كدخبر: ۷۶۷۶
تاريخ انتشار: ۱۷ دي ۱۳۹۳ - ۱۴:۳۲
ارسال به دوستان
نسخه چاپيمدال خدمت و دل پرمهر
رضا کاظمی تکلیمی
زمانی که به دوران 23 ساله حیرت‌آور خانه نشینی و حصر سیاسی ـ اداری مولا علی(ع) پس از رحلت پیامبر(ص) نظاره می‌کنیم، درمی‌یابیم که روزگاری بر امام و ولی خدا گذشت که از بی‌کسی و بی‌یاوری سر در چاه، با خدای خویش نجوای مؤمنانه و عارفانه می‌نمود. می‌فرمایند: روزگاری بر من گذشت که خاری در چشم و استخوانی در گلو داشتم. با همه این ناملایمت‌ها، ناروایی‌ها، اهانت‌ها، سخره گرفتن‌ها، مظلومیت، محرومیت و شکنجه‌های روحی و روانی، آن حضرت دست روی دست نگذاشت و با دستان مبارکش تعداد فراوانی قنات و چاه احداث کرد که به نام مبارک حضرتش ثبت گردیده است و صدها هزار درخت خرما را به‌بار نشاند. او به تاریخ و مردمان عصر خود و پس از آن آموخت که می‌توان مال و ثروت و املاک و مستغلات تولید کرد و آن را در راه خدا و برای رفاه مردم وقف و هبه نمود. علی(ع) به ما آموخت که با تولید ثروت طیب، پاک و کسب حلال می‌توان نور معرفت انسانی را بر دیگران تاباند. فراموش نکنیم که اجداد ما، از جمله حضرت آدم کشاورز، ادریس خیاط، نوح نجار، هود تاجر، ابراهیم چوپان، داود زره‌ساز، سلیمان حصیرباف، موسی کارگر و عیسی جهانگرد بوده است. این علائم آن است که ادیان الهی و ابراهیمی، از جمله دین جهان‌گستر و عدالت‌پرور اسلام با گداپروری و سفله‌پروری انسان‌ها مخالف است. پیامبر رحمت و عطوفت و فخر عالمیان کسانی را که به‌رغم توانایی از کار کردن خودداری و سربار دیگران شوند، لعنت کرده است. از سوی دیگر، در هر جامعه‌ای به دلایل عدیده انسان‌هایی زندگی می‌کنند که ناتوان، علیل، ضعیف و محتاج‌اند که نه قدرت و توانایی انجام کاری را دارند و نه درآمدی که زندگی شرافتمندانه آنان را تأمین کند.
در این راستا امیرالمؤمنین علی(ع) در نهج البلاغه اغنیاء را به ثروتی که خداوند بدان عطا فرموده است تکلیف و وظایفی را متذکر می‌شوند که خویشان و اقوام بی‌بضاعت و گرسنگان را بر سر سفره خویش نشانند، با ثروت و مال اندوخته شده خویش گرفتاران را نجات دهند و کسانی که درآمدشان کفایت مخارج‌شان را نمی‌کند، یاری رسانند و دِین مقروضین و بدهکاران را اداء نمایند. به ثروتمندی که بدین خصائل وارسته مزین شود، بشارت بزرگی و سیادت در دنیا و درجات عالی در آخرت بشارت داده است.
پیامبر گرامی اسلام و علی(ع) عم و داماد و جانشین و تربیت یافته مکتب محمدی(ص) معتقدند همه انسان‌ها، اعم از غنی و فقیر عضو جامعه‌اند و اعضای این جامعه نباید دچار بی‌حسی شوند. کسانی که مدعی حقوق انسانی هستند، در مقابل آلام و رنج هم‌نوعان خویش نباید بی‌تفاوت باشند، نباید صرفاً رفاه و آسایش خود و خانواده برای‌شان مهم باشد. لذت زندگی انسانی در تزریق خیر، ولو اندک و قلیل به هم‌نوعان محتاج و نیازمند جامعه است. کار کردن و خیر مدام اخلاص و توفیق می‌خواهد. خادمان مخلص بندگان خدا، فرشتگان زمینی و حجت و علائم الهی بر جامعه بی‌حس هستند؛ آن‌چه دارند از مال و مقام و نفوذ و وجهه و دانش، توان تخصصی خویش را همانند ران موری تقدیم بهترین بندگان خدا می‌کنند و وقفنامه را برای رهایی از اسارت دنیا به امضاء او می‌رسانند؛ پیشتاز، پیشانی و ویترین میدان مسابقه برای خدمت به مردم هستند تا در دفتر حق تعالی امتیاز بیشتری را برای خود کسب نمایند.
