كدخبر: ۸۱۲۸
تاريخ انتشار: ۳۰ شهريور ۱۳۹۴ - ۱۵:۵۲
ارسال به دوستان
نسخه چاپيراه رهایی از خودروسازی غیرحرفه‌ای
دکتر هادی حق‌شناس
مطالبات مردم از خودروسازان مربوط به یک یا دو سال گذشته و دولت فعلی نیست، بلکه مطالبات انباشته شده 40 سال گذشته است و خودروسازان را مجبور کرده است تا به خواست مصرف‌کنندگان توجه کنند. اما علت نامناسب بودن خودروی ایرانی از نگاه مردم تنها مربوط به کیفیت آن نیست و قیمت خودرو نسبت به کیفیت، هزینه‌های زیاد مصرف سوخت و مسائل زیست‌محیطی به سبب دو برابر بودن مصرف بنزین این خودروها نسبت به خودروهای خارجی و آلایندگی بالای آن، خدمات ضعیف پس از فروش و ایمنی اندک از دیگر مطالبات مردمی است که طی سال‌های گذشته صنعت خودروی داخلی نتوانست یا نخواست پاسخگوی آن باشد.
بی‌توجهی خودروسازان به این مسائل اکنون به بحرانی تبدیل شده است که اگر خودروسازان قصد عبور از آن را دارند، باید حرکت عقلایی و برنامه‌ریزی منسجمی داشته باشند و دیگر زمان توجیه مشکلات خودروهای تولیدی با مسائلی نظیر تحریم به پایان رسیده است. گرچه در برخی دوره‌ها مسائلی نظیر تحریم‌ها در تضعیف صنعت خودرو کشور بی‌تأثیر نبود، اما در تمام این سال‌ها خودروسازان به‌خوبی فرصت بهبود تولیدات را داشتند و امروز هم این فرصت را دارند.
در اصل آن‌چه در سال‌های گذشته منجر به افت کیفیت تولیدات و افزایش قیمت خودروی داخلی شد، سیاستگذاری خودروسازان بود. در سال‌های گذشته خودروسازان از اهرم تعرفه‌های بالای گمرکی برای خودروهای وارداتی نهایت استفاده را کردند و زیر سایه این قانون، تولیدات بی‌کیفیت، اما ارزان‌تر از قیمت تمام شده خودروی وارداتی به بازار عرضه کردند، اما اکنون با افزایش سطح رفاه جامعه، دیگر این استراتژی کاربردی ندارد و باید خودروسازان در عوض شعار به‌دنبال افزایش کیفیت و کاهش قیمت محصولات باشند.
حال باید خودروسازی وارد فاز جدیدی شود و به سمت فضای رقابتی حاکم بر خودروسازی جهان حرکت کند. البته گرچه مردم در نهایت خودروساز را به‌عنوان تولید‌کننده می‌شناسند، اما در پشت خودروسازان صدها قطعه‌ساز قرار دارد و لازم است در این حرکت قطعه‌سازان نیز همپای خودروسازان جلو بروند. تنها در این صورت است که خودروی ایرانی مشتریان داخلی خود را بازیابی خواهد کرد.
اما برای رسیدن به این اهداف باید در سه مقطع زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای جذب مجدد مشتریان و به‌دست آوردن سهم بازار داخلی برنامه‌ریزی شود. در کوتاه مدت شاید بهترین ابزار ایجاد جذابیت کاهش قیمت خودروهای داخلی باشد؛ به‌طوری که کیفیت فعلی با قیمت محصول همخوانی داشته باشد. در میان مدت خودروسازان باید تا اندازه قابل قبولی کیفیت و مسائل ایمنی و زیست‌محیطی را ارتقاء ببخشند و به سمت رقابتی شدن در دراز مدت حرکت کنند. بدون شک در این صورت نه‌تنها بازار داخل احیاء خواهد شد، بلکه بازار خارجی گسترده‌ای نیز برای قطعات و خودروهای ایرانی ایجاد می‌شود.
طبیعی است که هر شهروند ایرانی دوست دارد از محصول ایرانی استفاده کند، اما به شرط آن‌که این محصول با کیفیت و قیمت مناسب باشد. اما وقتی تولیدات داخلی کیفیت و دوام و قیمت مناسب ندارند و بازار هم انحصاری نیست، نمی‌توان مردم را مجاب به خریدن یک محصول ایرانی کرد. چند سال قبل مردم عطش خرید خودرو داشتند، اما اکنون تقریباً هر خانواده ایرانی حداقل یک خودرو دارد و تمایلات به سمت خودروی باکیفیت و برتر از خودروی کنونی حرکت می‌کند. برای به‌دست آوردن این خودروی ایده‌آل حتی شاهد هستیم که مردم از خودروهای خارجی با وجود گران بودن استقبال می‌کنند. حال که مردم مجبور به خرید خودروی بی‌کیفیت نیستند و حق انتخاب دارند، باید صنعت خودرو به سمت کیفی‌سازی متناسب با سطح فعلی رفاه و مطالبات مردم حرکت کند و تا رسیدن به این آرمان نیاز است قیمت خودروهای داخلی کاهش یابد.
