نزدیك به 115 سال از زمانی كه كاشف السلطنه اولین نهالهای چای را با خود از هند به ایران آورد، میگذرد و امروزه این نوشیدنی به بخشی جداییناپذیر از زندگی روزمره هر ایرانی بدل شده است.
نزدیك به 115 سال از زمانی كه كاشف السلطنه اولین نهالهای چای را با خود از هند به ایران آورد، میگذرد و امروزه این نوشیدنی به بخشی جداییناپذیر از زندگی روزمره هر ایرانی بدل شده است.
به گزارش "لاهیگ" به نقل از "تعادل"، طبق گزارش سازمان چای كشور، ایران با جمعیتی حدود یك درصد از جمعیت كل جهان، حدود ۴ تا 4.5 درصد از مصرف كل چای را در اختیار دارد.
سالانه ۱۱۰ هزار تن چای در كشور مورد استفاده قرار میگیرد، درحالی كه چایكاران تنها قادر به تأمین ۲۰ هزار تن چای در كشور هستند. در حال حاضر حدود ۳۲ هزار هكتار از اراضی شمال كشور به كشت چای اختصاص دارد. همین مساله كشور را در زمینه تامین چای مورد نیاز كشور تا حد زیادی نیازمند واردات میكند. با این حال، با وجود حركت كشور به سوی اقتصاد مقاومتی و نتیجتا رسیدن به خودكفایی در زمینههای تولیدی، این خبر كه مساحت باغات زراعی به نصف رسیده است، میتواند خبر نگرانكنندهیی نهتنها برای چایكاران بلكه برای اقتصاد كشور باشد.
تغییر كاربری پیامد عدم حمایت دولت
خبر كاهش مساحت باغات چای به نصف را شمسالله شریعتنژاد، نماینده تنكابن، عباسآباد و رامسر درمجلس شورای اسلامی در نشست علنی روز گذشته در صحن علنی مجلس در تذكری خطاب به وزیر جهاد كشاورزی عنوان كرد و از عدم پرداخت مطالبات پنج ماه گذشته چایكاران خبر داد. این در حالی است كه محمدولی روزبهان، رییس سازمان چای كشور، مدتی پیش از پرداخت 891 میلیارد ریال چایكاران استانهای گیلان و مازندران بابت خرید تضمینی برگ سبز چای خبر داد و پرداخت بقیه مطالبات ۴۸۰ میلیارد ریالی چایكاران را منوط به تامین اعتبار اعلام كرده بود.
شریعتنژاد در ادامه سخنان خود در صحن مجلس با اشاره به اینكه وجود اراضی 500 تا 1000 مترمربع در بافت روستاها را نمیتوان زراعت و باغداری نامید، از وزیر جهاد كشاورزی خواستار ارائه الگویی برای اقتصادی كردن این اراضی شد. وی با بیان اینكه كشاورزان منطقه اعم از تولیدكنندگان مركبات، كیوی و گل و گیاه چشم انتظار اقدامات دولت در خصوص فروش محصولات خود هستند، حفظ این اراضی را در گرو حمایت دولت از كشاورزانی دانست كه موفق به عرضه و فروش محصولاتشان نشدهاند. وی در ادامه پیامد عدم حمایت دولتی را تشدید تغییر كاربری اراضی با مساحت بالاتر عنوان كرد. وی با بیان اینكه وزارت جهاد كشاورزی هیچ نقش حمایتی و موثری
درخصوص فعالیتهای زراعی و باغی ندارد، از خواست مالكان این زمینها برای تغییر كاربری زمینهایشان از زراعی به مسكونی خبر داد. این مساله در حالی مطرح میشود كه تغییر كاربری اراضی كاهش بیش از پیش سطح زیر كشت چای در كشور را بهدنبال خواهد داشت كه متعاقبا باعث تشدید نیاز كشور به واردات چای خواهد شد.
احیاء 3 هزار هكتار باغ چای
با این حال سخنان محمدولی روزبهان، وضعیت تولید چای در كشور را نه تنها وخیم نشان نمیدهد بلكه نشان از بهبود آن دارد. وی با اشاره به اقدامات حمایتی دولت از جمله اجرای طرح بهزراعی، افزایش قیمت تضمینی برگ خشك چای در دو سال اخیر و تشكیل صندوق حمایت از صنعت چای، خاطرنشان كرد: «در سال گذشته حدود ۳ هزار هكتار باغات رها شده در نتیجه این اقدامات به سطح زیر كشت برگردانده شد.» رییس سازمان چای كشور با بیان اینكه افزایش تولید چای در سال جاری ضمن جلوگیری از خروج ارز به مبلغ ۲۰ میلیون دلار، زمینه اشتغال پایدار حدود3 هزار نفر در باغات چای وكارخانجات فراهم شده است، بیان داشت: «در سال جاری بیش از ۱۵۰ واحد چایسازی با سازمان چای انعقاد قرارداد كرده و مشغول خریدتضمینی برگ سبز چای از كشاورزان چایكار هستند.» وی در ادامه با بیان اینكه از ۳ هزار باغ چای احیا شده، حدود ۱۵ هزار تن برگ سبز و حدود ۲ هزار تن چای خشك به دست آمد، بیان كرد: «طبعا این امر مسبب افزایش تولید و كاهش واردات به میزان ۷ میلیون دلاری شده است.» رییس سازمان چای كشور ارزش ریالی برگ سبز خریداری شده را ۱۳۶۵ میلیارد ریال اعلام كرد.
واردات غیرقانونی دشمن اصلی چای
ایرج هوسمی، مدیرعامل اتحادیه سراسری چایكاران شمال ایران در همین رابطه با بیان اینكه كاهش مساحت باغات كشاورزی به نصف تا حدی اغراقآمیز است، كاهش سطح زیركشت چای را در باغات مجاور شهر تایید كرد. وی علت این امر را تغییر كاربری برخی از این اراضی از زراعی به مسكونی دانست كه در مواردی بدون كسب مجوز صورت گرفته است. وی همچنین تقلیل میزان تولید چای را عدم حمایت دولتهای پیشین از كشاورزان چایكار عنوان كرد كه باعث شده تا بسیاری از باغات چای به حال خود رها شده و چایكاران دیگر انگیزه و رغبتی برای كشت چای نداشته باشند. وی با بیان اینكه در دولت فعلی اقدامات حمایتی از جمله توجه به افزایش قیمت برگ سبز چای صورت گرفته، این اقدامات را برای ایجاد انگیزه در میان كشاورزان چایكار ناكافی عنوان كرد: «كشاورزان چایكار در حال حاضر برای تامین مخارج تولید چای با مشكل مواجهاند و اغلب برای تامین معاش متوسل به انجام كارهای دیگری از جمله تكدیگری میشوند.» وی علت پایین نگه داشته شدن قیمت چای در دولتهای گذشته را واردات غیرقانونی چای دانست كه دشمن اصلی چای داخلی محسوب میشود. وی همچنین با اشاره به اینكه بانكها نیز توجهی در زمینه پرداخت وام و مساعده به كشاورزان چایكار ندارند، از عدم پرداخت یكسوم مطالبات چایكاران در سال جاری خبر داد.