كدخبر: ۷۷۵۶
تاريخ انتشار: ۱۰ اسفند ۱۳۹۳ - ۰۹:۰۵
ارسال به دوستان
نسخه چاپي
مصاحبه یا شوی تلویزیونی؟!
دکتر سیدحجت مهدوی سعیدی
گوشی نخراشید صدای جرس ما
ما قافله ریگ روانیم جهان را (بیدل دهلوی)
امروز مصاحبههای کلیشهای و بیثمر در صدا و سیما به یک داستان کُمیک دنبالهدار(!) تبدیل شده است. به باور این قلم، دستاندرکاران صدا و سیما یا باید بساط رنگین مناظره را برپا نکنند و یا اینکه در صورت برپایی، تعریف منقح و روشنی از مناظرات واقعی داشته باشند. مناظرات در هر کجای دنیا، استاندارد و پرنسیبهایی دارد که آن را از سایر برنامههای تلویزیونی متفاوت میکند.
گاه دیده میشود که افرادی مکرر و کلیشهای در جلسات مناظره دعوت شده و به ایراد حرفهای فلهای، متباین و بیارتباط با یکدیگر میپردازند؛ یعنی اینکه زبان به هر لاطائلی گشوده و پس از صرف وقت بسیار، گزاره و گزارشی مخلوط و مغلوط به پیشگاه ملت تقدیم مینمایند! سئوال این است که: چرا باید از اشخاصی دعوت نمود که در ارتباط با بحث مورد نظر، فاقد هرگونه مقام و منزلت علمی بوده و صرفاً به هیاهوسالاری و سفسطهبافی اشتهار دارند! با این دعوتهای باری به هر جهت، چه چیز عاید این مملکت میشود؟! اگر شهد اشتهار به کام پارهای از افراد خوش نشسته است و اگر آوازهگری و خودستایی همه وجود غیر ذیجود حضرات را اشغال نموده است، آیا باید صدا و سیما فرصتی برای ترکتازی و یکهتازیشان باشد؟!
مناظرات در نظام جمهوری اسلامی پیامآور فرهنگ متعالی برای تاریخ و جهانیان است؛ لذا نقشی اساسی و استراتژیک در این میان ایفا مینماید. بنابراین ضرورتاً باید از افراد صاحب نظر از طیفها و گرایشات مختلف دعوت نمود تا منشوری آفریده شود و موضوعات و مواضع مورد بحث از مناظر و جهات گوناگون مورد بحث و بررسی قرار گیرد. یعنی افرادی که به خُبرویت، صداقت و شجاعت با مردم دورو نبوده و آنچه را که هست و باید، بدون هیچگونه پرده و پروایی، مطرح نمایند؛ در واقع کسانی که بی کم و کاست همه سلائق و علایق را برای تبیین راهبرد مناسب و اتخاذ تصمیمات مؤثر مورد انعکاس قرار دهند. باری، باید از افرادی دعوت ننمود که تشنه قدرت و شیفته شوکت باشند و تنها بیایند و داستان ببافند و الفیه سر دهند! مردم مالیات نمیدهند که چنین مباحثات و مناظرات چندشآور(!) موجب اتلاف و ابطال وقت و مالشان گردد. مصاحبه باید مصاحبه باشد، نه شوی تلویزیونی. آنکه میبوقد و میگازد(!) بهدرد چنین کاری نمیخورد.
باید درنظر داشت مدعوینی که قابلیت بالفعل این کار را ندارند، با بازی با عبارات و نشخوار کلمات، ای بسا ابهامات و شبهات معضل را دامن زده و عامل تکوین تدبیراتی ناسزا در جامعه گردند. باید شأن و فلسفه مناظرات را به نیکی دریافت. بیتردید پارهای از مشکلات کنونی ما ـ چنانکه دیدیم و میبینیم ـ ناشی از همین مناظرات یکسویه و بیکیفیت است که هر از چند گاهی بر این ملت شریف و صبور حُقنه میشود! ناگفته پیداست که هیچ ارزیابی و ارزشیابی علمی هم صورت نمیگیرد تا آقایان دریابند در این ارتباط در کجای داستاناند؟! خود گویی، خود خندی و خود مرد هنرمندی(!) ترجیعبند پارهای از این قبیل مناظرات است.
چندی پیش برای چندمین بار دیده شد که یکی از آقایان این حوالی در یکی از مناظرهها، از بس به هجو و هجمه و شطحیات و سطحیات پرداخت که اعتراض و خشم مجری و مهمان دیگر برنامه را درآورد! نباید اجازه داد که هر بنی آدمی بهعلت همشهریگری، داد و ستدهای پشت پرده و یا هر پسزمینه و پیشزمینه دیگر، به کرسی خطابه بخزد و در هر مقولهای پنجه افکند و بیصلاحیت، صدرنشین بلامنازع هرگونه از مناظرات علمی و فنی باشد. از نظر روانشناسی اجتماعی، شنیدن حرفهای مکرر، مخدوش، سفسطهآلود و بیدلالت، نهتنها افسردگی، بلکه دلمردگی میآورد. البته همواره بودهاند کسانی که در همیشه تاریخ با بحثهای گوشخراش خود، عِرض خود برده و زحمت ما داشتهاند! اما باید توجه داشت که امروز میلیونها میلیون نفر در اقصی نقاط این جهان، ای بسا بیننده این قبیل از مناظرات میباشند. لذا نباید از افراد بیدانش و بعضاً بیادب و بیمبالات هر لحظه خواست تا بیایند چوب حراج بر فرهیختگیِ فرهنگ این نظام بزنند تا احیاناً عدهای سطحینگر تصور کنند ایران این مرز پرگهر تنها این نخالهها را در آستین و آستان خود دارد!
به تعبیر سعدی:
چو از قومی یکی بیدانشی کرد، نه که را منزلت ماند نه مه را
نمیبینی که گاوی در علفزار، بیالاید همه گاوان ده را
• استاد دانشگاه