ارسال به دوستان
نسخه چاپي"تا امامزاده هاشم در بیست کیلومتری رشت اصولگرا هستم، ولی در گیلان اصلاح‌طلبم"؛ ظاهراً این جمله را یکی از نمایندگان غرب گیلان چند سال قبل در مدح سَیاس و زیرکی‌اش بیان کرده بود. اما مردم ۱۳ حوزه انتخابیه در استان می‌دانند که این جمله برای بسیاری از منتخبان‌شان در ادوار مختلف مجلس صدق می‌کند؛ یعنی درحالی که آن‌ها بهواسطه اصلاح‌طلب یا اصولگرا بودن یک فرد به او رأی داده‌اند، اما نماینده منتخب در مجلس هرگاه که صلاح دیده، بی‌توجه به آن‌چه پیش‌تر گفته، به اردوگاه سیاسی مخالف پیوسته است. البته به‌دلیل تأثیر اندک احزاب در جریان انتخاب نمایندگان عضو پارلمان، گاه بهسختی می‌توان گرایش‌های سیاسی بسیاری از ۲۹۰ نماینده مجلس را حدس زد. ممکن است نماینده‌ای با پسوند اصلاح‌طلبی یا اصولگرایی، صاحبان رأی را در انتخابات مجاب کند، اما پایش که به بهارستان رسید، از رسانه‌ها بخواهد در معرفی‌اش بنویسند: "مستقل"؛ تو گویی که حزبی بودن یا داشتن برچسب سیاسی مشخص، نوعی امتیاز منفی محسوب می‌شود. طبیعتاً همین نمایندگان نمی‌توانند در تصمیمات خرد و کلان مجلس و همچنین بزنگاه‌های حساس، مانند طرح سئوال و استیضاح وزرا یا رئیس جمهور بر عهد خود با موکلانش باقی بمانند. البته شماری از نمایندگان هم از گذشته تا کنون به این دلیل در کسوت مخالفت با دولت درمی‌آیند که به خواسته‌های‌شان در عزل و نصب مقامات اجرایی حوزه‌های انتخابیه توجهی نمی‌شود. این خواسته، بهویژه در شهرستان‌های کوچک در ۸ سال دولت محمود احمدی‌نژاد به یک رویه تبدیل شده بود.
با این مقدمه نگاهی داریم به رویکرد ۱۳ نماینده گیلان در مواجهه با دولت یازدهم، یعنی حسن روحانی؛ کابینه‌ای که حدود ۱۴ ماه بعد از آغاز به کار مجلسی با اکثریتی اصولگرا در مرداد 1392 کار خود را آغاز کرد.
هرچند اکثر نمایندگان مجلس نهم خود را اصولگرا می‌دانند، اما اصولگرایی تعریف کاملی برای رویکردهای آنان نیست؛ نمایندگانی که بهویژه در یک سال پایانی دولت اصولگرای محمود احمدی‌نژاد، انتقادات زیادی را متوجه خود دیدند و در برابر بسیاری از رفتارهای قانون‌گریزانه او متهم به انفعال شدند.
در جمع ۱۳ نماینده گیلان در مجلس مشخصاً فردی حضور ندارد که با صدای بلند خود را "اصلاح‌طلب" بنامد. رادیکال‌ترین رفتار سیاسی این نمایندگان، "مستقل" خواندن خود است؛ یعنی "اصولگرا" نیستیم. همچنین است تمسک به واژه "اصولگرای اصلاح‌طلب" که در واژه‌نامه‌های سیاسی بهسختی می‌توان معنایی برای آن یا تبیین مسلک سیاسی افرادی با این گرایش پیدا کرد.
در حال حاضر حسن تأمینی، غلامعلی جعفرزاده و جبار کوچکی‌نژاد (نمایندگان رشت)، حمیدرضا خصوصی ثانی (نماینده صومعه‌سرا)، عطاءالله حکیمی (نماینده رودبار)، صفر نعیمی‌رز (نماینده آستارا)، مهرداد بائوج لاهوتی (نماینده لنگرود)، محمدمهدی رهبری املشی (نماینده رودسر و املش)، حسن خسته‌بند (نماینده بندر انزلی)، محمدحسین قربانی (نماینده آستانه و بندر کیاشهر)، ناصر عاشوری قلعه‌رودخانی (نماینده فومن و شفت)، محمود شکری (نماینده تالش، رضوانشهر و ماسال) و ایرج ندیمی (نماینده لاهیجان و سیاهکل) عضو مجلسی هستند که رکورددار طرح سئوال و کارت زرد به دولت ـ تنها یک سال بعد از آغاز به کار آن ـ هستند.