بی‌توجهی خودروسازان به این مسائل اکنون به بحرانی تبدیل شده است که اگر خودروسازان قصد عبور از آن را دارند، باید حرکت عقلایی و برنامه‌ریزی منسجمی داشته باشند و دیگر زمان توجیه مشکلات خودروهای تولیدی با مسائلی نظیر تحریم به پایان رسیده است. گرچه در برخی دوره‌ها مسائلی نظیر تحریم‌ها در تضعیف صنعت خودرو کشور بی‌تأثیر نبود، اما در تمام این سال‌ها خودروسازان به‌خوبی فرصت بهبود تولیدات را داشتند و امروز هم این فرصت را دارند.
در اصل آن‌چه در سال‌های گذشته منجر به افت کیفیت تولیدات و افزایش قیمت خودروی داخلی شد، سیاستگذاری خودروسازان بود. در سال‌های گذشته خودروسازان از اهرم تعرفه‌های بالای گمرکی برای خودروهای وارداتی نهایت استفاده را کردند و زیر سایه این قانون، تولیدات بی‌کیفیت، اما ارزان‌تر از قیمت تمام شده خودروی وارداتی به بازار عرضه کردند، اما اکنون با افزایش سطح رفاه جامعه، دیگر این استراتژی کاربردی ندارد و باید خودروسازان در عوض شعار به‌دنبال افزایش کیفیت و کاهش قیمت محصولات باشند.
حال باید خودروسازی وارد فاز جدیدی شود و به سمت فضای رقابتی حاکم بر خودروسازی جهان حرکت کند. البته گرچه مردم در نهایت خودروساز را به‌عنوان تولید‌کننده می‌شناسند، اما در پشت خودروسازان صدها قطعه‌ساز قرار دارد و لازم است در این حرکت قطعه‌سازان نیز همپای خودروسازان جلو بروند. تنها در این صورت است که خودروی ایرانی مشتریان داخلی خود را بازیابی خواهد کرد.
اما برای رسیدن به این اهداف باید در سه مقطع زمانی کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت برای جذب مجدد مشتریان و به‌دست آوردن سهم بازار داخلی برنامه‌ریزی شود. در کوتاه مدت شاید بهترین ابزار ایجاد جذابیت کاهش قیمت خودروهای داخلی باشد؛ به‌طوری که کیفیت فعلی با قیمت محصول همخوانی داشته باشد. در میان مدت خودروسازان باید تا اندازه قابل قبولی کیفیت و مسائل ایمنی و زیست‌محیطی را ارتقاء ببخشند و به سمت رقابتی شدن در دراز مدت حرکت کنند. بدون شک در این صورت نه‌تنها بازار داخل احیاء خواهد شد، بلکه بازار خارجی گسترده‌ای نیز برای قطعات و خودروهای ایرانی ایجاد می‌شود.
طبیعی است که هر شهروند ایرانی دوست دارد از محصول ایرانی استفاده کند، اما به شرط آن‌که این محصول با کیفیت و قیمت مناسب باشد. اما وقتی تولیدات داخلی کیفیت و دوام و قیمت مناسب ندارند و بازار هم انحصاری نیست، نمی‌توان مردم را مجاب به خریدن یک محصول ایرانی کرد. چند سال قبل مردم عطش خرید خودرو داشتند، اما اکنون تقریباً هر خانواده ایرانی حداقل یک خودرو دارد و تمایلات به سمت خودروی باکیفیت و برتر از خودروی کنونی حرکت می‌کند. برای به‌دست آوردن این خودروی ایده‌آل حتی شاهد هستیم که مردم از خودروهای خارجی با وجود گران بودن استقبال می‌کنند. حال که مردم مجبور به خرید خودروی بی‌کیفیت نیستند و حق انتخاب دارند، باید صنعت خودرو به سمت کیفی‌سازی متناسب با سطح فعلی رفاه و مطالبات مردم حرکت کند و تا رسیدن به این آرمان نیاز است قیمت خودروهای داخلی کاهش یابد.
• نماینده مردم بندر انزلی در دوره هفتم مجلس شورای اسلامی
•• روزنامه ایران، شماره 6033، 30 شهریور 1394
•• روزنامه ایران، شماره 6033، 30 شهریور 1394