انسان‌ها در اقصی نقاط دنیا به‌طور فطری اشتیاق به کار خیر دارند. در ایران اسلامی صدقه که کاری سترگ و ارزشمند است، جایگزین خیر دائمی و ماندگار همچون وقف و انفاق کامل شده است. صدقه کاری ارزشمند ولی غیرماندگار است، در صورتی که تبلیغ فرهنگی قرض نیکو و حسنه و وقف املاک و مستغلات و پدیده‌های اجتماعی مدرن، از جمله پرداخت حق بیمه بازنشستگی برای نیازمندان، مستمندان و ایتام، حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه برای کودکان و نوجوانان یتیم و بیمه عمر و سرمایه‌گذاری برای اقشار آسیب‌پذیر که اثربخشی و ماندگاری آن مادام‌العمر است، در طرح جامع و سبد فرهنگی نیکوکاران جایگاه شایسته پیدا نکرده است.
فقه پویای مذهب جعفری(ع) اگر بر اساس مقتضیات روز توسط عالمان فرهنگی نواندیش تبیین شود و کاربست آن توسط رسانه‌های جمعی، از جمله صدا و سیما به‌درستی رونمایی شود، آن‌گاه شاخه طیبه شجره اسلام محمدی(ص) که با رأفت، عطوفت و عدالت سازگاری دارد، به کام دینداران و کاهلان دینی شیرین خواهد شد.
مجتهدان نواندیش و روشنفکران متدین از نهضت مشروطیت (1295) تا کنون و در رأس آن، نظار شرعی قانون اساسی مشروطیت که طرفدار تبدیل شریعت به قانون بودند، استقرار آمال و آرزوهای دینی را فراتر از اجبار می‌دانستند و قانون را مبنای حکومت قرار داده‌اند. فقه شیعه مصادیق وقف و قرض‌الحسنه را نه در قالب تکالیف حکومتی تلقی، بلکه آنان را در نهادهای مدنی و مردمی و غیرانتفاعی جست‌وجو می‌کند. به تعبیر امام خمینی(ره)، با "فقه مصطلح" نمی‌توان در عصر جدید حکومت کرد، بلکه با حفظ اصول شریعت و فقاهت، باید به اجتهاد در دین پرداخت و با این نظریه فقهی ایشان، امروزه مسائل مستحدثه فراوانی مطرح هستند که صرفاً می‌توان با سیادت سیاسی و فقهی امام خمینی(ره) مسائل پیچیده و غامض عصر حاضر را با قرائت و گفتمان نو برای جامعه دینی رمزگشایی نمود. قانون اساسی که ثمره و خونبهای شهیدانی همچون دکتر بهشتی و امثالهم است، در اصل 29 قانون اساسی بیمه اجتماعی را حق همگانی آحاد جامعه ایرانی می‌داند. اگر صرفاً همین نکته از اصل 29 قانون اساسی در کشور نهادینه شود و کسانی که به سن 18 سالگی می‌رسند، از این موهبت قانونی بهره‌مند شوند، پس از فوت یا از کار افتادگی، کرامت انسانی افراد تبعی آنان حفظ و آب باریکه ماندگار و پایدار برای وراث واجد شرایط برقرار خواهد شد. امروزه ترویج، تحکیم و تأسیس قرض‌الحسنه‌های "مردم نهاد" در هر کوی و برزن علاوه بر اجرای حکم قرآنی و تقویت مبانی دینی و شریعت اسلامی، ستیز و هماورد بزرگ با ربا پردازی افراد حقیقی و سودهای کلان امور بانکداری کشور است. امروز پرداخت بیمه ناچیز سهم افراد بیمه شده ناتوان و بی‌بضاعت خانوار کشاورز، روستایی و عشایر، پشتوانه مستحکم آتی و آینده فرزندان اوست. امروز خرید یک فقره بیمه عمر و سرمایه‌گذاری از بیمه‌های تجاری کشور برای نونهالان یتیم، ساختن عزت و کرامت آینده او تلقی می‌شود. حیف است که سرمایه ملی و انسانی کشور به‌جای تبیین و تفسیر اندیشه‌های معرفتی رسول اکرم(ص) و امام جعفر صادق(ع) و فرزند سَلَف آن امام خمینی(ره) به بیهوده‌گویی و داستان‌سرایی هدر رود و فقه پویا و اندیشه‌های والای دینی در مسلخ سیاست‌های نابخردانه قربانی گردد.