• ابتدا از جنوبی‌ترین نقطه شمال ایران در گیلان، یعنی رودبار آغاز می‌کنیم؛ جایی که عطاءالله حکیمی ـ نماینده این شهر در مجلس ـ در فاصله کمتر از دو ماه از آغاز تا پایان انتخابات ریاست جمهوری مواضع خود را در مواجهه با دولت تغییر داد. حکیمی که خود را تنها نماینده حامی حسن روحانی در ایام تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری یازدهم و رئیس ستادهای مردمی او معرفی کرده بود، در ۲۱ مرداد ماه رفتار سیاسی کاملاً عجیب و برای بسیاری دور از ذهن پیشه کرد. حکیمی در جلسه رأی اعتماد، به‌دلیل آن‌چه بسته شدن درهای ستادهایش بر روی اصولگرایان و گشودن آن بر روی اصلاح‌طلبان خواند، روحانی را متهم به کودتای سفید کرد. منتقدان ریشه این رفتار او را بی‌توجهی به خواسته‌اش، یعنی معرفی بهعنوان وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارزیابی کردند. البته دبیرکل حزب وفاق ملی که دارای دکترای حقوق است، در جریان انتخابات ریاست جمهوری سال 1388 هم به گواه منابع محلی، ارتباط نزدیکی با ستادهای کاندیدای اصلاح‌طلبان در این شهر داشت، زیرا صمد مرعشی ـ نماینده رودبار در مجلس هشتم ـ رئیس ستاد مردمی محمود احمدی‌نژاد بود. حکیمی اما بعد از ورود به مجلس به اردوگاه اصولگرایان پیوست. او که در یک سال گذشته هم به دفعات علیه دولت موضع گرفته، در گفت‌وگوها و بیانیه‌هایی اعلام کرد که علی‌رغم موضع‌گیری‌هایش، دولت روحانی برای "دلجویی"، پست استانداری گیلان را برایش درنظر گرفته، اما او بهواسطه وفای به عهد با مردم رودبار حاضر به پذیرش نیست!
• از جنوب به شرق گیلان می‌رویم؛ جایی که مهرداد بائوج لاهوتی ۵۳ ساله نمایندگی مردم لنگرود در مجلس را برعهده دارد. او که دومین دوره حضور خود در پارلمان را پشت سر می‌گذارد، در مجلس هشتم با همان معیارهایی که پیش‌تر اشاره شد، اصلاح‌طلب شناخته می‌شد، اما به‌دنبال رد صلاحیت و مسائل حاشیه‌ای ایجاد شده، همزمان با ورود به مجلس نهم، نام خود را در لیست فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت ثبت کرد. موضع‌گیری‌های این عضو کمیسیون عمران مجلس و حامی محمدباقر قالیباف در انتخابات گذشته معمولاً در ارتباط با توسعه حمل و نقل و یا کشاورزی گیلان و بی‌توجهی دولت نسبت به وضعیت کشاورزان، بهویژه چایکاران و پرورش‌دهندگان کرم ابریشم و همچنین قرار نداشتن برنج ایرانی در سبد کالای دولت بوده است.
• حسن تأمینی لیچائی نماینده ۴۸ ساله رشت هم که در انتخابات ریاست جمهوری حامی قالیباف بود، اصولاً اصولگرای کم حاشیه‌ای است یا حداقل بعد از راهیابی به مجلس چنین رویکردی را برگزیده است. بر همین اساس، نطق‌ها و موضع‌گیری‌های او در مجلس رویکرد سیاسی چندانی ندارد. عضو کمیسیون بهداشت و درمان پارلمان از اولین نمایندگانی بود که بعد از انتخابات مجلس، زبان به تمجید از سیاست‌های دولت، بهویژه در حوزه دیپلماسی گشود و هم‌اکنون هم مدافع طرح نظام سلامت است.
• غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی نماینده رشت هم که بیش از تمام نمایندگان گیلانی در مجلس اظهار نظر می‌کند و با رسانه‌ها به گفت‌وگو می‌نشیند، در جریان انتخابات ریاست‌جمهوری موضع رسمی نداشت، اما گفته می‌شود علاوه بر همراهی محسن رضایی، با ستاد قالیباف هم همکاری داشته است. البته این عضو فراکسیون رهروان ولایت مجلس در جریان رأی اعتماد کابینه، به دفاع تمام‌قد از روحانی پرداخت و شعری که سروده یک نماینده دیگر بود را در تمجید دولت منتخب خواند که با مخالفت و موافقت زیادی در رسانه‌ها همراه شد. هرچند جعفرزاده در این مدت تذکراتی هم به دولت داده است، اما عموماً نقش مدافع دولت روحانی در مجلس را برعهده دارد. او در عین حال بیشتر از آن‌که مدافع دولت حسن روحانی باشد، منتقد سرسخت محمود احمدی‌نژاد است و تا کنون چند بار خواستار محاکمه او به‌دلیل تخلفاتش در دوران هشت ساله حضور در قوه مجریه شده است.
