كدخبر: ۸۵۳۶
تاريخ انتشار: ۰۶ خرداد ۱۳۹۵ - ۱۴:۰۳
ارسال به دوستان
نسخه چاپيپیادهراهها؛ تلفیقی از شهرسازی و روان‌شناسی اجتماعی
شادی رحیمی‌فر
طراحی شهرها بر اساس راحتی و لذت بردن از پیاده‌روی یکی از مهم‌ترین اهداف شهرسازی جدید است. جذاب‌ترین شهرها شهرهایی با خیابان‌های عاری از ماشین است که «شهرهای عابران پیاده » نامیده می‌شوند. این شهرها با شعار «رد پای شخصی ما یافتن ردپای اکولوژیکی ماست» به دنبال سلامت روان در فضاهای بین ساختمان‌ها هستند، چراکه در اقتصاد جهانی سفر حقیقت زندگی است و در شهرهایی که از سلامت روان بیشتری برخوردارند مسافران بیشتری دیده می‌شوند. از آنجایی که شهرها و کشورهایی که از منابع طبیعی خود به بهترین شکل محافظت می‌کنند دارای اقتصاد بهتری بر پایه گردشگری هستند، بازتاب این حقیقت زندگی برای بدهکاران و طلبکاران محیط زیست، ثروت، سلامت و فراغت مناسب به ارمغان خواهد آورد.
امروزه علم روانشناختی و جامعه‌شناسی با علم شهرسازی آمیخته شده و برای کاستن از جرم و جنایت بهسازی اعصاب و روان مردم را مورد هدف قرار می دهد. راه رفتن در فضایی آرام بدون آلودگی‌های صوتی، رویدادهای اجتماعی بسیاری به دنبال خواهد داشت. از آنجا که هرگونه بی‌عدالتی بازخورد اجتماعی خواهد داشت، روانشناسان انگلیسی به بررسی زندانیان پرداختند. آزمایشات حاکی از این است که اثرات سر و صدای ثابت و تابش نور مستقیم سبب می شود که افراد پس از بیرون آمدن از زندان پرخاشگرتر از گذشته شوند. بنابراین آرام بخشی فضاها توسط تزئینات شهری مانند آبنما و تندیس‌ها، زیباسازی و انسان‌محورکردن خیابان‌ها وپیاده‌راه‌ها نقش مهمی برای ایجاد آرامش افراد جامعه بازی می‌کند. امروزه توریسم هم به دنبال مکان‌هایی است که انسان محور باشد. شاید بتوان گفت یکی از دلایلی که شهرهای ما در جذب گردشگر به اندازه بسیاری از شهرهای اروپایی موفق نیستند کمبود همین فضاهای پیاده و برنامه‌های خاطره‌انگیز اجتماعی در این فضاها است. در این نوشتار به بررسی شهرهایی پرداخته شده است که از بیشترین فضاهای خود برای پیاده‌محوری و انسان‌محوری استفاده می کنند.یکشنبه 21 سپتامبر، روز بدون اتومبیل از ساعت 7:30 صبح تا 9 شب برای مردم بروکسل بسیار خاطره‌انگیز است. سالی یک روز خودروهای مانده در گاراژ جای خود را به دوچرخه‌سواران داده و 160 کیلومتر مربع برای احترام به محیط زیست و تمامی فعالیت‌هایی که منجر به تحرک جهت سلامت انسان است مانند اسکیت، دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی... در اختیار افراد است .تنها وسایل حمل و نقل اضطراری مجاز به عبور از این منطقه هستند. کره جنوبی هم مانند بروکسل روزهای بدون اتومبیل شاد و زیبایی را برای ساکنانش به ارمغان آورده است.
سوون واقع در کره جنوبی شهر دیگری است که برای افزایش تحرک مردم شهر، ماهی یک روز به استقبال استفاده از دوچرخه و وسایل نقلیه برقی می شتابد. در محله ی شامپتق بروکسل بیش از 2000مترمربع پیاده‌راهی پوشیده از چمن، ساختمان‌های تاریخی این منطقه را بیشتر به جلوه می آورد. در 21 سپتامبر ده‌ها هزار نفر در این پیاده‌راه با پای برهنه روی چمن راه می‌روند و در مقابل کاخ سلطنتی با دوستان خود گردهم می‌نشینند و از فضا لذت می‌برند.