بیچاره، مسکین و نیازمند کسی است که دنیا او را فریفته خویش ساخته و آمادگی بخشش از دارایی خویش را برای خدمت به مردم نیازمند ندارد؛ گرچه آزاد است، ولی در عالم واقع، او اسیر و وابسته مال و ثروت خویش است. او برده دانسته‌ها و اسیر خواسته‌های خود است. هرچند گروه خونش با ضعفا و مستمندان و ایتام یکی است، ولی فارغ از غم‌ها و شادی‌های آنان است.
در آستانه ولادت باسعادت نبی مکرم اسلام حضرت محمد(ص) و امام جعفر صادق(ع) ـ مؤسس مذهب فقه جعفری ـ با استعانت از فرامین بهترین فرستادگان و بندگان خدا استناد می‌کنیم که پیامبر(ص) فرمود: کسی که با اراده مال خود را از خوبان باز دارد، خداوند ناگزیرش سازد تا مالش را در راه اشرار و بدان صرف نماید. امام جعفر صادق(ع) می‌فرمایند: آگاه باشید کسی که مال خود را در راه اطاعت خدا صرف نکند، به هزینه کردن آن در راه معصیت خداوند گرفتار می‌شود.
مدال خدمت و دل پرمهر تقدیم خیراندیشان و نیکوکاران بلند همت جامعه و امور خیرشان مستدام باد.
در این راستا امیرالمؤمنین علی(ع) در نهج البلاغه اغنیاء را به ثروتی که خداوند بدان عطا فرموده است تکلیف و وظایفی را متذکر می‌شوند که خویشان و اقوام بی‌بضاعت و گرسنگان را بر سر سفره خویش نشانند، با ثروت و مال اندوخته شده خویش گرفتاران را نجات دهند و کسانی که درآمدشان کفایت مخارج‌شان را نمی‌کند، یاری رسانند و دِین مقروضین و بدهکاران را اداء نمایند. به ثروتمندی که بدین خصائل وارسته مزین شود، بشارت بزرگی و سیادت در دنیا و درجات عالی در آخرت بشارت داده است.
پیامبر گرامی اسلام و علی(ع) عم و داماد و جانشین و تربیت یافته مکتب محمدی(ص) معتقدند همه انسان‌ها، اعم از غنی و فقیر عضو جامعه‌اند و اعضای این جامعه نباید دچار بی‌حسی شوند. کسانی که مدعی حقوق انسانی هستند، در مقابل آلام و رنج هم‌نوعان خویش نباید بی‌تفاوت باشند، نباید صرفاً رفاه و آسایش خود و خانواده برای‌شان مهم باشد. لذت زندگی انسانی در تزریق خیر، ولو اندک و قلیل به هم‌نوعان محتاج و نیازمند جامعه است. کار کردن و خیر مدام اخلاص و توفیق می‌خواهد. خادمان مخلص بندگان خدا، فرشتگان زمینی و حجت و علائم الهی بر جامعه بی‌حس هستند؛ آن‌چه دارند از مال و مقام و نفوذ و وجهه و دانش، توان تخصصی خویش را همانند ران موری تقدیم بهترین بندگان خدا می‌کنند و وقفنامه را برای رهایی از اسارت دنیا به امضاء او می‌رسانند؛ پیشتاز، پیشانی و ویترین میدان مسابقه برای خدمت به مردم هستند تا در دفتر حق تعالی امتیاز بیشتری را برای خود کسب نمایند.
انسان‌ها در اقصی نقاط دنیا به‌طور فطری اشتیاق به کار خیر دارند. در ایران اسلامی صدقه که کاری سترگ و ارزشمند است، جایگزین خیر دائمی و ماندگار همچون وقف و انفاق کامل شده است. صدقه کاری ارزشمند ولی غیرماندگار است، در صورتی که تبلیغ فرهنگی قرض نیکو و حسنه و وقف املاک و مستغلات و پدیده‌های اجتماعی مدرن، از جمله پرداخت حق بیمه بازنشستگی برای نیازمندان، مستمندان و ایتام، حساب پس‌انداز قرض‌الحسنه برای کودکان و نوجوانان یتیم و بیمه عمر و سرمایه‌گذاری برای اقشار آسیب‌پذیر که اثربخشی و ماندگاری آن مادام‌العمر است، در طرح جامع و سبد فرهنگی نیکوکاران جایگاه شایسته پیدا نکرده است.
فقه پویای مذهب جعفری(ع) اگر بر اساس مقتضیات روز توسط عالمان فرهنگی نواندیش تبیین شود و کاربست آن توسط رسانه‌های جمعی، از جمله صدا و سیما به‌درستی رونمایی شود، آن‌گاه شاخه طیبه شجره اسلام محمدی(ص) که با رأفت، عطوفت و عدالت سازگاری دارد، به کام دینداران و کاهلان دینی شیرین خواهد شد.
