این روزها برخی از کارشناسان معتقدند افزایش نرخ چای خارجی به دنبال گرانی ارز، کاهش واردات و افزایش کیفیت چای ایرانی سبب روی آوری مصرف کنندگان به این محصول داخلی شده است. از سوی دیگر، برخی کارشناسان معتقدند تولید چای ایرانی کاهش یافته و مسئولان باید پیگیر رفع مشکلات موجود باشند، ضمن آنکه فرصت بهدست آمده در بازار مصرف چای ایرانی نباید از سوی تولیدکنندگان، کشاورزان و مسئولان نادیده گرفته شود.
عطر و طعم چای برای ایرانیان تداعی کننده باغهای چای در استانهای شمالی است. این روزها برخی از کارشناسان معتقدند افزایش نرخ چای خارجی به دنبال گرانی ارز، کاهش واردات و افزایش کیفیت چای ایرانی سبب روی آوری مصرف کنندگان به این محصول داخلی شده است. از سوی دیگر، برخی کارشناسان معتقدند تولید چای ایرانی کاهش یافته و مسئولان باید پیگیر رفع مشکلات موجود باشند، ضمن آنکه فرصت بهدست آمده در بازار مصرف چای ایرانی نباید از سوی تولیدکنندگان، کشاورزان و مسئولان نادیده گرفته شود. این درحالی است که کمیته فنی تشخیص چای داخلی از خارجی به منظور تسهیل در صادرات محصول چای و کمک به صادرکنندگان فعالیت خود را در پژوهشکده چای کشور آغاز کرده است.
به گزارش "لاهيگ" به نقل از "گسترش صنعت"، پژوهشکده چای کشور در لاهیجان واقع است و فعالیتهای علمی و پژوهشی آن در گروههای ژنتیک و بهنژادی، مدیریت و فنآوری تولید، فیزیولوژی و فنآوری پس از برداشت محصول انجام میشود.
این پژوهشکده در سال ۱۳۶۳ با عنوان اداره فنی چای زیر نظر سازمان چای کشور راهاندازی شد و بعد با عنوان مرکز تحقیقات چای فعالیت کرد و در سال ۱۳۹۴ به پژوهشکده چای تغییر نام داد که از آن تاریخ تا کنون زیر نظر مؤسسه تحقیقات علوم باغبانی وزارت جهاد کشاورزی فعالیت میکند.
تشخیص چای داخلی از خارجی
محمدنقی پاداشت، رئیس پژوهشکده چای کشور از تشکیل کمیته فنی تشخیص چای داخلی از خارجی خبر داد و به ایرنا گفت: این اقدام به منظور تسهیل در صادرات محصول چای و کمک به صادرکنندگان انجام شده و این کمیته بهتازگی فعالیت خود را در پژوهشکده چای کشور آغاز کرد.
پاداشت با بیان اینکه این کمیته فنی از کارشناسان پژوهشکده چای، سازمان چای کشور و بخش خصوصی فعالیت خود را آغاز کرده است، تاکید کرد: پس از رفع ممنوعیت صادرات چای داخلی، وزارت جهادکشاورزی مرجعیت تشخیص چای داخلی و خارجی را به پژوهشکده چای کشور محول کرد که کارشناسان کمیته فنی پس از تایید داخلی بودن نمونههای بسته چای پلمب شده ارسالی از گمرک کشور را بررسی و نتیجه تشخیص نمونهها را به دفتر صادرات وزارت جهاد کشاورزی منعکس میکنند و از این طریق صدور محموله چای داخلی به گمرکات اعلام میشود.
رئیس پژوهشکده چای کشور اظهار کرد: پس از دریافت نمونههای پلمبشده از گمرکات از سوی این پژوهشکده در بازه زمانی ۲۴ تا ۴۸ ساعت پاسخ داده میشود تا امکان صادرات چای داخلی فراهم شود.
پاداشت یادآوری کرد: این اقدام، صادرات محصول چای داخلی را فراهم میکند تا محصول چای با کیفیت ایرانی بهدست مصرفکننده خارجی برسد.
بیمهری به چای ایرانی
تشکیل کمیته تشخیص چای داخلی از خارجی در حالی است که پیش از این نیز برخی گلایهها نسبت به نوع و نرخ چای ایرانی وجود داشت به طوری که ذبیح نیکفر، نماینده مردم شهرستانهای لاهیجان و سیاهکل در مجلس شورای اسلامی در این باره اظهار کرد: چای درجه یک بهاره که مفیدترین چای لاهیجان به شمار میرود و هرکیلوگرم ۳۰ تا ۴۰ هزار تومان به فروش میرود را به نام چای ارگانیک و هر کیلوگرم ۸۰ هزار تومان در بازار فروختند و باید مشخص شود که این درآمد نصیب چه کسی و چه برندی شده است.
نیکفر با بیان اینکه پژوهشکده چای باید از فناوری دنیا و دستاوردهای علمی در باغهای چای استفاده کند اما تاکنون این کار را نکرده است به ایرنا گفت: این پژوهشکده برای جایگزینی بوتههای باغهای چای که از پیشینه آنها بیش از ۱۰۰ سال میگذرد هیچ اقدامهایی نکرده است.
