دکتر مجید استوار گفت: وقتی این شکافها در جامعه زیاد شد، طبیعتاً جامعه با شرایطی مواجه شد که آن را میتوان احساس حقارت عمومی در بین تودههای مردم و علما و اندیشمندان نامید.
مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت گفت: فشار مردم و فروپاشی روانی شاه در کنترل اوضاع به فرار او در 26 دی 1357 انجامید.
دکتر مجید استوار در گفتوگو با خبرگزاری فارس با بیان اینکه اتفاقات سالهای 1357 غیرقابل پیشبینی بود، اظهار کرد: هیچکدام از نهادهای امنیتی داخلی و خارجی، انقلاب ملت ایران را پیشبینی نکرده بودند.
وی با بیان اینکه اقتصاد ایران طی ابتدای دهه 50 شمسی بهعلت رشد قیمت نفت در شرایط مناسبی قرار داشت، افزود: علت اصلی شکلگیری انقلاب اسلامی، در روحیه خاص ملت ایران نهفته است؛ روحیهای که از ابعاد تاریخی و نمادین برخوردار است و در بزنگاههای تاریخی، تحولآفرین میشود.
عضئ هیأت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت با بیان اینکه از منظر جامعهشناسی سیاسی، چرایی شکلگیری وقایع انقلاب به سالهای پیش از سال 1357 برمیگردد، تصریح کرد: حس حقارت عمومی احساسی فراگیر بود که جامعه ایران در آن سالها آن را تجربه میکرد.
استوار با بیان اینکه جامعه ایرانی از سال 1350 درحال تغییر بود، ادامه داد: این تغییرات در سبک زندگی و تفکر را میتوانیم در لابهلای نوشتهها، ادبیات، سینما و آثار نخبگان و اندیشمندان و مبارزان به وضوح دید.
وی با بیان اینکه رفتارهای آن زمان حکومت باعث ایجاد روحیه حقارت در بین تودههای مردم شده بود، گفت: این حقارت عمومی صرفاً اختصاص به تودهها نداشت، بلکه در عرصه فکر و نظر و اندیشمندان را نیز دربر میگرفت.
استاد علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی با بیان اینکه در سالهای قبل از انقلاب، شکاف میان نخبگان فکری و حکومت عمیقتر شد، افزود: رژیم پهلوی علاوه بر آن، دچار شکاف طبقاتی، اقتصادی، سنت و تجدد شده بود که این وضعیت، رژیم را با بحران مضاعف روبهرو ساخت.
استوار اضافه کرد: وقتی این شکافها در جامعه زیاد شد، طبیعتاً جامعه با شرایطی مواجه شد که آن را میتوان احساس حقارت عمومی در بین تودههای مردم و علما و اندیشمندان نامید.
وی ادامه داد: در آبان و آذر 1357 محمدرضا پهلوی با برخی از مشاوران حکومت جلساتی را برگزار میکند و از همه سئوال میپرسد که چرا ملت یک صدا مرگ بر شاه میگویند؟ برخی از مشاوران وی (که اسناد اظهاراتشان هم موجود است)، اینگونه پاسخ دادهاند که شما (محمدرضا پهلوی) به نماد ایجاد حقارت و مخالفت ملت ایران تبدیل شدهاید.
مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد رشت خاطرنشان کرد: به لحاظ تاریخی نیز مردم، شاه را به یزید زمان بازنمایی میکردند و او را حاکمی ظالم و مغرور میدانستند.
استوار فرار شاه از ایران را بهدنبال فشارهای زیاد مردم که درپی خواستهای مکرر علماء و دیگر مبارزین قیام کرده بودند دانست و گفت: محمدرضا پهلوی به هیچ وجه راضی نبود که کشور را ترک کند، بلکه فشار مردم و فروپاشی روانی او در کنترل اوضاع باعث شد که فرار نماید.
وی با اشاره به اینکه حکومت پهلوی به تغییرات سطوح زیرین جامعه بیتفاوت بود و مشروعیت خود را به مرور از دست داد، تصریح کرد: به همین سبب، دولتها باید مرتب درصدد مشروعیتسازی باشند و با توجه به تغییرات زمانه، نمادهای مشروعیتآفرین بیافرینند و نوآوری کنند.