مجتهدان نواندیش و روشنفکران متدین از نهضت مشروطیت (1295) تا کنون و در رأس آن، نظار شرعی قانون اساسی مشروطیت که طرفدار تبدیل شریعت به قانون بودند، استقرار آمال و آرزوهای دینی را فراتر از اجبار می‌دانستند و قانون را مبنای حکومت قرار داده‌اند. فقه شیعه مصادیق وقف و قرض‌الحسنه را نه در قالب تکالیف حکومتی تلقی، بلکه آنان را در نهادهای مدنی و مردمی و غیرانتفاعی جست‌وجو می‌کند. به تعبیر امام خمینی(ره)، با "فقه مصطلح" نمی‌توان در عصر جدید حکومت کرد، بلکه با حفظ اصول شریعت و فقاهت، باید به اجتهاد در دین پرداخت و با این نظریه فقهی ایشان، امروزه مسائل مستحدثه فراوانی مطرح هستند که صرفاً می‌توان با سیادت سیاسی و فقهی امام خمینی(ره) مسائل پیچیده و غامض عصر حاضر را با قرائت و گفتمان نو برای جامعه دینی رمزگشایی نمود. قانون اساسی که ثمره و خونبهای شهیدانی همچون دکتر بهشتی و امثالهم است، در اصل 29 قانون اساسی بیمه اجتماعی را حق همگانی آحاد جامعه ایرانی می‌داند. اگر صرفاً همین نکته از اصل 29 قانون اساسی در کشور نهادینه شود و کسانی که به سن 18 سالگی می‌رسند، از این موهبت قانونی بهره‌مند شوند، پس از فوت یا از کار افتادگی، کرامت انسانی افراد تبعی آنان حفظ و آب باریکه ماندگار و پایدار برای وراث واجد شرایط برقرار خواهد شد. امروزه ترویج، تحکیم و تأسیس قرض‌الحسنه‌های "مردم نهاد" در هر کوی و برزن علاوه بر اجرای حکم قرآنی و تقویت مبانی دینی و شریعت اسلامی، ستیز و هماورد بزرگ با ربا پردازی افراد حقیقی و سودهای کلان امور بانکداری کشور است. امروز پرداخت بیمه ناچیز سهم افراد بیمه شده ناتوان و بی‌بضاعت خانوار کشاورز، روستایی و عشایر، پشتوانه مستحکم آتی و آینده فرزندان اوست. امروز خرید یک فقره بیمه عمر و سرمایه‌گذاری از بیمه‌های تجاری کشور برای نونهالان یتیم، ساختن عزت و کرامت آینده او تلقی می‌شود. حیف است که سرمایه ملی و انسانی کشور به‌جای تبیین و تفسیر اندیشه‌های معرفتی رسول اکرم(ص) و امام جعفر صادق(ع) و فرزند سَلَف آن امام خمینی(ره) به بیهوده‌گویی و داستان‌سرایی هدر رود و فقه پویا و اندیشه‌های والای دینی در مسلخ سیاست‌های نابخردانه قربانی گردد.
بیچاره، مسکین و نیازمند کسی است که دنیا او را فریفته خویش ساخته و آمادگی بخشش از دارایی خویش را برای خدمت به مردم نیازمند ندارد؛ گرچه آزاد است، ولی در عالم واقع، او اسیر و وابسته مال و ثروت خویش است. او برده دانسته‌ها و اسیر خواسته‌های خود است. هرچند گروه خونش با ضعفا و مستمندان و ایتام یکی است، ولی فارغ از غم‌ها و شادی‌های آنان است.
در آستانه ولادت باسعادت نبی مکرم اسلام حضرت محمد(ص) و امام جعفر صادق(ع) ـ مؤسس مذهب فقه جعفری ـ با استعانت از فرامین بهترین فرستادگان و بندگان خدا استناد می‌کنیم که پیامبر(ص) فرمود: کسی که با اراده مال خود را از خوبان باز دارد، خداوند ناگزیرش سازد تا مالش را در راه اشرار و بدان صرف نماید. امام جعفر صادق(ع) می‌فرمایند: آگاه باشید کسی که مال خود را در راه اطاعت خدا صرف نکند، به هزینه کردن آن در راه معصیت خداوند گرفتار می‌شود.
مدال خدمت و دل پرمهر تقدیم خیراندیشان و نیکوکاران بلند همت جامعه و امور خیرشان مستدام باد.
• بنیان‌گذار و مدیرعامل مؤسسه خیریه امام رضا (ویژه ایتام)، بنیاد نیکوکاری امام رضا (ویژه مستمندان)
و صندوق قرض‌الحسنه برکت شهرستان رودبار
و صندوق قرض‌الحسنه برکت شهرستان رودبار