چند سال پیش با اكران فیلم "سیصد" در سینمای هالیوود، احساسات میلیون‌ها ایرانی جریحه‌دار شد. داستان فیلم مربوط می‌شد به نبرد سیصد سرباز اسپارتی در دره ترموپیل و در مقابل لشگر عظیم خشایار شاه. پس از تبلیغ این فیلم در سایت یاهو و دیگر سایت‌های اینترنتی، ایرانیان وطن‌دوست به هر طریقی سعی در دفاع از هویت و تاریخ اصیل خود داشتند. در سایت یاهو و قسمت فیلم آن، در سایت‌های اجتماعی، در تمامی روزنامه‌های داخلی و احیاناً خارجی و حتی در تلویزیون و به‌طور خلاصه در هر سنگری كه امكان دفاع داشت، گوشه‌هایی از این تلاش‌ها دیده می‌شد.
و متأسفانه امروز و در مقیاسی كوچك‌تر، شاهدیم که در مجموعه "قهوه تلخ" به "دیلمیان" توهین می‌شود. نكته قابل تأمل این‌جاست که توهین‌كنندگان امروز همان كسانی هستند كه دیروز در مقابل ساخت فیلمی همچون "سیصد" همراه دیگر هم‌وطنان‌شان به دفاع از فرهنگ و هویت‌شان برخاسته بودند و اگر نه، حداقل به عنوان یك ایرانی از ساخت چنان فیلمی متأثر بودند. مسلماً اگر این افراد دیروز را به خاطر آورند، متوجه خطای امروزشان خواهند شد.
به نظر برخی از دوستان، كم‌جمعیت بودن نسبی دیلمیان باعث ناشناخته شدن‌شان و در نتیجه اشتباه این افراد شده است، اما این تنها توجیهی غیرمستند است. این همان ادعایی است كه سازندگان فیلم "سیصد" برای توجیه كار خود اعلام نمودند، اما مگر باور كردنی است؟!
بیایید نكات تاریخی این مجموعه را با اندكی دقت بیشتر مرور كنیم. جالب است، نویسندگان این مجموعه آن‌قدر سواد تاریخی دارند كه بدانند ایران در یك دوره پنج ساله بین حكومت‌های زندیه و قاجاریه، حكومت مقتدر مركزی نداشته و آن‌قدر در تاریخ كنكاش كرده‌اند كه بدانند آریوبرزن در نزدیكی كدام شهر به مقابله اسكندر پرداخته و آن‌قدر می‌دانند كه آغامحمدخان قاجار در چه سالی تاج‌گذاری كرده است...، اما همین خبرگان تاریخ از تمدن و فرهنگ مردم دیلمستان بی‌اطلاع و بی‌بهره‌اند. مسلماً این‌چنین افرادی با این مقدار اطلاعات تاریخی نمی‌توانند ادعا كنند که حكومت دیلمی آل بویه را نمی‌شناسند؛ همان حكومتی كه افتخار اولین حكومت شیعی ایرانی بودن را به همراه دارد. بعید است این افراد گوشه دیلمان در دستگاه دشتی را نشنیده و نشناسند. مگر جام مارلیك كه یكی از سمبل‌های تاریخ و هنر ایران زمین است را تا به حال ندیده‌اند؟ و …
این‌جا صحبت از تبلیغ تاریخ و موسیقی و فرهنگ دیلمیان نیست، كه اگر این باشد، صحبت به درازا خواهد كشید. صحبت این‌جاست كه نویسندگان و سازندگان چنین مجموعه‌هایی كه از دریچه طنز به حریم تاریخ وارد می‌شوند، می‌بایست حداقل اطلاع را از حریم مورد نظر داشته باشند. اگر به نام كاراكترها، مكان‌ها و حتی برهه تاریخی این مجموعه نگاهی بیاندازیم، هیچ دلیلی برای استفاده نام دیلمی برای شخصیت‌های ضعیف آن نمی‌توان پیدا كرد. تنها دو دلیل كلی دیده می‌شود: خطای سهوی و یا عمدی. ولی آن‌چه امروز مهم است، نه دلیل این كار، كه عدم پذیرش آن توسط دست‌اندركاران آن می‌باشد. متأسفانه تا به امروز نه تنها هیچ تلاشی از سوی مسئولین این مجموعه در جهت رفع كدورت از اذهان دیلمیان و مردمان فرهنگ‌دوست نشده، بلكه تكرار نام خانواده دیلمی در چند قسمت دیگر آن، نشان‌دهنده عدم پذیرش اشتباه از سوی مسئولین این مجموعه می‌باشد. امید است این افراد با نگاه دقیق‌تر به كاراكترهای موجود در مجموعه خود، متوجه شوند كه این‌چنین شخصیت‌هایی شایسته هیچ‌كدام از مردمان این سرزمین نیستند.