نماینده مردم لنگرود در مجلس شورای اسلامی اعلام کرد: در صحن علنی مجلس با تذکری به صدا و سیما خواستار حمایت از محصولات برنج داخلی و تبلیغ نشدن برنجهای خارجی شدهایم.
طبق بند (د) ماده ۱۲ آییننامه تأسیس و نظارت بر کانونهای آگهی و تبلیغاتی، تعیین جایزه در مقابل تشویق به خرید ممنوع است. بهطور کلی قوانینی در اینباره به تصویب رسیده که هرگونه تبلیغ برای مصرف و خرید بیشتر در آگهیهای بازرگانی را ممنوع میداند و وظیفه نظارت بر این موضوع نیز به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی سپرده شده است. اما اینکه بهطور عملی چرا این اتفاق نمیافتد، موضوعی است که در این گزارش به بررسی آن پرداختهایم.
به گزارش "لاهیگ" به نقل از "گسترش صمت"، متأسفانه کالاهای خارجی در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران تبلیغ میشود. نماینده مردم لنگرود و سخنگوی کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی در گفتوگو با "گسترش صمت" اعلام کرد: در صحن علنی مجلس با تذکری به صدا و سیما خواستار حمایت از محصولات برنج داخلی و تبلیغ نشدن برنجهای خارجی شدهایم.
مهرداد بائوج لاهوتی با تأکید بر لزوم پیگیری سیاستهای اقتصاد مقاومتی تصریح کرد: متأسفانه کالاهای خارجی که هزاران حرف و حدیث دارند، در تلویزیون جمهوری اسلامی ایران تبلیغ میشوند.
وی با اشاره به اینکه "برنج خارجی مستقیم یا به شکل مخلوط بهعنوان برنج داخلی به مردم عرضه میشود" افزود: در اینباره با توجه به اینکه بحث مخلوط کردن انواع برنج مطرح است، نیاز به گذراندن مصوبهای برای پیگیری موضوع نیست؛ زیرا غش در معامله بهوجود آمده و تعزیرات مستقیم در این مورد ورود پیدا میکند.
بررسی تبلیغات برنج خارجی در صدا و سیما
وزیر دادگستری با اشاره به اینکه "بحث تبلیغات برنج خارجی در صدا و سیما را بررسی میکنیم" اظهار کرد: محور فعالیتها بر حمایت از تولیدات داخلی معطوف است. بنابراین دولت پیگیر افزایش تولید محصولات کشاورزی است تا به این واسطه مشکل و نیاز کشور در داخل حل شود.
مصطفی پورمحمدی حمایت از محصولات متنوع، تأمین نیازهای بازار داخلی کشور از محصولات داخلی، افزایش ضریب تولید، استفاده از فنآوری و توجه به کشت دوم و سوم در کنار توجه به کیفیت محصول را از راههای حمایت از کشاورزان و تولیدکنندگان عنوان کرد.
وی با اشاره به اینکه "دولت تولیدات کشاورزی به شکل صنعتی و سنتی را مورد حمایت خود دارد" خاطرنشان کرد: دولت بنا را بر حمایت گذاشته است. بنابراین با همکاری و همت نمایندگان مجلس، مسئولان و مردم، تولید محصولات کشاورزی افزایش یافته و سبب افزایش بهرهوری اقتصادی در این بخش شده و جوانان و نیروی کار زیادی را به سمت خود جذب میکند.
تبلیغ برنج هندی و پاکستانی در تلویزیون
عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران نیز درباره تبلیغات کالاهای خارجی در صدا و سیما با نام کالای ایرانی به "گسترش صمت" گفت: بسیاری از برنجهایی که با عنوان برنج ایرانی در تلویزیون تبلیغ میشود، از پاکستان و هندوستان وارد شده است.
محمدحسین برخوردار ادامه داد: برای جلوگیری از چنین تخلفاتی، مسئولان مربوط مثل سازمان غذا و دارو، وزارت بهداشت و وزارت جهاد کشاورزی باید تولید داخل بودن این کالاها را تأیید کنند.
وی با اشاره به اینکه برخی از کالاها زیر نظر برندهای خاص و لیسانس آنها هستند، بیان کرد: تبلیغات این کالاها که در داخل تولید میشود اما یک برند خاص هستند، توجیه دارد.
عضو هیأت رئیسه اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی تهران با تأکید بر اینکه صدا و سیما با پخش چنین تبلیغاتی آدرس غلط به مردم میدهد، تصریح کرد: تلویزیون باید بر روند پخش تبلیغات خود نظارت داشته باشد و از وزارتخانههای مربوط تأییدیههای لازم برای پخش این قبیل آگهیها را دریافت کند.