کوچه‌های باریک و شیب‌دار سنگ فرش شده با حفظ حریم عابران پیاده، خانه‌های دو طبقه و چراغ‌های زیبای یکدست، کلیساهای قدیمی، پارک‌های زیبا و تعداد زیادی مجسمه افراد مشهور بلژیک، شهر را به یک موزه کامل تبدیل کرده که دوربین را به هر سمتی بچرخانی، عکسی زیبا به ثبت خواهد رسید. این کوچه‌های باریک به میدان بزرگ گرند پالاس منتهی می‌شوند. اطراف این میدان با ساختمان‌های قدیمی و معماری به سبک اروپای قرون وسطی احاطه شده است. ساختمان شهرداری، موزه شهر، ساختمان بورس و سایر ساختمان‌های اطراف میدان به زیبایی کنار هم قرارگرفته‌اند.جشنواره فرش زیبا از گل، یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین جشنواره‌ها است که سالانه توریست های زیادی را به سمت بروکسل می کشاند.
بروکسل به شهر «تن تن» معروف است. در بسیاری از کوچه‌های آن نقاشی‌های این شخصیت کارتونی به چشم می خورد و برای کودکان و بزرگسالان شادی‌آور است. 1
نمونه دیگری از پیاده‌راه فرهنگی و با قدمت در شهر میلان ایتالیا دورتادور کلیسای دموآ پیزا را به شکل مستطیل احاطه کرده است. مساحت این پیاده‌راه فرهنگی 22000 مترمربع است. این پیاده‌راه نمونه کاملی از حرکت و تعامل مردم، اقتصادی پویا، خلاقیت و نوآوری در ترکیب با ساختمان‌های تاریخی باشکوه است. مناطقی که ورود خودرو به آنها ممنوع یا محدود شده، موجب آرامش مردم و حضور بیشتر آنان، احترام به میراث و آرامش گردشگر در فضایی بدون آلودگی صوتی، توقف طولانی‌مدت در واحدهای پذیرایی و تعامل و آشنایی با یکدیگر در مراکز و فضاهای بین ساختمان‌ها شده است.
پیاده‌راه پیازا کاستلو در مسیر قلعه اسفورزا میلان به مساحت تقریبی2 کیلومتر با همکاری شهروندان محله و با ساخت مبلمان زیبای موقت، سازه‌های سبک وزن برای ایجاد سرپناه، بازدیدکنندگان را دعوت به پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در یک فضای پیوسته، مطالعه و صرف نهار می‌نماید.
... و اما شهر استانبول پیاده‌راهی بسیارجذاب که دور تا دور آن را کافه و رستوران و بوتیک‌های وسوسه‌کننده برای خرید مسافران و اهالی شهر تدارک دیده که تقریبا یکی از بزرگ‌ترین‌‌های صنعت توریسم است. این پیاده‌راه سنگفرش شده به طول تقریبی 3000 متر در روزهای آخر هفته جمعیت 3 میلیون نفری را در خود جای می دهد. ویژگی دیگری که این خیابان را از دیگر خیابان‌های این شهر متمایز می‌کند، قرارگیری مجموعه ای از بناهای تاریخی و مهم سیاسی مرکز شهر همچون گذرگاه گل، بازار ماهی، چندین کلیسا، کنیسه‌های بسیار، مساجد و موسسات دانشگاهی و کنسولگری‌های کشورهای اروپایی است.