• حسن خسته‌بند نماینده انزلی که حامی علی‌اکبر ولایتی در ایام انتخابات بود، مانند اکثر پارلمان نشینان، عضو فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت در مجلس است. او که در ایام انتخابات جبهه بصیرت و بیداری اسلامی و همچنین جبهه متحد اصولگرایان ولایی گیلان را در کنار خود می‌دید، در یک سال گذشته چند بار به‌‌شدت به دولت تاخته است. به‌زعم خسته بند که عموماً انتقاداتش از دولت متوجه حوزه انتخابیه‌اش است، دولت روحانی نه‌‌تنها از اصولگرایان حمایت نمی‌کند، بلکه عناصر به گفته او "فتنه‌گر" را برای مدیریت‌ها به‌کار می‌گیرد.
• حمیدرضا خصوصی ثانی که در ماه‌های گذشته به‌‌شدت درگیر پاسخگویی به انتقادات رسانه‌ها مبنی بر انتصابات فامیلی در صومعه‌سرا بوده، عموماً موافقتی با دولت ندارد. این انتصابات که در دولت قبلی صورت گرفته، به طنز در صومعه‌سرا با عنوان "خصوصی‌سازی" یاد می‌شود. این نماینده حضور برادر، داماد و برادرزاده‌اش را در سمت‌های مختلف اجرایی از روی شایستگی و نه مراودات فامیلی با خود اعلام کرده است. اما برخی رسانه‌ها این لیست را نه ۳ نفر که ۱۵ نفر از نزدیکان نماینده اعلام می‌کنند. رد پای این نماینده اصولگرا که در انتخابات گذشته ریاست جمهوری از ولایتی حمایت کرده بود، در رویدادهای مجلس چندان پررنگ به‌نظر نمی‌رسد.
• محمدمهدی رهبری املشی نماینده رودسر و املش هم هرچند در ایام انتخابات خود را مستقل معرفی کرد، اما در مجلس عضو فراکسیون رهروان ولایت است. این عضو کمیسیون برنامه و بودجه که معمولاً در تذکرات خود وزرای جهاد کشاورزی و صنعت، معدن و تجارت را نشانه می‌رود، در دو سال گذشته بهواسطه کشف میدان نفتی خزر در رودسر، چند باری از وزیر نفت هم درخواست توجه بیشتر برای راه‌اندازی پالایشگاه کرده است.
• محمود شکری نماینده تالش، ماسال و رضوانشهر هم خود را بیشتر از آن‌که اصولگرا یا اصلاح‌طلب بخواند، مستقل معرفی کرده بود؛ مستقلی که البته عضو فراکسیون رهروان ولایت مجلس است. او هم در زمره نمایندگان پرتعداد حامی ولایتی بود. نام شکری پیش از آن‌که برای مخالفت یا موافقت روحانی مطرح شود، سال گذشته و در همین ایام بهواسطه درگیری‌اش با مدیرکل منابع طبیعی گیلان بر سر عدم افزایش پروانه بهره‌برداری از جنگل شفارود، رسانه‌ای شد. رسانه‌ها نوشتند که این نماینده مجلس، نماینده دولت را در جلسه رسمی مورد ضرب و شتم قرار داد. شکری هم معمولاً نطق‌ها یا طرح‌های جریان‌سازی در مجلس را دنبال نمی‌کند.
• ناصر عاشوری نماینده فومن و شفت هم در ستاد محسن رضایی مشغول فعالیت انتخاباتی بود. او که سومین تجربه حضورش در مجلس را می‌گذراند، تجربه همکاری با دولت احمدی‌نژاد را هم بهعنوان معاون حقوقی و امور مجلس وزارت بازرگانی در کارنامه دارد. عاشوری هم مانند بسیاری از نمایندگان می‌گوید مستقل است و عضو هیچ حزب و گروهی نیست. به باور نماینده فومن و شفت، اتهام متمایل شدن یک‌شبه به سمت یک جریان سیاسی در شأن او نیست و اگر او سابقه فعالیت در دولت‌هایی با گرایش مختلف را داشته، به‌دلیل درخواست آن دولت‌ها برای کمک بوده است. عموم تذکرات عاشوری هم ناظر به مسائل اقتصادی و کشاورزی، با دربرگیری وزرای جهاد کشاورزی و نیرو بوده است.