برخوردار با تأکید بر اینکه وزارت جهاد کشاورزی آمار و اطلاعات مربوط به واردات برنج و گندم و سایر محصولات کشاورزی را دارد، گفت: این اطلاعات برای اثبات ایرانی یا وارداتی بودن کالاهایی که در رسانه ملی تبلیغ میشود کافی است و این وزارتخانهها میتوانند وارداتی بودن کالاهایی که به نام ایرانی در تلویزیون تبلیغ میشوند را افشا کنند.
تبلیغ کالاهای خارجی در رسانه ملی
رئیس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران به "گسترش صمت" گفت: رسانه ملی که بودجه خود را از دولت دریافت میکند، نباید مانند رسانههای درجه ۳ به پخش تله شاپینگ (تبلیغات کالا از طریق تلویزیون) بپردازد، بلکه باید علاوه بر مشخص کردن ایرانی یا خارجی بودن کالا، اسنادی را برای اثبات کیفیت کالا ارائه دهد.
مجیدرضا حریری در پاسخ به این سئوال که چرا با توجه به تلاشها برای افزایش فرهنگ استفاده از کالاهای تولید داخل، صدا و سیما کالاهای خارجی را تبلیغ کرده و با وجود وارداتی بودن آنها، در تبلیغات اعلام میشود که کالاها ایرانی است، افزود: در فضای اقتصادی و بازرگانی، مسأله تبلیغ واقعیتی است که هر فعال اقتصادی به آن نیاز دارد و نمیتوان به فعال اقتصادی خرده گرفت که چرا کالای خود را تبلیغ میکند.
وی با تأکید بر اینکه فضای تبلیغاتی در فضای رسانه ملی انتقادهای بیشماری را به همراه دارد، اضافه کرد: متخصصان رسانه در زمینه تبلیغاتی که در رسانه ملی ایران انجام میشود، حرفهای زیادی دارند و به اعتقاد آنها، فضای بازرگانی رسانه ملی ایران احتیاج به یک پالایش اساسی دارد.
رئیس کمیسیون واردات اتاق بازرگانی، صنایع و معادن و کشاورزی ایران با بیان اینکه فشار اقتصادی به صدا و سیما که بودجه خود را از دولت دریافت میکند بسیار افزایش یافته است، اظهار کرد: این سیستم عریض و طویل برای جبران هزینههای خود مجبور شده که هر کالایی را تبلیغ کند.
حریری با تأکید بر اینکه کیفیت کالاهایی که از سوی رسانه ملی پخش میشود باید بررسی شده و این رسانه اسنادی را برای تأیید کیفیت کالاها داشته باشد، گفت: تبلیغات در تلویزیونهای دولتی و خصوصی با یکدیگر متفاوت است و رسانه ملی که بودجه خود را از دولت دریافت میکند، نباید تن به پخش هر نوع آگهی بدهد.
تعیین جایزه به قصد فریب، حرام است
حجتالاسلام محمدصادق مفیدیفر از دفتر آیتالله مکارم شیرازی در گفتوگویی گفت: سئوال اساسی در ارتباط با تبلیغات جایزهدار، حکم شرعی آنهاست. در پاسخ به پرسش "اگر تعیین جایزه به قصد فریب، تقلب، فامیلبازی و تضییع حقوق دیگران باشد، حرام است، ولی مصرف این کالاها برای مردم (از آنجا که از نیت اصلی تبلیغ کننده آگاه نیستند) اشکالی ندارد.
دفتر آیتالله مکارم شیرازی همچنین در توضیح بیشتر این حکم به "گسترش صمت" اعلام کرد: اما در صورتی که قراردادی در بین نباشد و جوایز را جایزهدهندگان از سوی خودشان بهصورت افتخاری بدهند، مانعی ندارد. اما در مورد فروش کالا با نام دیگر این تقلب محسوب میشود و باید از آن دوری کرد.
تبلیغات با جوایز هنگفت نامناسب است
شورای نظارت بر سازمان صدا و سیما نیز تبلیغات فزاینده پیامهای بازرگانی با جوایز هنگفت و قرعهکشیهای متعدد را نامناسب ارزیابی کرد و این رویه را نیازمند اصلاح سریع دانست.
در پایگاه اطلاعرسانی این شورا آمده است: ایجاد فضای تبلیغاتی ناسالم، ترویج رویکردهای مادیگرایانه، ضد ارزشی و روحیات عافیتطلبی در مقابل کار و تلاش، همراه با تبلیغ نمادهای زندگی غربی و متعارض با سبک زندگی دینی و ایرانی، ترغیب مخاطبان به استفاده از محصولات و برندهای خارجی، ترغیب به مالاندوزی کاذب و نامتعارف ازجمله موارد مورد انتقاد شورای نظارت در پخش پیامهای بازرگانی است که باعث نقض صریح بندهای دستورالعملهای اجرایی تولید، تأمین و پخش برنامهها شده است.