در سال 1962 شهرداری کپنهاگ جهت رفع مشکل ترافیک و آلودگی محیط زیست تصمیم به ایجاد طولانی‌ترین پیاده‌راه دنیا گرفت. «اشتروگت» محوری عاری از ماشین به طول 1/ 1 کیلومتر است. این پیاده‌راه توانسته یکی از بالاترین درصد های گذران اوقات فراغت مردم را فراهم نماید. کپنهاگ اولين شهری بود که سامانه دوچرخه کرایه‌ای را برای تشویق مردم به استفاده از این شيوه حمل و نقل راه‌اندازی کرد. مردم می‌توانند دوچرخه‌های شهری را در حدود ۲دلار و ۵۰ سنت کرایه کنند؛ زماني که استفاده آنها تمام شد٬ به سادگی دوچرخه‌ها را در هر یک از ۱۱۰ توقفگاهی که در اطراف مرکز شهر واقع شده است٬ رها کرده و پول آنها پس داده می‌شود، کاری که به رونق گردشگری در این شهر اضافه کرده است.
خیابان نانجینگ شانگهای در سال 1999 به پیاده‌راه تبدیل شد.پیاده‌راهی به طول 4/ 3 مایل حس زندگی شهری برای عابران پیاده را به ارمغان آورد. این عملیات باعث بهبود وضعیت اقتصادی فروشگاه‌ها در اطراف خیابان شد. مارک‌های بیشمار مشهور، فروش اجناس در کیفیت‌های مختلف، رستوران‌های کی اف سی، مک‌دونالد، پیتزا هات و دیگر فروشندگان مواد غذایی مشهور جهان، و از طرفی صنایع خلاق دستی و سنتی مانند گلدوزی و ابریشم، دو طرف این پیاده‌راه را اشغال نموده است. استفاده از رنگ قرمز در این خیابان جلوه ای دیگر به آن بخشیده است. این پیاده‌راه نمونه دیگری از اقتصاد پویا، تحرک مردم و گردشگری پایدار را نشان می دهد. پیاده‌راه دروتنینگ گاتن به طول 837 متر در استکهلم سوئد واقع در محله واساستادن و نوراملان، حیاتی دوباره به این شهر بخشیده است.
مسیر آزادی در قلب شهر بوستون یک جاده پیاده 4 کیلومتری است که 16نقطه ارزشمند تاریخی شهر را به هم وصل می‌کند. این نقاط در درجه اول مکان‌هایی هستند که به دلیل نقشی که در تاریخ آمریکا داشته اند، اهمیت دارند ولی بسیاری از تحولات قرن بیستم نیز در این مسیر وجود دارد.های لاین، باز آفرینی یک پیاده‌راه سبز خطی به طول 33/ 2 کیلومتر در منهتن نیویورک که بر روی یک ترن هوایی متروکه ساخته شده و تا محوطه راه آهن هادسون امتداد می یابد، شور و هیجان پیاده روی در آن را به وجود آورده است.
1-«هرژه» نویسنده و خالق کتاب های تن تن
، بلژیکی است.
امروزه علم روانشناختی و جامعه‌شناسی با علم شهرسازی آمیخته شده و برای کاستن از جرم و جنایت بهسازی اعصاب و روان مردم را مورد هدف قرار می دهد. راه رفتن در فضایی آرام بدون آلودگی‌های صوتی، رویدادهای اجتماعی بسیاری به دنبال خواهد داشت. از آنجا که هرگونه بی‌عدالتی بازخورد اجتماعی خواهد داشت، روانشناسان انگلیسی به بررسی زندانیان پرداختند. آزمایشات حاکی از این است که اثرات سر و صدای ثابت و تابش نور مستقیم سبب می شود که افراد پس از بیرون آمدن از زندان پرخاشگرتر از گذشته شوند. بنابراین آرام بخشی فضاها توسط تزئینات شهری مانند آبنما و تندیس‌ها، زیباسازی و انسان‌محورکردن خیابان‌ها وپیاده‌راه‌ها نقش مهمی برای ایجاد آرامش افراد جامعه بازی می‌کند. امروزه توریسم هم به دنبال مکان‌هایی است که انسان محور باشد. شاید بتوان گفت یکی از دلایلی که شهرهای ما در جذب گردشگر به اندازه بسیاری از شهرهای اروپایی موفق نیستند کمبود همین فضاهای پیاده و برنامه‌های خاطره‌انگیز اجتماعی در این فضاها است. در این نوشتار به بررسی شهرهایی پرداخته شده است که از بیشترین فضاهای خود برای پیاده‌محوری و انسان‌محوری استفاده می کنند.یکشنبه 21 سپتامبر، روز بدون اتومبیل از ساعت 7:30 صبح تا 9 شب برای مردم بروکسل بسیار خاطره‌انگیز است. سالی یک روز خودروهای مانده در گاراژ جای خود را به دوچرخه‌سواران داده و 160 کیلومتر مربع برای احترام به محیط زیست و تمامی فعالیت‌هایی که منجر به تحرک جهت سلامت انسان است مانند اسکیت، دوچرخه‌سواری، پیاده‌روی... در اختیار افراد است .تنها وسایل حمل و نقل اضطراری مجاز به عبور از این منطقه هستند. کره جنوبی هم مانند بروکسل روزهای بدون اتومبیل شاد و زیبایی را برای ساکنانش به ارمغان آورده است.