این نماینده مجلس شورای اسلامی تاکید کرد: تولید چای ارگانیک باید مورد تایید مجامع علمی و بهداشتی داخلی و خارجی باشد اما با بستن قرارداد در سال ۱۳۹۴ در همان سال از کود و سموم استفاده نکردند و نیمه نخست سال ۹۵ چای ارگانیک تولید شد و یک شرکت آلمانی این محصول را تایید کرد و یک سال از این باغها، چای ارگانیک به بازار عرضه شد اما حجم عرضه شده و مقداری که در کارخانه تولید میشد هیچ مطابقتی نداشتند.
نیکفر ادامه داد: در دهه ۷۰ حدود ۳۲ هزار هکتار باغ چای در گیلان و مازندران وجود داشت و سالانه از این باغها بیش از ۷۰ هزار تن چای خشک تولید و عرضه میشد اما هماکنون این باغها به زیر ۲۰ هزار هکتار و تولید محصول چای خشک هم کمتر از ۲۰ هزار تن رسیده است. اینها پرسشهایی است که سازمان چای و پژوهشکده چای باید به آنها پاسخ دهند.
وی افزود: برای تولید محصول ارگانیک چای در باغ یا مزرعه، باید ۳سال از دادن سم و کود شیمیایی به آن خودداری شود و بهشدت تحت کنترل قرار گیرد اما با واگذاری باغهای پژوهشکده چای این کار انجام نشد.
به گفته نیکفر، از هر هکتار باغهای دیم باید سالانه حدود ۵ تن برگ سبز چای و باغهایی که به شبکه آبیاری مجهز هستند باید برگ سبز بیشتری برداشت شود. این در حالی است که از باغهای پژوهشکده چای که به شبکه آبیاری مجهز هستند کمتر از ۱۰تن برگ سبز چای تولید شده است.
تهیه چای خشک کیفی
با این حال، برخی کارشناسان معتقدند در سال «حمایت از کالای ایرانی» انتظار میرود سازمانهای دولتی بهویژه در استان گیلان چای سالم و ارگانیک داخلی را خریداری و استفاده کنند که این مصرف میتواند به فروش چای کشاورزان زحمتکش کشور که با سختی این محصول را بهدست میآورند کمک کند. از این رو، به دنبال پیشنهاد وزیر جهادکشاورزی به معاون اول رئیسجمهوری مبنیبر ممنوعیت مصرف چای خارجی در نهادهای دولتی و سازمانها و استفاده از مصرف چای داخلی مقرر شد با نظارت بر کار تشکلها، تعاونیها، کارخانههای چایسازی و سندیکای چای شمال کشور اقلام مورد نیاز را از تولید داخلی تهیه کنند و در اختیار این نهادها قرار دهند.
حبیب جهانساز، رئیس سازمان چای کشور با اعلام اینکه این سازمان آمادگی دارد تا بر نحوه تهیه چای خشک کیفی مورد نیاز سازمانها و نهادهای دولتی از طریق تعاونیها و واحدهای تولیدکننده نظارت کند به ایرنا گفت: تولید و فرآوری چای در کشور برعهده بخش خصوصی است و بخش دولتی در تولید چای نقش اصلی ندارد و کار سازمان چای نظارت بر فرآیند تولید چای است و بر همین اساس نیز مشکلی در تهیه چای مورد نیاز سازمانها و ادارههای دولتی وجود ندارد، این سازمانها میتوانند نیازهای خود را اعلام کنند.
جهانساز ادامه داد: ۴ تیر امسال وزیر جهاد کشاورزی در نامهای به معاون اول رئیسجمهوری پیشنهاد کرد در راستای حمایت از کالای ایرانی، موضوع ممنوعیت مصرف چای خارجی از سوی نهادهای دولتی و سازمانها در دستور کار هیاتوزیران قرار گیرد.
وزیر تاکید کرده است با توجه به اینکه چای ایرانی محصول ارگانیک و فاقد سموم و افزودنیهای مضر بوده و دارای مزیتهای فراوانی نسبت به چای وارداتی است و نظر به اینکه امسال سال «حمایت از کالای ایرانی» نام گرفته و در راستای حمایت از کالای ایرانی، پیشنهاد میشود ممنوعیت مصرف چای خارجی از سوی نهادهای دولتی و سازمانها در دستور کار قرار گیرد.
سخن آخر
۱۷۸ واحد چایسازی در گیلان و مازندران وجود دارند که در امسال ۱۵۱ واحد فعال بودند و همین تعداد نیز با سازمان چای بابت خرید برگ سبز چایکاران قرارداد بستهاند. ۲۴ هزار تن چای خشک در سال ۹۶ در کشور تولید و ۱۰۸ هزار تن برگ سبز چای از چایکاران گیلان و مازندران به ارزش ۲ هزار و ۳۰ میلیارد ریال نیز در همین مدت خریداری شد.
استانهای گیلان و مازندران بین ۲۵ تا ۲۸ هزار هکتار باغ چای دارند که ۹۰ درصد این باغها دراستان گیلان قرار دارند. نیاز سالانه کشور به چای بیش از ۱۱۰هزار تن بر آورد شده است. بیش از ۵۰ هزار خانوار کشاورز چایکار در تولید برگ سبز فعالیت دارند و ۱۰۰ هزار خانوار زندگی و درآمدشان از راه چایکاری تامین میشود.