كدخبر: ۷۵۴۵
تاريخ انتشار: ۲۷ مهر ۱۳۹۳ - ۱۳:۱۲
ارسال به دوستان
نسخه چاپي56 ماه نوکری کشت و صنعت چای
علی محرر
افتخار بزرگی است که در چای به دنیا آمدم و تا امروز با چای زندگی کردم. بیست و هشت سال و اندی است که در سازمان چای و صنعت چای خدمتگذار نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران بوده‌ام، و همین بس که در چای از سربازی به سرداری رسیدم و امروز افتخار می‌کنم که این‌همه را در راه نوکری چایکاران و دست‌اندرکاران صنعت چای گذراندم.
با مروری بر گذشته، عملکرد سازمان چای کشور را که با تلاش مجدانه پرسنل دلسوز و بسیجی آن به‌دست آمده است، بدین شرح به استحضار می‌رسانم:
پیشینه و سابقه به‌جامانده از گذشته
۱- اجرای طرح اصلاح ساختار سازمان چای کشور و آغاز ایجاد تنش و چالش بزرگ در این صنعت در سال 13۷۹
۲- انحلال سازمان چای کشور در سال 13۸۳ و حذف اکثریت نیروهای توانمند و متخصص به بهانه‌های بازخریدی و جابه‌جایی به دستگاه‌های دیگر (بیش از ۱۶۰۰ نفر)
۳- واگذاری اموال منقول و غیرمنقول به دستگاه‌های دیگر (خودروها، کارخانجات چای، ساختمان‌های سازمان و ...)
۴- تخریب باغات آباد به بهانه اعمال سیاست پرداخت بلاعوض (هر هکتار ۷۰۰ هزار تومان) و رهاسازی باغات چای به‌دلیل فقدان متولی چای
۵- واگذاری مباشرت خرید تضمینی برگ سبز چای به یک سازمان غیرتخصصی به مدت ۵ سال (از سال 13۸۴ لغایت 13۸۸) به‌نام سازمان تعاون روستایی
۶- اشباع بازار مصرف در کشور از چای‌های خارجی و عدم اعمال سیاست حمایت برای تولید و کشاورزی چای داخلی
۷- رواج هرج و مرج، خصوصاً قاچاق چای و عدم برخورد مناسب با قاچاقچیان توسط دستگاه‌های مسئول
۸- صدور حواله‌های تعرفه‌ای ترجیحی واردات سازمان چای برای شخصیت‌ها و تشکل‌های غیرتولیدی و هدایت منفی امتیازات موجود به‌جای هدایت به ذینفعان واقعی در سنوات ماضی
مشکلات و چالش‌های پیش رو پس از احیاء سازمان چای کشور در سال 1389 (آغاز فعالیت سازمان چای جدید)
1- فقدان تشکیلات و ساختار سازمانی مناسب برای تحقق اهداف و برنامه‌ها بر اساس وظیفه اصلی تعیین شده (اعمال مدیریت، ساماندهی و نظارت خرید برگ سبز و تولید چای، سازماندهی و صادرات و تنظیم بازار چای)
2- عدم وجود امکانات تأسیساتی، ساختمان اداری و نیروی انسانی برای تحقق اهداف و برنامه‌ها
3- عدم همکاری بانک‌ها برای تزریق تسهیلات مالی به چایکاران و صاحبان صنایع چایسازی بر اساس دستورالعمل بانک مرکزی
4- عدم انگیزه برای تولید، به‌دلیل نبود صرفه اقتصادی تولید چای
5- وجود انبوهی از باغات چای رها شده و بی‌میلی چایکاران برای ورود به عرصه باغ‌ها
6- نبود بازار فروش چای تولید داخل به‌دلیل تغییر ذائقه مصرف‌کنندگان داخلی و تمایل عمده به مصرف چای خارجی
7- تمرکز فرآیند صنعت و بازرگانی چای در دستگاه‌های دیگر (وزارت بازرگانی، سازمان توسعه تجارت و ...)