• محمدحسین قربانی نماینده آستانه اشرفیه و بندر کیاشهر هم در ایام انتخابات ترجیح داد از یک کاندیدای بی‌حاشیه، یعنی ولایتی حمایت کند. او در مجلس هم عموماً توجهی به حواشی ندارد و دغدغه‌هایش برای ایجاد صنایع و کشاورزی معطوف است. هرچند قربانی در این مدت انتقاداتی از عزل و نصب‌های مدیران در دولت روحانی داشته است، اما این عضو کمیسیون بهداشت و درمان مجلس، کارنامه دولت در بخش بهداشت و درمان و مذاکرات هسته‌‌ای را قابل تقدیر می‌داند.
• جبار کوچکی‌نژاد ارم‌ساداتی نماینده اصولگرای رشت هم عضو فراکسیون اصولگرایان رهروان ولایت و عضو کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس، از جمله مخالف‌ترین نمایندگان گیلان در مجلس است. این نماینده حامی ولایتی در انتخابات هر چقدر پیرامون عملکرد دولت گذشته سکوت اختیار کرد و از در موافقت یا انتقادات تلویحی درآمد، از همان ابتدای آغاز به کار روحانی، بارها مخالفت خود را با سرپرست و بعد وزیر علوم و همچنین آموزش و پرورش دولت اعلام کرد. منتقدان تغییر رفتار این نماینده اصولگرا را بی‌ارتباط با بحث ممانعت دولت از ادامه تحصیل او در مقطع دکترای دانشگاه گیلان نمی‌دانند. او یکی از امضاء کنندگان استیضاح وزیر علوم هم هست. کوچکی‌نژاد پیش از این هم درباره چرایی بازگشت دانشجویان ستاره‌دار و بازگشت آن‌ها به تحصیل، از فرجی دانا وزیر علوم، تحقیقات و فنآوری به کمیسیون اصل ۹۰ مجلس شکایت کرده بود.
• ایرج ندیمی نماینده لاهیجان و سیاهکل در مجلس هم همواره متهم به تغییر رویه سیاسی در ایام حضورش در مجلس بوده است. او که در مجلس ششم و هفتم بهعنوان عضوی اصلاح‌طلب حضور داشت، اما در انتخابات مجلس هشتم رد صلاحیت شد تا در مجلس نهم به عضویت فراکسیون اکثریت، یعنی رهروان ولایت درآید. حمایت این نماینده مجلس در انتخابات گذشته ریاست جمهوری از کاندیداها روشن نبود، اما گفته می‌شود که از محمدباقر قالیباف حمایت کرده است. همچنین سئوال او از وزیر ارشاد با این مضمون که "آیا فرهنگ و هنر ما می‌تواند متناسب با شعار اقتصاد و فرهنگ با عزم ملی و مدیریت جهادی باشد؟ آیا در سال فرهنگ، می‌توان انتظار داشت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به رشد برسد؟ آیا می‌تواند شعار اعلام شده در پیام نوروزی را اجرایی کند؟" در ابتدای فرودین ماه و تنها دو هفته بعد از اعلام این شعار، باعث تعجب بسیاری شد و آن را بی‌ارتباط به برکناری فرد مورد نظرش از سرپرستی اداره ارشاد در حوزه انتخابیه‌اش نمی‌دانند. ندیمی از جمله نمایندگانی است که با موضع‌گیری‌های گاه‌به‌گاه سیاسی‌اش، باعث شگفت‌زدگی اهالی سیاست می‌شود. ندیمی در مقطعی که نماینده مجلس نبود، معاونت پارلمانی وزارت صنایع و معادن در دولت احمدی‌نژاد را هم برعهده داشت.
• صفر نعیمی‌رز نماینده آستارا در مجلس و عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است. او از ابتدای آغاز به کار دولت از تغییر روش دیپلماسی ایران حمایت کرده است. نعیمی‌رز هم هرچند خود را مستقل می‌داند، اما عضو فراکسیون رهروان ولایت است. او مخالفت پررنگی با دولت نداشته است.
• روزنامه فرهیختگان (ویژه نامه استان گیلان)، شماره 1419، 16 تیر 1393
با سلام. بسیار ممنون. موضوع جالبی بود و به مطالب جالبی اشاره کردید.آوندی: "نان به نرخ روز خوردن" حال و روز بعضی از نمایندگان شده است. موقعی که صندلی مدیریتی منتصبین آن‌ها در حوزه انتخابیه و یا همفکران سیاسی در سطح ملی به خطر می‌افتد، زنگ اخطار کاهش آراء در انتخابات بعدی را به وضوح حساس می‌کنند. لذا با توسل به حربه‌های مختلف، از جمله فشار بر رئیس دولت، وزرا و ... تلاش می‌کنند خود را از سقوط از کرسی پارلمان نجات دهند. تحلیل بسیار منصفانه‌ای از نمایندگان گیلان ارائه شد. متشکرم.