سوون واقع در کره جنوبی شهر دیگری است که برای افزایش تحرک مردم شهر، ماهی یک روز به استقبال استفاده از دوچرخه و وسایل نقلیه برقی می شتابد. در محله ی شامپتق بروکسل بیش از 2000مترمربع پیاده‌راهی پوشیده از چمن، ساختمان‌های تاریخی این منطقه را بیشتر به جلوه می آورد. در 21 سپتامبر ده‌ها هزار نفر در این پیاده‌راه با پای برهنه روی چمن راه می‌روند و در مقابل کاخ سلطنتی با دوستان خود گردهم می‌نشینند و از فضا لذت می‌برند.
کوچه‌های باریک و شیب‌دار سنگ فرش شده با حفظ حریم عابران پیاده، خانه‌های دو طبقه و چراغ‌های زیبای یکدست، کلیساهای قدیمی، پارک‌های زیبا و تعداد زیادی مجسمه افراد مشهور بلژیک، شهر را به یک موزه کامل تبدیل کرده که دوربین را به هر سمتی بچرخانی، عکسی زیبا به ثبت خواهد رسید. این کوچه‌های باریک به میدان بزرگ گرند پالاس منتهی می‌شوند. اطراف این میدان با ساختمان‌های قدیمی و معماری به سبک اروپای قرون وسطی احاطه شده است. ساختمان شهرداری، موزه شهر، ساختمان بورس و سایر ساختمان‌های اطراف میدان به زیبایی کنار هم قرارگرفته‌اند.جشنواره فرش زیبا از گل، یکی از بزرگ‌ترین و باشکوه‌ترین جشنواره‌ها است که سالانه توریست های زیادی را به سمت بروکسل می کشاند.
بروکسل به شهر «تن تن» معروف است. در بسیاری از کوچه‌های آن نقاشی‌های این شخصیت کارتونی به چشم می خورد و برای کودکان و بزرگسالان شادی‌آور است. 1
نمونه دیگری از پیاده‌راه فرهنگی و با قدمت در شهر میلان ایتالیا دورتادور کلیسای دموآ پیزا را به شکل مستطیل احاطه کرده است. مساحت این پیاده‌راه فرهنگی 22000 مترمربع است. این پیاده‌راه نمونه کاملی از حرکت و تعامل مردم، اقتصادی پویا، خلاقیت و نوآوری در ترکیب با ساختمان‌های تاریخی باشکوه است. مناطقی که ورود خودرو به آنها ممنوع یا محدود شده، موجب آرامش مردم و حضور بیشتر آنان، احترام به میراث و آرامش گردشگر در فضایی بدون آلودگی صوتی، توقف طولانی‌مدت در واحدهای پذیرایی و تعامل و آشنایی با یکدیگر در مراکز و فضاهای بین ساختمان‌ها شده است.
پیاده‌راه پیازا کاستلو در مسیر قلعه اسفورزا میلان به مساحت تقریبی2 کیلومتر با همکاری شهروندان محله و با ساخت مبلمان زیبای موقت، سازه‌های سبک وزن برای ایجاد سرپناه، بازدیدکنندگان را دعوت به پیاده‌روی و دوچرخه‌سواری در یک فضای پیوسته، مطالعه و صرف نهار می‌نماید.
