاب (شیره انگور) و برگ تازه نارنج و تفت دادن آن مواد، تهیه می‌شود.
پس از تفت مواد و پهن کردن آن در یک سینی، مواد را با مشت سنگ (سنگی که در شمال با آن مغز گردو می‌سایند) پهن می‌کنند.
"دوشاب بج یا دوشاب برنج" هم از دیگر شیرینی‌های معروف گیلان است که در تهیه آن از برنج، دوشاب، مغز گردو، هل، گلاب و مغز پسته استفاده می‌شود.
از دیگر شیرینی‌های سنتی گیلان که از تنقلات شب‌های ماه رمضان گیلانی‌ها هم محسوب شده و در بسیاری از میهمانی‌ها کام میهمانان را شیرین می‌کند، "رشته و خوشکار" است.
این شیرینی سنتی که طرفداران زیادی دارد، یکی از مشهورترین سوغاتی‌های استان گیلان است که علاوه بر آماده‌سازی این شیرینی در منازل، بسیاری از مغازه‌ها در بازار بزرگ رشت نیز آن را برای میهمانان و مسافران آماده می‌کنند.
محتویات اصلی رشته این شیرینی، برنج و آرد گندم است که پس از آماده‌سازی خمیر، آن را در شانه مخصوص رشته‌ریزی ریخته و در سینی که روی آتش ملایم گذاشته شده است، می‌ریزند.
پس از ریختن مواد روی سینی که با مهارت خاصی و به صورت رشته رشته انجام می‌شود، رشته‌های آماده شده را به صورت چند لا و فرم خاصی تا می‌کنند.
در صورتی که بخواهند خوشکار تهیه کنند، بنا به ذائقه افراد، شکر، مغز گردو، هل کوبیده، دارچین و مغز پسته به رشته‌های تهیه شده اضافه کرده و پس از تا کردن، آن را به مشتریان تحویل می‌دهند.
برای صرف این شیرینی لذیذ محلی، باید رشته و خوشکارهای آماده شده را در روغن سرخ کرده و بعد در شربت (شیره) تهیه شده انداخت تا پس از کمی شیرین شدن آن را خورد.
به گزارش خبرگزاری ایرنا، پخت نان‌های سنتی و محلی در گیلان هم از دیگر رسم و رسوم مردمان این دیار است که در مناطق مختلف رواج دارد.
یکی از این نان‌ها که بیشتر در مناطق شرق گیلان پخت می‌شود، "نان خرفه یا خلفه" بوده که به "نان کشتا" نیز معروف است.
برای پخت این نان که در آستانه اشرفیه رواج زیادی دارد، بعد از پختن کدو و پوست گرفتن آن، آرد گندم و آرد دانه‌های شنبلیله و گیاه خرفه را همراه با کمی نمک به آن اضافه می‌کنند.
پس از مخلوط کردن این مواد و ورز دادن خمیر، چانه‌های کوچکی از خمیر تهیه کرده و آن را با وردنه پهن می‌کنند. برخی‌ها هم که حرفه‌ای‌ترند، با حرکت و چرخش دستان‌شان، خمیر را پهن می‌کنند. بعد خمیر را روی یک گمج (ظرف سفالی) وارونه که روی آتش گذاشته شده است، می‌گذارند تا پخته شود.
"کشتا" هم نان شیرین، خوش مزه و خوش طعمی است که عطر و بوی آن مشام هر عابری را نوازش می‌دهد.
"لاکو" هم نوعی نان برنجی و از جمله نان‌های سنتی گیلان است که در نواحی مختلف این استان برای عید نوروز پخت می‌شود. این نان به دو رنگ سفید و زرد تهیه می‌شود که بسیار نازک، نرم و خوشمزه است.
"لاکو" در گذشته یکی از سوغات مهم کشاورزان منطقه بود که آن را با جوکول (برنج سبز) و همراه با نوعی کباب به نام مرغ کباب، ماهی تنوری و نوعی جارو به نام ایسپیل جارو به عنوان پیشکش برای ارباب می‌بردند و در شب عید هم برای پذیرایی از میهمانان نوروز آماده می‌کردند.
با وجود این‌که تهیه این نان زمان‌بر بوده و سختی خاصی دارد، اما به همت زنان صبور و هنرمند گیلانی، کام بسیاری از میهمانان و مسافران این دیار با خوردن این نان شیرین می‌شود.
برای پخت نان لاکو، از آرد برنج، آرد گندم و آب جوش، خمیر درست کرده، بعد آن را داخل آب جوش گذاشته و خمیر پخته را ورز می‌دهند. سپس خمیر را خیلی نازک پهن کرده و در صورتی که بخواهند رنگ نان زرد شود، مقداری زردچوبه به آن اضافه می‌کنند. در این مرحله برای این‌که خمیر به صورت ورق نازکی دربیاید، آن را با وسیله‌ای به نام فوکو (وسیله‌ای گلی به شکل گوشتکوب که کف آن اشکال لوزی دارد) می‌کوبند تا خمیر نقش‌دار شود. آن‌گاه ورق نازک آماده شده را برای پخت روی گمج وارونه که روی آتش گذاشته شده است، می‌گذارند.
"کلوچه" هم که از مهم‌ترین سوغات شهرهای لاهیجان و فومن است، شاید نیاز به معرفی نداشته باشد؛ چرا که کمتر مسافر و گردشگری است که شوق و ذوق سفر داشته و از رهگذر گیلان عبور کرده باشد، اما از این کلوچه‌ها نچشیده و یا به عنوان سوغات با خود نبرده باشد.
پخت کلوچه فومن که به‌طور سنتی در مغازه‌های سطح شهر، چندین دهه است رواج دارد، نظر گردشگران و توریست‌های زیادی را به خود جلب می‌کند.
کلوچه فومن از آرد، شکر، روغن حیوانی، گردو، تخم مرغ و ادویه‌جات مختلف تهیه می‌شود و مسافران زیادی را برای خرید و خوردن این کلوچه از داخل و خارج از کشور به گیلان می‌آورد.
امید که گردشگران و میهمانان در نهایت آرامش خاطر روزهای خوشی را در گیلان سپری کرده و با خرید و مصرف این شیرینی‌ها، لذت شیرینی سفر و بهره‌مندی از جاذبه‌های طبیعی و تاریخی و بومی محلی این منطقه را دوچندان کنند.