8- فاصله معنی‌دار سه زنجیره مهم صنعت چای (چایکار، صنعتگر، بازار)
9- دپو و انباشت ۲۰۰ هزار تن چای تولید داخل سنواتی در انبارهای بخش دولتی و خصوصی (میراث به‌جا مانده از گذشته)
10- عدم وجود امکانات سخت‌افزاری و نرم‌افزاری در سازمان جدیدالتأسیس چای
11- ابلاغ اجرای اصل ۴۴ و واگذاری امور تصدی‌گری به بخش خصوصی بدون عنایت به شرایط موجود صنعت و بدون امکان‌سنجی لازم
12- سابقه کم‌رنگ فعالیت NGOها و تشکل‌های صنفی برای ایفای نقش مؤثر در تولید صنعت چای
13- عدم تخصیص منابع و تجهیزات لازم و اثربخش جهت اصلاح باغات چای
14- نبود سیاست حمایتی در بحث بیمه فراگیر باغات چای و فقدان کمک و پشتیبانی تولیدکنندگان در اثر حوادث غیرمترقبه و بلایای طبیعی
15- حمایت غیرفنی از سازمان چای منحله با عنوان "درحال تصفیه" به مدت ۱۰ سال و حیف و میل اموال آن
16- ابلاغ دیرهنگام بهای برگ سبز چای و قدرالسهم کارخانجات چایسازی توسط مقامات بالادستی و فقدان اولویت در تأمین بودجه و اعتبار
17- نگاه کم‌رنگ تصمیم‌سازان نسبت به چای داخلی و عدم اعتقاد به آن به‌عنوان محصول استراتژیک و مهم منطقه‌ای
18- عدم انسجام لازم بین مسئولان محلی و استانی در حمایت مؤثر از این محصول
19- تفویض اختیارات جهت تعیین تکلیف چای‌های سنواتی بدون تخصیص منابع و بودجه در اجرای آن
20- وجود معضل دفترچه نویسی کارخانجات چایسازی (میراث به‌جا مانده از ۵ سال مباشرت خرید سازمان تعاون روستایی)
21- عدم عنایت به اجرای ماده ۱۶ قانون افزایش بهره‌وری
اقدامات اصلاحی و اعمال مدیریت پس از شکل‌گیری سازمان چای جدید
۱- ایجاد ساختار سازمانی مناسب برای تحقق اهداف و وظایف از طریق رایزنی مستمر با معاونت توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رئیس جمهور
۲- ساماندهی نیروهای انسانی موجود و بهبود هرم نیروی انسانی و افزایش مهارت‌ها جهت نیل به اهداف پیش رو
۳- صرفه‌جویی در بودجه بیت‌المال به‌دلیل عدم خرید چای خشک و جلوگیری از انبار نمودن چای‌های تولیدی در هر سال
۴- اصلاح و هدفمند نمودن صدور حواله‌های واردات چای خارجی و هدایت درآمد ناشی از آن به امور تولید و بازرگانی چای
۵- ایجاد سامانه چای با شناسه کد ملی برای احصاء آمار و اطلاعات دقیق از چایکار و جلوگیری از مفسده‌های آمار صوری و غیرواقعی
۶- واگذاری امور تصدی‌گری به بخش خصوصی (اجرای اصل ۴۴) از طریق ساماندهی ۴۰۰ نفر نیروی انسانی جهت نظارت بر خرید برگ سبز چای و تولید
۷- نظارت بر خروج چای‌های سنواتی جهت صادرات بر اساس تقنین و مصوبات هیأت دولت
۸- هدایت بخش خصوصی جهت بررسی خرید و فروش چای‌های داخلی بر اساس الگوی مدیریت حاکمیتی و بازاریابی هدفمند. (نمونه بارز آن، فروش تمامی چای‌های داخلی تولیدکنندگان در این چند سال است.)
۹- تهیه و تنظیم بسترهای سیاستی چای و دفاع کارشناسی از بسته‌های پیشنهادی تا اخذ مصوبات دولت
10- تأمین و هدایت بودجه و اعتبار از محل واگذاری حواله‌های تعرفه‌ای برای رفع نقیصه تأخیر در تأمین بودجه دولت و بدهی قدرالسهم کارخانجات چایسازی جهت پرداخت مطالبات چایکاران
۱۱- تهیه طرح‌های متعدد کاربردی و عملیاتی برای ارتقاء صنعت چای و ارائه به مقامات بالادستی در پروژه‌های مختلف در هر سال باغی
۱۲- ایجاد بسترهای مناسب برای رونق تجارت چای با حمایت شکل‌گیری واحدهای بسته‌بندی، توان‌افزایی تولیدکنندگان در بهبود کیفیت چای و تولیدات جانبی (خوراکی‌های مختلف، نظیر: کیک و کلوچه چای، نوشابه چای و ...)
۱۳- حمایت در ایجاد فضای مناسب برای تولید چای سبز در کارخانجات چایسازی (بیش از ۱۵ واحد تا کنون)
۱۴- ایجاد فضای مشارکت بخش خصوصی با دعوت از آنان در تهیه برنامه‌ها و تنظیم سیاست‌های راهبردی صنعت چای در جلسات اثرگذار دستگاه‌های دولت
آن‌چه که بیان شد، اهمی از فعالیت‌های چشمگیری بود که در 56 ماه گذشته توفیق حاصل شد. انشاءالله شاهد شکوفایی هرچه بیشتر صنعت چای در سال‌های آینده باشیم.
• متن سخنرانی علی محرر ـ رئیس سابق سازمان چای کشور ـ در مراسم تودیع خود