... و اما شهر استانبول پیاده‌راهی بسیارجذاب که دور تا دور آن را کافه و رستوران و بوتیک‌های وسوسه‌کننده برای خرید مسافران و اهالی شهر تدارک دیده که تقریبا یکی از بزرگ‌ترین‌‌های صنعت توریسم است. این پیاده‌راه سنگفرش شده به طول تقریبی 3000 متر در روزهای آخر هفته جمعیت 3 میلیون نفری را در خود جای می دهد. ویژگی دیگری که این خیابان را از دیگر خیابان‌های این شهر متمایز می‌کند، قرارگیری مجموعه ای از بناهای تاریخی و مهم سیاسی مرکز شهر همچون گذرگاه گل، بازار ماهی، چندین کلیسا، کنیسه‌های بسیار، مساجد و موسسات دانشگاهی و کنسولگری‌های کشورهای اروپایی است.
در سال 1962 شهرداری کپنهاگ جهت رفع مشکل ترافیک و آلودگی محیط زیست تصمیم به ایجاد طولانی‌ترین پیاده‌راه دنیا گرفت. «اشتروگت» محوری عاری از ماشین به طول 1/ 1 کیلومتر است. این پیاده‌راه توانسته یکی از بالاترین درصد های گذران اوقات فراغت مردم را فراهم نماید. کپنهاگ اولين شهری بود که سامانه دوچرخه کرایه‌ای را برای تشویق مردم به استفاده از این شيوه حمل و نقل راه‌اندازی کرد. مردم می‌توانند دوچرخه‌های شهری را در حدود ۲دلار و ۵۰ سنت کرایه کنند؛ زماني که استفاده آنها تمام شد٬ به سادگی دوچرخه‌ها را در هر یک از ۱۱۰ توقفگاهی که در اطراف مرکز شهر واقع شده است٬ رها کرده و پول آنها پس داده می‌شود، کاری که به رونق گردشگری در این شهر اضافه کرده است.
خیابان نانجینگ شانگهای در سال 1999 به پیاده‌راه تبدیل شد.پیاده‌راهی به طول 4/ 3 مایل حس زندگی شهری برای عابران پیاده را به ارمغان آورد. این عملیات باعث بهبود وضعیت اقتصادی فروشگاه‌ها در اطراف خیابان شد. مارک‌های بیشمار مشهور، فروش اجناس در کیفیت‌های مختلف، رستوران‌های کی اف سی، مک‌دونالد، پیتزا هات و دیگر فروشندگان مواد غذایی مشهور جهان، و از طرفی صنایع خلاق دستی و سنتی مانند گلدوزی و ابریشم، دو طرف این پیاده‌راه را اشغال نموده است. استفاده از رنگ قرمز در این خیابان جلوه ای دیگر به آن بخشیده است. این پیاده‌راه نمونه دیگری از اقتصاد پویا، تحرک مردم و گردشگری پایدار را نشان می دهد. پیاده‌راه دروتنینگ گاتن به طول 837 متر در استکهلم سوئد واقع در محله واساستادن و نوراملان، حیاتی دوباره به این شهر بخشیده است.
مسیر آزادی در قلب شهر بوستون یک جاده پیاده 4 کیلومتری است که 16نقطه ارزشمند تاریخی شهر را به هم وصل می‌کند. این نقاط در درجه اول مکان‌هایی هستند که به دلیل نقشی که در تاریخ آمریکا داشته اند، اهمیت دارند ولی بسیاری از تحولات قرن بیستم نیز در این مسیر وجود دارد.های لاین، باز آفرینی یک پیاده‌راه سبز خطی به طول 33/ 2 کیلومتر در منهتن نیویورک که بر روی یک ترن هوایی متروکه ساخته شده و تا محوطه راه آهن هادسون امتداد می یابد، شور و هیجان پیاده روی در آن را به وجود آورده است.
1-«هرژه» نویسنده و خالق کتاب های تن تن
، بلژیکی است.
• روزنامه دنیای اقتصاد، شماره 3774، 6 خرداد 1395